აჰმედ ოზქანი

დაბადების ადგილი: სოფელი ქოჩბაირი, გონენის რაიონი(ბალიქესირის მხარე, თურქეთი).  

XX საუკუნის ქართველი კულტურული მოღვაწე თურქეთში, რომლის მოღვაწეობა მიმართული იყო თურქეთის ქართველობაში ეროვნული თვითშეგნების გაღვიძებისაკენ. ქართველ მუჰაჯირთა შთამომავალი. მუჰაჯირ ქართველთა შთამომავლებმა XX საუკუნის 70-იანი წლებიდან, გააცნობიერეს რა ეთნიკური ასიმილაციის საფრთხე, დაიწყეს მოძრაობა ქართული იდენტობის აღორძინებისა და გაძლიერებისათვის. შექმნეს "ქართული დედაენა" და ჟურნალი "ჩვენებურები"; ინტენსიურად დაიწყეს საუბარი თავიანთი ქართული წარმომავლობის შესახებ. ამ მოძრაობის სათავეში ედგა ცენტრალურ თურქეთში  მცხოვრები ახმედ მელაშვილი-ოზქანი. 

დაწყებითი განათლების მიღების შემდეგ დაამთავრა სტამბოლის უნივერსიტეტის არქიტექტურული ფაკულტეტი 1962 წელს და დასახლდა თურქეთის პატარა ქართულ სოფელ ჰაირიეში, სადაც დაქორწინდა და ტურისტული საზოგადოება დააფუძნა. შემდეგ არქიტექტორადაც მუშაობდა. მისი მთავარი საქმიანობა კი მაინც ადგილობრივ ქართულ თემებში - "ჩვენებურებში" - ქართული იდეის პოპულარიზაცია იყო. მის წიგნს საქართველოზე Gürcüstan (1968) დიდი გამოხმაურება მოჰყვა. თურქეთის მთავრობამ წიგნი აკრძალა. საქმე სასამართლომდე მივიდა, მაგრამ ოზქანი გაამართლეს. ამის შემდეგ, 1970-იან წლებში, მან ორჯერ იმოგზაურა საქართველოში. თურქეთში დაბრუნების შემდეგ იგი თარგმნიდა და აქვეყნებდა ქართველ კლასიკოს მწერლებს, სტატიებს საქართველოს ისტორიისა და კულტურის შესახებ. მის მიერ 1972 წელს დაარსებული ჟურნალი Çveneburi დღემდე რჩება თურქეთის ქართული დიასპორის ყველაზე მნიშვნელოვან კულტურულ პერიოდულ გამოცემად. მას ზოგჯერ "თურქეთის ქართველების ილია ჭავჭავაძეს" უწოდებდნენ. 1980 წლის 5 ივლისს ქალაქ ბურსაში, ოზქანი თურქული ულტრა-ნაციონალისტური დაჯგუფების "რუხი მგლების" აქტივისტებმა მოკლეს. ოზქანი საქმიანობას სათავეში მისი ვაჟი, იბერია, ჩაუდგა. მის საფლავს ამშვენებს წარწერა თურქულად და ქართულად: "მე ვიცხოვრე ჩემი ხალხისთვის და არა უკვდავებისთვის". საზოგადო მოღვაწე.

წყარო: თურქეთელი ქართველების პირველი ვებ გვერდი: chveneburi.net