ჰაზირა

დაბადების ადგილი: სოფელი შულავერი, მარნეულის რაიონი.

ლექსებს თხზავდა და მღეროდა ქართულად, სომხურად, აზერბაიჯანულად; საიათნოვას ცნობილი შემოქმედებითი მემკვიდრე; ქალაქური პოეზიის ფორმებისა და სახეების ერთ-ერთი ფუძემდებელი; აღზარდა მრავალი აშუღი(ძირითადად ბრმები), რომელთაც ასწავლიდა სიმღერებს, ქამანჩის, დაირის, ჭიანურის დაკვრას; ისინი დადიოდნენ საქართველოს დაბა-სოფლებში და ავრცელებდნენ თავისი მასწავლებლის სიმღერებს; ჰაზირამ ერთ-ერთმა პირველთაგანმა აამეტყველა ხალხურ პოეზიაში დიდი მოურავი, ანუ გიორგი სააკაძე; მისი პოეზიისათვის დამახასიათებელია პატრიოტული და სოციალური თემატიკა; ეკუთვნის სიმღერები და ლექსები, რომლებიც პოპულარული იყო XIX საუკუნის 90-იან წლებში, მათ შორის: სოციალური ყოფის ამსახველი "სადაც არის გათენდება, აღზდექ, მუშავ, შენ!" ამ სიმღერის მელოდია ჩაიწერეს ალ. ოჰანეზაშვილმა, კ. ფოცხვერაშვილმა, პოპულარული იყო აგრეთვე "აღზდექ, თამარ დედოფალო, შენთვის სტირის საქართველო!"; XIX-XX საუკუნეების მიჯნაზე ქართულ სათეატრო წარმოდგენებში აქტებს შორის უკრავდა ჰაზირას "დარფა", ანუ "ჰაზირას დასტა", ანსამბლი რომელიც მღეროდა პიესის შესაბამის ლექსებს, რითაც აძლიერებდა წარმოდგენის ემოციურ ზეგავლენას; 1920 წელს თბილისში "მუშათა კლუბში" სახელგანთქმული აშუღის იუბილე აღინიშნა; იყო უაღრესად პოპულარული აშუღი, "აშუღთა მამად შერაცხული, თბილისური აშუღურ-ბოჰემური პოეზიის ერთ-ერთი საუკეთესო წარმომადგენელი, დაირის დაკვრის ოსტატი.

წყარო: ქართული მუსიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი. – თბ., 2015. – გვ. 602; საქართველოს სამეფო: georoyal.ge; ქართველ მოღვაწეთა ნეკროპოლი. წ. 1/ შეადგ., წინასიტყვაობა, შენიშვნები და საძიებელი დაურთო სოლომონ ხუციშვილმა. -თბ., 1961. -გვ.141

• ყბედი : ჰაზირას რჩეული სიმღერები, მუხამბაზები და სხვა და სხვა ჰანგები (Author). - თბილისი, მოსე ვართანიანცის სტ., 1903. - 38გვ.
• ახალი ლექსები და სიმღერები (Author). - თბილისი, გამოცემული მიხ. ალ. ზარიძისა, 1892
• ქართული ლექსები. სხვა და სხვა სიმღერის ხმებზედ (Author). - თბილისი, გრ. ჩარკვიანის სტ., 1890. - 16გვ.