გაიოზ რექტორი

დაბადების ადგილი: სიღნაღის რაიონი, სოფელი მაღარო.

დაამთავრა თბილისის სემინარია 1765 წელს, მოსკოვის სლავურ–ბერძნულ–ლათინური აკადემია 1778 წელს. ხელმძღვანელობდა თბილისის სემინარიას; მკვლევართა აზრით ის გვარად ბარათაშვილ–თაყაიშვილი, ვაგოშაშვილი ან ბარათაშვილი იყო; 1780–1782წწ. წლებში საგანგებო დიპლომატიური მისიით იმყოფებოდა მოსკოვში; 1782 წლიდან იყო  თელავის სემინარიის რექტორი; 1783 წელს აქტიურად მონაწილეობდა გეორგიევსკის ტრაქტატის მომზადებაში; 1783 წელს გაემგზავრა რუსეთში. იგი საქართველოში აღარ დაბრუნებულა.  იყო ერეკლე II–ის პოლიტიკის მიმდევარი და რუსეთის სამეფო კარზე იცავდა საქართველოს ინტერესებს. 1784–1793წწ. იყო "ოსეთის სასულიერო კომისიის წევრი", 1793–1799წწ. მოზდოკის, 1799–1808წწ. სარატოვისა და პენზის ეპარქიების ეპისკოპოსი, 1808 წლიდან გარდაცვალებამდე ასტრახანისა და სტავროპოლის მთავარეპისკოპოსი. 1796 წელს გაიოზ რექტორმა მოზდოკში დაარსა ქართული სტამბა, რომელმაც 1803 წლამდე იმუშავა. გაიოზ რექტორი არის სამასზე მეტი ნათარგმნი და ორიგინალური ნაშრომის ავტორი. აღსანიშნავია ანტონ I-ის "წყობილსიტყვაობის" წინათქმა(იამბიკოდ), იმავე ავტორის "ღვთისმეტყველების" საძიებელი, "ქრისტიანობრივი სწავლა ანუ ჭეშმარიტი სიტყვა ღმრთისა" და სხვ. გაიოზ რექტორის "ღრამმატიკა" (1789) წარმოადგენს ქართული ენის გრამატიკის პირველ ნაბეჭდ სახელმძღვანელოს ქართულ ენაზე. მან საფუძველი ჩაუყარა ოსური ანბანის შექმნას. აღსანიშნავია გაიოზ რექტორის ორიგინალური ნაშრომი "საქართველოს ისტორა" და მისი  გამოსვლები თბილისსა და თელავში, რომლებიც ორატორული მჭერმეტყველების ნიმუშად არის მიჩნეული. ლიტერატორი, მთარგმნელი, დიპლომატი.

წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.I.–თბ., 1997.–გვ.534

• ქართული ღრამმატიკა : ქართული ენის გრამატიკის სახელმძღვ. (ავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1970. - 191გვ.