ჰანს ფოგტი

დაბადების ადგილი: ფრედრიქშტადი (ნორვეგია).

ნორვეგიელი ენათმეცნიერი, ქართველოლოგი და კავკასიოლოგი. ზოგადი ენათმეცნიერებისა და ინდოევროპულ ენათა სპეციალისტი. ოსლოს უნივერსიტეტის პროფესორი, ფილოლოგიის ფაკულტეტის დეკანი (1958-1963). მრავალი საენათმეცნიერო საზოგადოებისა და საბჭოს წევრი, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი.

1932-1934წწ. ქართულს, სვანურსა და მეგრულს სწავლობდა საქართველოში; 1958, 1961წწ. უბიხურს - თუქეთში. რამდენიმე ათეული წლის განმავლობაში მრავალი გამოკვლევა უძღვნა ქართული ენის ფონოლოგიის, მორფოლოგიის და სინტაქსის საკითხებს. მიღებული შედეგები შეაჯამა მონოგრაფიებში: "ქართული ენის ფონემატური სტრუქტურა" (ფრანგულ ენაზე, ოსლო, 1958, ქართული თარგმანი 1961 წელს), "ქართული ენის გრამატიკა" (ოსლო, 1971). იკვლევდა ქართულ და ქართველურ ენათა ლექსიკის ისტორიისა და ეტიმოლოგიის საკითხებს. მოგვცა ქართული ენის გრამატიკული წყობის მთელ რიგ საკითხთა ორიგინალური გადაწყვეტა. ქართველურ ენათა ისტორიულ-შედარებითი ანალიზის საფუძველზე აქვს ფუძეენის რეკონსტრუქციისა და ქართველურ ენათა დიფერენციაციის დათარიღების ცდები. მისი აზრით, ქართველურ ენათა ამოსავალი ვითარება ყველაზე კარგად დაცულია ქართულში. მუშაობდა ქართველურ ენათა კავკასიურ ენებთან გენეზისური დამოკიდებულების პრობლემაზე. ამ საკითხთან დაკავშირებით მისმა შეხედულებებმა ცვლილებები განიცადა: თუ ადრეულ შრომებში იზიარებდა სამხრეთ და ჩრდილოეთ კავკასიის ენათა ნათესაობის თვალსაზრისს, შემდეგ უკვე ეჭვობდა, რომ მოხერხდებოდა ამ ნათესაობის დამტკიცება. ქართველურ ენათა სხვა ენებთან კონტაქტების ძიებისას იგი ყურადღებას ამახვილებდა არა მხოლოდ ენათა დიფერენციაციის პროცესსა და მისი შესწავლის მეთოდოლოგიაზე, არამედ კონვერგენციის მიმართაც დიდ ინტერესს იჩენდა როგორც ზოგადენათმეცნიერების, ისე კონკრეტულ ენათა ისტორიის თვალსაზრისით. იგი იკვლევდა ქართველური ენების ურთიერთობას ძვ. სომხურთან და ამ ენათა სუბსტრატის საკითხებს სომხურში; ეხებოდა აგრეთვე პრეისტორიულ ხანაში ქართველურ ენათა კონტაქტების საკითხს ინდოევროპულ და მცირე აზიის მკვდარ ენებთან.

წყარო: ქართული ენა: ენციკლოპედია. - თბ. 2008. - გვ.482-483

• ქართული ენის ფონემატური სტრუქტურა: ნარკვევი ფონემებისა და ფონემათა ჯგუფების კლასიფიკაციისა (ავტორი). - თბილისი, თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, 1961. - 96გვ.