ელისე თბილელი (ეპისკოპოსი, მიტროპოლიტი)

ეპისკოპოსი და მიტროპოლიტი XVII საუკუნის I ნახევარსა და შუა წლებში; დაახლოებული იყო ქართლის მეფე როსტომთან(1632-1658) და დედოფალ მარიამთან; რუსი საეკლესიო მოღვაწის და რუსეთის ელჩობის წევრის არსენი სუხანოვის მოწმობით, იგი დედოფლის "სულიერი მამა" იყო; მან მეფე-დედოფლის დახმარებით შეძლო "ჟამთა ვითარებისაგან მოშლილი და დაქცეული" სიონის ეკლესიის განახლება; 1650 წლის 15 აპრილის შეწირულობის წიგნში აღნიშნულია: "ტფილელ მთავარეპისკოპოზი საგინაშვილი პატრონი ელისე, გუეაჯნა განახლებასა და მეორედ აღშენებასა ტაძრისა თქვენისასა..."; ელისე თბილელმა მეფეს სიონისათვის მუდმივი შემოსავალიც გააჩენინა; როსტომ მეფის ხსენებული საბუთის სპარსულ ნაწილში წერია:"გამოვიდა მაღალი ბრაძანებულება მასზე, რომ ქრისტიან დიდებულთა ბურჯის, ქალაქ თბილისში მდებარე სიონად წოდებული ეკლესიის ეპისკოპოზის თბილელისადმი მაღალი ყურადღების გამო, ხსენებული ეკლესიის საქმეების მოწესრიგების [მიზნით], ჩვენ, ქვემოთ ქართულად დაწერილ საფუძველზე განვუჩინეთ ჯიქის წლის ათთვეობის დასაწყისიდან ექვსი თავრიზული თუმანი, რაც ას ცალ ყურუშისაგან შედგება, [იმ] ქარვასლის იჯარიდან, რომელიც ჩვენ ხსენებულ ქალაქში ავაშენეთ, იმ ადგილის(ე. ი. სიონის ეკლესიის) გასამშვენიერებლად და სხვა საჭირო ხარჯებისათვის"; ეკლესიის გამშვენიერებისა და განძის გამრავლებისათვის ელისე თბილელი არც საკუთარ სახსრებს იშურებდა; თბილისის სიონისადმი მის 1634 წლის 5 ნოემბერს შეწირულობის წიგნში არაერთი ძვირფასი საეკლესიო ნივთია დასახელებული; ამას გარდა, მას ყმობიდან გამოუხსნია და სიონისათვის შეუწირავს ბარამაშვილი პატაი; მასვე მიეწერება 1657 წელს მცირე სამლოცველოს მიშენება სიონის ტაძრისათვის სამხრეთის მხრიდან; იგი იყო ცნობილი კალიგრაფი და გადამწერი, საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე; 1652 წელს მეფის დავალებით მოლაპარაკებას მართავდა არსენი სუხანოვთან რუსულ-ქართული პოლიტიკური ურთიერთობის პერსპექტივებზე.

წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.2. - თბ., 2012. - გვ.648