გრიგოლ ბაკურიანის ძე

იმყოფებოდა ბიზანტიის ხუთი იმპერატორის სამსახურში: კონსტანტინე X დუკას (1059-1067), რომანოზ IV დიოგენის (1068-1071), მიხეილ VII დუკას (1071-1078), ნიკიფორე III ბოტანიატეს (1078-1081) და ალექსი I კომნენოსის (1081-1118); სხვადასხვა დროს მსახურობდა სომხეთში, იბერიასა (ტაოში) და სირიაში. იყო კარისა (ყარსის) და თეოდოსიოპოლის (კარნუქალაქის) განმგებელი; 1064 წელს ალფ-არსლანის შემოსევების დროს ანისის დაცვის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი; 1081  წელს მისი ხელშეწყობით ბიზანტიის საიმპერატორო კარზე მოხდა გადატრიალება, რის შედეგადაც ნიკიფორე III ბოტანიატე დაემხო და ტახტი ალექსი I-მა კომნენოსმა დაიჭირა; მან გადამწყვეტი როლი შეასრულა ბიზანტიის დედოფალ მარიამ-მართა-ყოფილთან ერთად იმპერატორ ალექსი I-ის (1081-1118) გამეფებაში, რომელმაც საფუძველი დაუდო ბიზანტიაში  კომნენოსების ახალ სამეფო დინასტიას; 1083 წელს მან პეტრიწონში (ბაჩკოვო, ბულგარეთი) დააარსა ქართველთა მონასტერი (პეტრიწონის მონასტერი), რომელსაც დიდძალი უძრავ-მოძრავი ქონება დაუმკვიდრა; მონასტერს შეუდგინა "ტიპიკონი" ანუ წესდება, რომელიც XI საუკუნის II ნახევრის საქართველოს, ბულგარეთისა და საბერძნეთის ისტორიის საყურადღებო წყაროა; "ტიპიკონის" XIII საუკუნეში გადაწერილმა ბერძნულმა და ქართულმა ნუსხებმა ჩვენამდე მოაღწიეს; იგი დაიღუპა პაჭანიკებთან ბრძოლაში; XI საუკუნის ქართველი სამხედრო და პოლიტიკური მოღვაწე, ბიზანტიის იმპერიის ჯერ აღმოსავლეთის, მერე დასავლეთის დიდი დომესტიკოსი (სარდალი), სევასტოსი, ძე ერისთავთერისთავ ბაკურიანისა.

წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.2. – თბ., 2012. – გვ.150