მიხეილ თუმანიშვილი

დაბადების ადგილი: სოფელი ხელთუბანი, გორის რაიონი. 

1831-1836 სწავლობდა თბილისის გიმნაზიაში.

1837 წლიდან იმყოფებოდა სხვადასხვა სამოხელეო თანამდებობაზე. მ. თუმანიშვილს მე-19 საუკუნის ქართული ლიტერატურის და ჟურნალისტიკის განვითარების ისტორიაში მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია; ჯერ კიდევ გიმნაზიაში სწავლის დროს ნ. ბარათაშვილთან ერთად მონაწილეობდა პოეზიის "ანთოლოგიის"შედგენაში (1833, გადაწერილია მისი ხელით); ხელმძღვანელობდა ხელნაწერი ჟურნალის "თბილისის გიმნაზიის ყვავილის" გამოცემას (1835, რუსულ ენაზე); ითვლებოდა თეატრის პირველ კრიტიკოსად საქართველოში; მის წერილებში, მოცემულია გ. ერისთავის თეატრის დაარსების ისტორია, მსახიობების დახასიათება, განხილულია პიესები. წერილებს ბეჭდავდა გაზეთებში: "კავკაზ", "დროება" და ჟურნალ "ცისკარში";  1857 წ-დან მოლაყბის ფსევდონიმით ჟურნალ "ცისკარში" იბეჭდება მისი ცნობილი ფელეტონები. თარგმნა ა. პუშკინის "ბახჩისარაის შადრევანი", "კავკასიის ტყვე" და სხვ.; მ. თუმანიშვილი აქტიურ მონაწილეობას იღებდა კავკასიის მუზეუმის ეთნოგრაფიული კაბინეტისა და რუსული გეოგრაფიული სზოგადოების განყოფილების მუშაობაში; მნიშვნელოვანი წერილები აქვს  საქართველოს ეთნოგრაფიაზე. მის მიერ შეგროვილი ეთნოგრაფიული კოლექცია საქართველოს ეროვნულ მუზეუმშია დაცულ, ხოლო მ. თუმანიშვილის პირადი არქივი დაცულია ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრში.

წყარო: ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია: ტ.5.-თბ., 1980.- გვ. 10; წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ. IV. -თბ., 2018. -გვ.123; ქართველ მოღვაწეთა ნეკროპოლი. წ. 1/ შეადგ., წინასიტყვაობა, შენიშვნები და საძიებელი დაურთო სოლომონ ხუციშვილმა. -თბ., 1961. -გვ.131

• ქართული მწერლობა : 40 ტომად (ავტორი) // ტ. 9 : მე-19 საუკუნის მწერლობა. - თბილისი, ნაკადული, 1992. - 704გვ.