ანდრეას გრიფიუსი

დაბადების ადგილი: გლოგაუ, სილეზია, გერმანია.

ანდრეას გრიფიუსის მდიდარი შემოქმედებითი მემკვიდრეობიდან (ოდები, ეპიგრამები, სასულიერო საგალობლები, სონეტები, კომედიები და ტრაგედიები) განსაკუთრებით საყურადღებოა ტრაგედია "ქეთევან ქართველი ანუ გაუტეხელი სიმტკიცე" (1646–1647, გამოქვეყნდა 1657 წელს). პიესა ერთ-ერთი უდიდესი მარტვილის აპოლოგიაა; ეფუძნება საქართველოს დედოფლის–ქეთევანის, რომელიც მწერლის მორალური იდეალია, მოწამებრივი ცხოვრებისა და სიკვდილის ფაქტს. პიესა ბაროკოს სტილის ტიპობრივი ნიმუშია. მასში წარმოდგენილი არიან ისტორიული პირები (კახეთის მეფე ალექსანდრე II, თეიმურაზ I, ქართლის მეფე ლუარსაბ II, დიდი მოურავი გიორგი სააკაძე და სხვ.). "ქეთევან ქართველი" ("Catharina von Georgien") გამოქვეყნებისთანავე დაიდგა ვოლაუს თეატრის სცენაზე, მას მერე არაერთხელ წარმოადგინეს გერმანიის თეატრებში. სპექტაკლმა გააღვიძა დიდი ინტერესი საქართველოსადმი. კოლხი მედეას შემდეგ ქეთევან დედოფლის წამება ყველაზე პოპულარული თემა გახდა. პიესის არსებობა ქართველი საზოგადოებისათვის ცნობილი გახდა მხოლოდ 1904 წელს, როდესაც გაზეთ "ცნობის ფურცელში" (№2654) დაიბეჭდა ი. რამიშვილის მიერ ქ. ფრაიბურგიდან (გერმანია) გამოგზავნილი ინფორმაცია, რომლის სათაურია "ქართველი ქალი გერმანულ დრამატულ ხელოვნებაში". ამ წერილს გამოეხმაურა ი. ჯავახიშვილი («Византийский временник», 1904, ტ. XI, გვ. 775–776). პიესა ქართულად გამოიცა 1975 წელს. მას დართული აქვს შ. რევიშვილისა და ა. გელოვანის (მთარგმნელი) ნარკვევები და კომენტარები. პიესა ზაარბრიუკენელმა რეჟისორმა პროფესორმა ჰერმან ვედეკინდმა 1982 წელს რუსთაველის თეატრში დადგა, ხოლო 1984 წელს–ქ. ბალვეს "გამოქვაბულის თეატრში". ამ დადგმას მიესალმა თვით რომის პაპი. გრიფიუსსა და მის პიესას მიეძღვნა არაერთი გამოკვლევა და წერილი. მათგან აღსანიშნავია ა. ბიბიჩაძის, შ. რევიშვილის, თ. ნატროშვილის, ი. ტაბაღუას, ვ. კუპრავას, ზ. აბაშიძის, ჯ. ბურდულისა და სხვ. შრომები. გერმანელი პოეტი და დრამატურგი. ბაროკოს ლიტერატურული სკოლის წარმომადგენელი.

წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: georgianencyclopedia.ge

• ქეთევან ქართველი ანუ გაუტეხელი სიმტკიცე : ტრაგედია 5 მოქმედებად (ავტორი). - თბილისი, საბჭ. საქართველო, 1975. - 214გვ.