სოლომონ ცაიშვილი

დაბადების ადგილი: სოფელი ცაიში, ზუგდიდის რაიონი.

თავდაპირველად მშობლიურ სოფელში დაიწყო მასწავლებლობა; 1926 წელს გაზეთ კომუნისტის თანამშრომელია, მალე გადადის მასწავლებლად სოფელ პატარძეულში; 1932 წლიდან მოღვაწეობას იწყებს პედაგოგიურ ჟურნალ-გაზეთების რედაქციებში, მოგვიანებით — ქართული ლიტერატურის მუზეუმში; იგი იკვლევდა მშობლიური მწერლობისა და პედაგოგიკის საკითხებს; მის კალამს ეკუთვნის მონოგრაფიები: "ნიკო ავალიშვილი", "პეტრე ჭარაია", "სახალხო განათლების მოღვაწეები", "ნიკო დადიანი", "უიარაღო", "ეკატერინე გაბაშვილი" და სხვა მრავალი; მკვლევარმა გამოავლინა მანამდე უცნობი მასალები ს. დოდაშვილის, ი. ჭავჭავაძის, ა. წერეთლის, დ. ყიფიანის, ა. ლაისტის ლიტერატურლ მემკვიდრეობასა და მოღვაწეობაზე; აღსანინავია, რომ მისი რედაქციით, წინასიტყვაობით და შენიშვნებით გამოიცა იონა მეუნარგიას ქართველი მწერლობის ორი ტომი; ამის გარდა, იგი აქტიურად თანამშრომლობდა ქართულ პერიოდიკაში, სადაც დაიბეჭდა 600-ზე მეტი გამოკვლევა, წერილი, ნარკვევი, ლიტერატურის, პედაგოგიკისა თუ ჩვენი ეროვნული ფოლკლორის უმნიშვნელოვანეს საკითხებზე; მადლიერმა ქართველმა ხალხმა 1989 წელს ამაგდარ მოღვაწეს მშობლიურ სოფელში სახლ-მუზეუმი გაუხსნა.

წყარო: მამულიშვილთა სავანე. - თბ., 1994. - გვ.393

• ნიკოლოზ დადიანის ლიტერატურული მემკვიდრეობა (ავტორი). - თბილისი, საქ. სსრ სახ. წიგნის პალატის გამ-ბა, 1948. - 88გვ.
• გერასიმე კალანდარიშვილი : მონოგრაფია (ავტორი). - თბილისი, გაზ. სახალხო განათლების გამოც, 1947. - 67გვ.
• თამარ მეფე ხალხურ სიტყვიერებაში (ავტორი). - თბილისი, საქ. მხარეთმცოდნეობის საზ-ბას გამ-ბა, 1943. - 120გვ.