ვალოდია სულაქველიძე

დაბადების ადგილი: ქ. ქუ­თა­ის­ი.

საქართველოს პირველი დამოუკიდებელი რესპუბლიკის პერიოდში ვალოდია სულაქველიძე საკმაოდ ცნობილი პიროვნება იყო; მან ადმინისტრაციაში სამსახური დაიწყო ქუთაისის მილიციის უფროსის თანამდებობიდან და შემდგომ თბილისის მილიციის უფროსად გადაიყვანეს სამაგალითო სამსახურისთვის; რამ­დე­ნი­მე კვი­რა­ში ქუ­თა­ი­სი სრუ­ლად გაწ­მინ­და ყვე­ლა სა­ეჭ­ვო პი­რის­გან და სა­ნი­მუ­შო წეს­რი­გი და­ამ­ყა­რა; მისი ქუ­თა­ი­სის მი­ლი­ცი­ის უფ­რო­სის თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე ყოფ­ნის დროს, 1918 წლის დე­კემ­ბერ­ში, სომ­ხე­თის რეს­პუბ­ლი­კამ სა­ქარ­თვე­ლოს ომი გა­მო­უ­ცხა­და. სა­ო­მა­რი მდგო­მა­რე­ო­ბის პი­რო­ბებ­ში, სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძის ძა­ლის­ხმე­ვით ქუ­თა­ის­ში, ქა­ლა­ქის სომ­ხუ­რი მო­სახ­ლე­ო­ბის დარ­ბე­ვი­სა და შუ­რის­ძი­ე­ბის მცდე­ლო­ბაც არ ყო­ფი­ლა, რაც მის მა­ღალ სა­მო­ქა­ლა­ქო შეგ­ნე­ბა­ზე მე­ტყვე­ლებს; ამ პე­რი­ოდ­ში თბი­ლი­სის მი­ლი­ცია სხვადასხა მი­ზეზ­თა გამო წეს­რი­გის დაც­ვას თავს ვერ არ­თმევ­და. ში­ნა­გან საქ­მე­თა მი­ნის­ტრმა ნოე რა­მიშ­ვილ­მა გა­და­წყვი­ტა, თბი­ლი­სის მი­ლი­ცი­ის უფ­რო­სად ქა­ლა­ქის თვით­მმარ­თვე­ლო­ბის­თვის ვლა­დი­მერ სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძის კან­დი­და­ტუ­რა შე­ე­თა­ვა­ზე­ბი­ნა და 1919 წლის აპ­რი­ლის და­სა­წყის­ში ის სპე­ცი­ა­ლუ­რი ბრძა­ნე­ბით თბი­ლის­ში მი­იწ­ვია; ქუ­თა­ი­სის ქა­ლა­ქის საბ­ჭომ შუ­ამ­დგომ­ლო­ბა აღ­ძრა ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრო­სად­მი, რომ ვლა­დი­მერ სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძე ქუ­თა­ის­ში და­ე­ტო­ვე­ბი­ნათ, მაგ­რამ შსს-მ მო­თხოვ­ნა არ გა­ით­ვა­ლის­წი­ნა. 14 აპ­რილს ქა­ლა­ქის საბ­ჭოს სხდო­მა­ზე ქუ­თა­ი­სის ქა­ლა­ქის თავ­მა დი­მიტ­რი კა­ლან­და­რიშ­ვილ­მა სპე­ცი­ა­ლუ­რი მად­ლო­ბა გა­მო­უ­ცხა­და უკვე ყო­ფილ მი­ლი­ცი­ის უფ­როსს. ქა­ლა­ქის საბ­ჭოს წევ­რებ­მა, სო­ცი­ალ-დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი, ეროვ­ნულ-დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი და სო­ცი­ალ-ფე­დე­რა­ლის­ტე­ბის პარ­ტი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლებ­მა, სი­ტყვით მი­მარ­თეს სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძეს და თავ­და­დე­ბუ­ლი მუ­შა­ო­ბის­თვის მად­ლო­ბა გა­მო­უ­ცხა­დეს; 1919 წლის მა­ი­სი­დან ვლა­დი­მერ სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძე თბი­ლის­ში იყო და ქა­ლა­ქის მი­ლი­ცი­ის რე­ორ­გა­ნი­ზე­ბას ენერ­გი­უ­ლად შე­უდ­გა; ორი კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში მან მთლი­ა­ნად გა­და­სინ­ჯა შტა­ტე­ბი და ის მი­ლი­ცი­ე­ლე­ბი, ვინც და­კის­რე­ბულ მო­ვა­ლე­ო­ბას არ ას­რუ­ლებ­დნენ ან კა­ნონ­სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო საქ­მი­ა­ნო­ბა­ში იყ­ვნენ შემ­ჩნე­უ­ლი, დაითხოვა. თბი­ლის­ში ქუ­ჩე­ბის გა­ნა­თე­ბა სუს­ტად იყო ორ­გა­ნი­ზე­ბუ­ლი. სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძის მეცადინეობით მცი­რე ხან­ში ქუ­ჩის გა­ნა­თე­ბა სრუ­ლად აღად­გა. ასე­ვე მან  და­ა­ვალ­დე­ბუ­ლა მო­სახ­ლე­ო­ბა, ღა­მით სა­დარ­ბა­ზო­ე­ბი და ეზო­ე­ბი და­ე­კე­ტათ. ამ ღო­ნის­ძი­ე­ბებ­მა საგ­რძნობ­ლად შე­ამ­სუ­ბუ­ქა კრი­მი­ნა­ლუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა და მი­ლი­ცი­ას და­ნა­შა­ულ­თან ბრძო­ლა გა­უ­ად­ვი­ლა. მი­სი­ვე და­ვა­ლე­ბით აიკ­რძა­ლა და­ნა­შა­ულ­ში ეჭ­ვმი­ტა­ნილ­თა სახ­ლე­ბის ღა­მით ჩხრე­კა, გარ­და გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი შემ­თხვე­ვე­ბი­სა და მი­ლი­ცი­ე­ლებს სას­ტი­კად აეკ­რძა­ლათ სა­და­რა­ჯო­ებ­ზე მათ­რა­ხით დგო­მა. ვლა­დი­მერ სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძემ მთავ­რო­ბის იმე­დი გა­ა­მარ­თლა. ისე­ვე რო­გორც ქუ­თა­ის­ში, თბი­ლის­შიც მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შე­იც­ვა­ლა მდგო­მა­რე­ო­ბა წეს­რი­გის დამ­ყა­რე­ბის  თვალ­საზ­რი­სით, რის­თვი­საც სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძემ  მთავ­რო­ბის­გან კი­დევ უფრო მეტი ნდო­ბა და პა­ტი­ვის­ცე­მა და­იმ­სა­ხუ­რა; 1919 წლის ზაფხულში საქართველოს რკინიგზის სისტემა დიდი პრობლემების წინაშე აღმოჩნდა. სარკინიგზო მილიცია, რომელსაც რკინიგზის დაცვა და უსაფრთხოება ევალებოდა, გახშირებული თავდასხმების წინაშე უძლური აღმოჩნდა. მთავრობა არჩევანის წინაშე დადგა - ან სწრაფი და ეფექტიანი მოქმედებით მოეგვარებინა პრობლემა, ან ანარქიისთვის დაეხარა თავი. საჭირო იყო ადამიანი, რომელსაც კრიმინალთან ბრძოლის გამოცდილება ექნებოდა; 1919 წლის 18 სექტემბერს დროებით გენერალ-გუბერნატორის თანამდებობის აღმასრულებლად დაინიშნა პორუჩიკი ვლადიმერ ავაკუმის ძე სულაქველიძე, მილიციის უფროსის თანამდებობაზე დატოვებით; ის ჩვეული ენერგიულობით შეუდგა მისთვის დაკისრებული მოვალეობის შესრულებას. პირველ რიგში, დაიწყო სარკინიგზო მილიციის რეორგანიზება და არსებულ შემადგენლობას 250 მილიციელი დააამატა; მიღწეული წარმატებების გამო, ვლადიმერ სულაქველიძეს პოლკოვნიკის სამხედრო წოდება მიენიჭა და თბილისის სახალხო მილიციის უფროსის თანამდებობასთან ერთად, რესპუბლიკის ზურგის უფროსობაც ანდეს; ეს კი საომარ და საგანგებო მდგომარეობაში მისი ხელმძღვანელობის ქვეშ აქცევდა ყველა მნიშვნელოვან დაწესებულებას, რომელთა ამოცანა ზურგის უსაფრთხოება იყო. ასე იყო 1920 წლის მაისში და შემდეგ - უკვე საბედისწერო 1921 წლის თებერვალშიც, საბჭოთა რუსეთის თავსახმების დროს; ვლადიმერ სულაქველიძის ადმინისტრაციული ნიჭისა და თავდადების შედეგად, ქართულ შეიარაღებულ ძალებს ზურგი საიმედოდ ჰქონდა დაცული და მტერმა ვერც ერთი დივერსიული აქტისა და არეულობის მოწყობა ვერ მოახერხა; რუსეთის მიერ საქართველოს 1921 წლის ოკუპაციის შემდეგ, ვლადიმერ სულაქველიძე მთავრობასთან ერთად ემიგრაციაში გაემგზავრა; სტამბოლში ცხოვრების პერიოდში მონაწილეობდა ბოსფორზე გემების საპასპორტო კონტროლისა და კონტრდაზვერვით ოპერაციებში; თანამშრომლობდა ქართულ, ბრიტანულ და ფრანგულ სპეცსამსახურებთან, რომლებიც საბჭოთა დაზვერვის წინააღმდეგ მოქმედებდნენ; მოგვიანებით საფრანგეთში ჩავიდა და პატარა რესტორანი "ამაყი მამალი" გახსნა, რითაც თავის რჩენას ახერხებდა; გადმოცემით, რესტორნის შენობის ფასადს ქართულ ჩოხაში გამოწყობილი მამლის გამოსახულება ამშვენებდა. რესტორანი მალე გაკოტრდა. როგორც ზეპირი გადმოცემები მოწმობენ, ვლადიმერ სულაქველიძე ხშირად უფასოდ მასპინძლობდა სამშობლოდან გადახვეწილ მშიერ-მწყურვალ თანამემამულეებს, რაც კომერციამ ვერ აიტანა; გარდაიცვალა საფრანგეთში, არპაჟონის საავადმყოფოში. თბილისის სახალხო მილიციის, რესპუბლიკის ზურგის, ქალაქისა და ოლქის ადმინისტრაციის უფროსი.

წყარო: ისტორიანი : ისტორიულ-შემეცნებითი ყოველთვიური ჟურნალი  / მთავარი რედ. ჯაბა სამუშია.-თბ.,2018.-მაისი.-N5 (89).- გვ.39-44