მარიამ ორახელაშვილი

დაბადების ადგილი: სოფელი კულაში, ქუთაისის მაზრა.

დაამთავრა პეტერბურგის უცხო ენათა ორწლიანი ქალთა პედაგოგიური ინსტიტუტი; შემდეგ სწავლობდა პეტერბურგის პედაგოგიურ ინსტიტუტში და პეტერბურგის ბესტუჟევის ქალთა უმაღლეს კუსებზე, პარიზის უნივერსიტეტში.

1913 წელს სამშობლოში დაბრუნდა. პირველი მსოფლიო ომის დროს 1914-1918წწ. ვლადიკავკაზში პედაგოგიურ მოღვაწეობასთან ერთად პარტიულ მუშაობას ეწეოდა; 1918 წლიდან პედაგოგიური და რევოლუციური მოღვაწეობა განაგრძო ქუთაისში; 1920 წელს მუშობდა საქართველოს კომპარტიის ცკ-ის მდივნად; მონაწილეობდა აღმოსავლეთის ხალხთა ყრილობის მუშობაში ბაქოში; 1920 წლის მიწურულს დაბრუნდა ქუთაისში; 1921 წლის იანვარში მენშევიკებმა დააპატიმრეს; საქართველოს საბჭოთა ხელისუფლების გამარჯვებამ ბათუმის ციხეში მოუსწრო; განთავისუფლების შემდეგ თბილისში მუშაობდა სხვადასხვა საპასუხიმგებლო თანამდებობაზე, უმთავრესად სახალხო განათლების დარგში; იყო საქართველოს კპ(ბ) ცკ-ის ქალთა განყოფილების გამგე; საქართველოს განათლების სახალხო კომისარი; 1932 წლიდან რსფსრ განათლების სახლხო კომისარიატის უმაღლესი სკოლების სამმართველოს უფროსი და კოლეგიის წევრი; სხვადასხვა დროს მისი რედაქტორობით გამოდიოდა ჟურნალები: "მშრომელი ქალი", "წითელი სხივი", "პედაგოგიჩესკოე ობრაზოვანიე", "კომუნისტიჩესკოე პროსვეშჩენიე" და სხვ. აქვს შრომები სახალხო განათლებისა და ბავშვთა კომუნისტური აღზრდის საკითხებზე; 1924 წელს მონაწილეობდა კომუნისტ ქალთა III საერთაშორისო კონფერენციის მუშაობაში. დააპატიმრეს 1937 წელს; ბრალად ედებოდა მემარჯვენეთა კ/რ ორგანიზაციის წევრობა; იმავე წელს დახვრიტეს. რევოლუციური მოძრაობის აქტიური მოაწილე საქართველოსა და კავკასიაში, პარტიული და სახელმწიფო მოღვაწე. საბჭოთა პარტიული მოღვაწის მამია ორახელაშვილის მეუღლე.

წყარო: ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია: ტ.7.-თბ., 1984.-გვ.553; საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ-გვერდი: nplg.gov.ge

• საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია, წევრი (1906-)