იასპერსის ტრიადა რეაქტიულ მდგომარეობათა კრიტერიუმებისა

(Jaspers K., 1913), გამოყოფილია რეაქტიული მდგომარეობების დროს, დამახასიათებელია შემდეგი ნიშნებთ 1) რეაქტიული მდგომარეობა გამოწვეულია ფსიქიკური ტრავმით; 2) ფსიქოგენურად მატრავმირებელი სიტუაცია აისახება დაავადების კლინიკურ სურათში, მისი სიმპტომების შემადგენლობაში; 3) რეაქტიული მდგომარეობა წყდება მისი გამომწვევი მიზეზის გაქრობასთან ერთად. ამ კრიტერიუმებს ამჟამადაც არ დაუკარგავთ მნიშვნელობა, თუმცა, შემდგომმა დაკვირვებებმა გვაჩვენა მათი ფარდობითობა და პირობითობა. დადგენილია რეაქტიული მდგომარეობების დროში გადანაცვლებულად აღმოცენების შესაძლებლობა (Ганнушкин И.Б., 1933; Шевелёв Е.А., 1935). ფსიქოლოგიურად გასაგები კავშირები ფსიქოპათოლოგიური სიმპტომატიკის შინაარსსა და ფსიქოგენიას შორის შესაძლებელია სხვა, კერძოდ, პროცესუალური ფსიქიკური დაავადებების დროს (Гиляровский В.А., 1914: Ганнушкин И.Б., 1933: Буиеев А.И., 1940. ზურაბაშვილი ა., მენთეშაშვილი ი., 1963). რეაქტიული დაავადებები ყოველთვის არ არის შექცევადი, რიგ შემთხვევებში რეაქტიული ფსიქოზი სცილდება გამომწვევ ტრავმას და ტრავმის ლიკვიდაცია ყოველთვის არ ახდენს გავლენას დაავადების გამოსავალზე (Введенский И.Н., 1926: Краснушкин Е.К., 1928; Фелинская Н.И., 1963; Каиторович Н.В., 1967)