ექვთიმე ხელაძე

დაბადების ადგილი: სოფელი მამათი, ახლანდელი ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი.

დაიბადა მღვდლის ოჯახში; დაწყებითი განათლება ოზურგეთსა და ქუთაისში მიიღო; 1866 წლიდან ამწყობად მუშაობდა თბილისში, "ცისკრის" რედაქტორის ივანე კერესელიძის, 1870 წლიდან სტეფანე მელიქიშვილის და ამხანაგობის სტამბაში, რომელშიც იწყობოდა გაზეთი "დროება"; 1872 წელს ხელაძემ კერესელიძისგან შეძენილი ინვენტარით ახალი, საკუთარი სტამბა გახსნა თბილისის "იარმუკის" ტერიტორიაზე; სხვადასხვა დროს ხელაძის სტამბაში გამოიცემოდა: "ივერია", "კვალი", "წყარო", "ჯეჯილი", "ცისკარი"; აქვე დაიბეჭდა კათოლიკოს ანტონ I-ის "მზამეტყველება" და "ქართული გრამატიკა", დავით გურამიშვილის "დავითიანი", ბარბარე ჯორჯაძის "სრული სამზარეულო", ილიას, აკაკის, იაკობ გოგებაშვილის და სხვა მწერლების ნაშრომები; სტამბამ დიდი როლი ითამაშა ქართული წიგნის გამრავლების საქმეში; 1902 წელს თბილისში ქართულმა საზოგადოებამ ხელაძის სტამბის 30 წლის იუბილე იზეიმა; რუსეთის 1905 წლის რევოლუციის დროს ხელაძის სტამბა კაზაკებმა დაარბიეს, ხოლო თავად გამომცემელი შენობის კარებთან მოკლეს; 2017 წელს ექვთიმე ხელაძის სახელი მიენიჭა მანამდე უსახელო ქუჩას თბილისში, საბურთალოს რაიონში. მესტამბე, გამომცემელი.

წყარო: ექვთიმე ივანეს ძის ხელაძის სტამბის 30 წლის არსებობის დღესასწაულის გამო : მილოცვის წერილები და დეპეშები იუბილარის სურათით / მიმოხილვა ზ. ჭიჭინაძისა. - თბ., 1902 (openlibrary.ge); ქართველ მოღვაწეთა ნეკროპოლი. წ. 1/ შეადგ., წინასიტყვაობა, შენიშვნები და საძიებელი დაურთო სოლომონ ხუციშვილმა. -თბ., 1961. -გვ.140

• ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება, წევრი (1885-)