სოლომონ ახვლედიანი

დაბადების ადგილი: ქ. ქუთაისი.

ე.წ. "ბანკის კლასის" დასრულების შემდეგ სწავლობდა კლასიკურ გიმნაზიაში. 1905 წელს, საერთაშორისო პოლიტიკური გამოსვლების მხარდასაჭერად მოწაფეთა მცირე ნაწილთან ერთად სასწავლებელს ბოიკოტი გამოუცხადა - სიმწიფის მოწმობის მისაღებად არ გამოცხადდა. უმაღლესი სასწავლებლის დიპლომის მისაღებად სიმწიფის მოწმობისათვის 1910 წელს ქუთაისის გიმნაზიაში ექსტერნად ჩააბარა გამოცდა, მაგრამ სადიპლომო გამოცდაზე პეტერბურგის უნივერსიტეტში მაინც არ დაუშვეს. იმავე წელს, კავკასიის სამოსწავლო ოლქის სამმართველოში ფრანგული ენის მასწავლებლის ხარისხის გამოცდა ჩააბარა და ტფილისის II კომერციულ სასწავლებელში ფრანგულ ენასა და მათემატიკურ საგნებს ასწავლიდა. წერა "ივერიაში" 1904 წელს (№46, 60), მცირეწლოვანის ფსევდონიმით დაიწყო. საფრანგეთიდან გაზეთებში აქვეყნებდა წერილებს პოლიტიკური ვითარების, მუშათა მდგომარეობის და სხვა საკითხების შესახებ ("ამირანი", 1908, №50, 139) და სხვ. 1918 წელს, ოსმალთა შემოსევის დროს, სოლომონ ახვლედიანი ბათუმში, ოსმალეთთან მოლაპარაკებისათვის ჩასული საქართველოს დელეგაციის ერთ-ერთ მდივნად მიიწვიეს, ბათუმიდან დაბრუნების შემდეგ კი - საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვიცე-დირექტორად. ამ თანამდებობას თავი მალე დაანება და იმავე წელს ქართული თეატრის ასაშენებლად იაფფასიანი ლატარია მოაწყო. ქართული თეატრის დაწვის (1914) შემდეგ, სოლომონ ახვლედიანი პირველი იყო, ვინც ეს საკითხი წამოჭრა ("ერთი საშუალება თეატრის ასაშენებლად", გაზეთი "საქართველო", 1916, №235, წერილი გამოაქვეყნა ფევდონიმით - "თეატრის მეგობარი"). საქართველოში პირველად სოლომონ ახვლედიანის თაოსნობით მოეწყო მოძრავი კინო დაბა-სოფლებისათვის (1918 წელს გურიის სოფლებში ღია ცის ქვეშ იმართებოდა კინო-სეანსები). 1919 წელს ქართული დრამატული საზოგადოების გამგეობისა და დირექტორიის ერთ-ერთ წევრად აირჩიეს. 1920 წელს საქართველოს სასურსათო სამინისტრომ ბაზრის შესასწავლად ევროპაში გააგზავნა. გასაბჭოების შემდეგ ქართული წითელი ლაშქრის სათეატრო განყოფილების გამგედ დანიშნა. 1923 წელს თბილისის სახალხო სახლის ქართული წარმომადგენლების მმართველი წრის გამგეობის თავმჯდომარედ აირჩიეს. პირველად მან აღძრა საკითხი საქართველოში ქაღალდის ფაბრიკის აშენების შესახებ ("ერთობა", 1920, №231,287; "კომუნისტი", 1924, №258; 1925, №122, 273; 1926, №158 და სხვ.). პირველად მან გააკეთა ვაზის წალმისაგან ქაღალდი და გამოთქვა აზრი, რომ ქაღალდის ქარხნის აგება მევენახეობის განვითარებას შეუწყობდა ხელს. ციხეში ყოფნის დროს სამასამდე პატიმარს წერა-კითხვა შეასწავლა, გამოსცა ციხის ჟურნალი პატიმართა შესახებ წერილებით და სხვ. სოლომონ ახვლედიანი წერდა და აქვეყნებდა წერილებს ქვეყნისათვის მნიშვნელოვანი საკითხების შესახებ, აქვს ფრანგულიდან თარგმანებიც. ქართული ქაღალდის შემქმნელი, საზოგადო მოღვაწე.

წყარო: ქართველ მოღვაწეთა ლექსიკონი:1801-1952: ტ.I .-თბ.,2018.-გვ.249-250