რაფიელ ისარლიშვილი

რაფიელ ისარლიშვილის წინაპრები მესხეთიდან გადმოსახლებულ წარჩინებულ ქართველ კათოლიკეთა წრეს ეკუთვნოდნენ. თბილისის გიმნაზიის დამთავრების შემდეგ მან განათლება ევროპაში მიიღო, სადაც დაეუფლა რამ­დენი­მე უცხო ენას; საზღვარგარეთიდან დაბრუნებული ფართო საზოგადოებრივ მოღვაწეობას ეწეოდა; 1869 წელს გამოსცა თავისივე შედგენილი "სინოპტიკური კალენდარი"; 1873 წელს მან ავჭალაში გახსნა უფასო სკოლა ღარიბთათვის; 1875 წელს გამოსცა "პირველი წიგნი წერაკითხვის სასწავლებლად სურათებით ამერიკულ მეთოდზე სასოფლო სკოლებისათვის". ეს წიგნი ი. გოგება­შვი­ლის "დედა ენის" წინამორბედი იყო; 1900 წელს პარიზის მსოფლიო გამოფენაზე ქართულ განყოფილებას ხელმ­ძღვანელობდა; პავილიონში გამოფენილმა სასოფლო-სამეურნეო ნაწარმმა და ქართული კულტურის ნიმუშებმა მნახველთა დიდი მოწონება დაიმსახურა. უცხოელთათვის სა­ქართვე­ლოს უკეთ გაცნობის მიზნით მან პარიზში ფრანგულ ენაზე გამოსცა ა. ხახანა­შვი­ლის "სა­ქარ­თველოს ისტორია". ევროპულმა და ქართულმა პრესამ დიდი ადგილი დაუთმო გამოფენაზე ქართულ განყოფილებას; გაწეული გარჯისათვის რ. ისარლიშვილი საფრანგეთის სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ მედლითა და დიპლომით დააჯილდოვა; მის გარდაცვალებას ნეკროლოგი უძღვნა ზ. ჭიჭინაძემ.

 წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ. IV. -თბ., 2018. -გვ.360

• პირველი წიგნი წერა-კითხვის სასწავლებლად : შედგენილი სურათებით ამერიკულ მეტოდაზე სასოფლო შკოლებისათვის რ. ისარლიშვილისაგან (ავტორი). - თბილისი, 1875. - 64გვ.