მამია ორახელაშვილი

დაბადების ადგილი: ქუთაისის გუბერნია, შორაპნის მაზრა.

დაასრულა ქუთაისის კლასიკური გიმნაზია. სწავლობდა ხარკოვის უნივერსიტეტის მედიცინის ფაკულტეტზე; 1903 წელს გადავიდა პეტერბურგის სამხედრო-სამედიცინო აკადემიაში, რომელიც 1908 წელს დაამთავრა.

1903 წელს სტუდენტურ მოძრაობაში მონაწილეობისათვის დააპატიმრეს; 1903-1905წწ რუსეთის რევოლუციის მონაწილე; 1906 წლის ზაფხულში სამკურნალოდ გაემგზავრა პარიზსა და ჟენევაში, დაბრუნების შემდეგ დააპატიმრეს ავლაბრის სტამბის საქმეზე; აკადემიის დასრულების შემდეგ მუშაობდა ექიმად კასპიისპირეთის ოლქში; თებერვლის რევოლუციის შემდეგ იყო ვლადიკავკაზის მუშათა და ჯარისკაცთა საბჭოების თავმჯდომარე და რსდმპ(ბ) კომიტეტის თავმჯდომარე; 1917 წლიდან 1920 წლის მაისამდე იყო რსდმპ(ბ) კავკასიის სამხარეო კომიტეტისა და კავბიუროს წევრი; 1914-1917წწ. მოქმედი არმიის სამხედრო ექიმი; საქართველოს გასაბჭოების შემდეგ 1921-1922წწ. განათლების სახალხო კომისარი; 1921-1925წწ. საქართველოს რევკომის თავმჯდომარე, საქართველოს სსრ-ის კომუნისტური პარტიის ცკ-ის პირველი მდივანი, სახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე; სსრკ-ს ცკ-ის წევრობის კანდიდატი (1923-1926 წწ.); სკკპ ცკ-ის წევრი (1926-1934 წწ.); 1931-1932წწ. ასფსრ-ის სახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარე; 1934-1937წწ. სკკპ-ის ცენტრალური სარევიზიო კომისიის წევრი და სსრკ-ის ცენტრალური აღმასკომის წევრი. 1937 წელს გარიცხეს პარტიიდან კონტრევოლუციური საქმიანობის გამო; აპრილში გადაასახლეს ასტრახანში; 26 ივნისს დააპატიმრეს; 11 დეკემბერს დახვრიტეს. რეაბილიტირებულია 1955 წელს. ქართველი ბოლშევიკი და საბჭოთა პარტიული მოღვაწე.

წყარო: ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია: ტ.7.-თბ., 1984.-გვ.553; ვიკიპედია - თავისუფალი ენციკლოპედიის პორტალი: ru.wikipedia.org

• რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია (რსდმპ) , წევრი (1903-)
• საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია, წევრი