მაჰმუდ-ფაშა თავდგირიძე

დაბადების ადგილი: ქ. ჩურუქსუ, ახლანდელი ქობულეთი.

ოსმალეთის ჯარის სარდალი (გენერალ-ლეიტენანტი). დაამთავრა ქულელის სამხედრო სასწავლებელი სტამბოლში, მსახურობდა ოსმალეთის გენერალურ შტაბში. სარდლობდა დამასკოში (სირია) დისლოცირებულ მე-5 ქვეით ბრიგადას. 1894 წელს მის სახლში მოაწყვეს ქართველ ლტოლვილთა თავშესაფარი. 1897 წელს მონაწილეობდა ბერძნებთან ომში, იტალია-ოსმალეთისა (1911–1912) და ბალკანეთის (1912–1913) ომებში, სადაც სარდლობდა მე-2 და მე-3 ქვეით ბრიგადებს. მაჰმუდ-ფაშა თავდგირიძემ 1909 წელს აკაკი წერეთლის იუბილეს მოსაწყობად და ქართული ბიბლიოთეკის დასაარსებლად შეწირულობა გაიღო. 1920 წელს, სტამბოლის დაპყრობის შემდეგ, დააპატიმრეს და მალტაში გადაასახლეს. 

წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.III.–თბ., 2014.-გვ.431