არზაყან ემუხვარი

დაბადების ადგილი: სოფელი ჩხორთოლი, ახლანდელი გალის მუნიციპალიტეტი.

სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე; წარმოშობით აფხაზ თავადთა ოჯახიდან; ადრე დაობლებული აღიზარდა ძიძის ოჯახში; პირველდაწყებითი განათლება სოფელ ოქუმში მიიღო, სწავლა განაგრძო თავდაპირველად ახალსენაკის სასულიერო სასწავლებელში, შემდეგ ქუთაისის სასულიერო სემინარიაში, რომელიც 1902 წელს დაამთავრა; სწავლის პერიოდში ქრისტიანობის გამავრცელებელი საზოგადოების სტიპენდიანტი იყო; გადაწყვეტილი ქონდა რუსეთში სწავლის გაგრძელება, მაგრამ ვერ შეძლო; საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დაფუძვნების შემდეგ მას საშუალება მიეცა თავისი ნიჭი და ენერგია ქვეყნის სამსახურისათვის მოეხმარებინა; დიდ წინააღმდეგობას უწევდა ადგილობრივ შოვინისტებს, ბოლშევიკ რენეგატებს, რუსული და თურქული ინტერესების აქტიურ დამცველებს; 1919 წლის მარტში აფხაზეთში ჩატარდა სახალხო საბჭოს დემოკრატიული არჩევნები; 18 მარტს ახლად არჩეულმა საბჭომ იგი თავმჯდომარედ აირჩია; მალე იგი სათავეში ჩაუდგა აფხაზეთის მთავრობას, კერძოდ კომისარიატს; 1921 წელს საქართველოს ეროვნულ მთავრობასთან ერთად იძულებული გახდა ემიგრაციაში წასულიყო; თავდაპირველად სტამბულში ცხოვრობდა, ბოლოს პრაღაში დაბინავდა, სადაც მცირერიცხოვან ქართველთა კოლონიას მეთაურობდა; 1939 წლის 8 მარტს იგი ეწვია ქართულ ემიგრაციას პარიზში, რათა უფრო ახლოს გასცნობოდა მათ მუშაობას, მაგრამ ავად გახდა და გარდაიცვალა;  ემიგრაციაში მყოფს მიმოწერა ჰქონდა სამშობლოში დარჩენილ ოჯახთან - მეუღლე მარიამ ჩიკვაიძესა და შვილებთან: ვლადიმერსა(რომელიც, როგორც ჩანს, 1937 წელს ამ მიმოწერას ემსხვერპლა) და გიორგისთან(გივისთან); ამ წერილებიდან ნათლად ჩანს, რომ იგი იყო "აფხაზეთის დიდი მამულიშვილი და საქართველოს უსაზღვრო პატრიოტი".

წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.2. - თბ., 2012. - გვ.659

• აფხაზეთის სახალხო საბჭო, თავმჯომარე
• საქართველოს დამფუძნებელი კრება, წევრი
• საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტია, წევრი