ამირან არაბული

დაბადების ადგილი: სოფელი ჯუთა, ყაზბეგის რაიონი.

დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი 1978 წელს. 1978-1981წწ. საქართველოს მცნიერებათა აკადემიის შოთა რუსთაველის სახელობის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტში გაიარა ასპირანტურის კურსი ფოლკლორისტიკის სპეციალობით. 

1980 წლიდან შოთა რუსთაველის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტის მეცნიერ-თანამშრომელია; სამეცნიერო ნაშრომებისა და სტატიების ავტორი. ფოლკლორისტი, ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი 1998; 1990-1991წწ. მუშაობდა ჟურნალ "ლაშარის" პასუხისმგებელ მდივნად; 1990-2000წწ. "miepTiupnTW ГpuzmW"-ს რედაქტორის მოადგილედ; 2000 წლიდან დღემდე არის არასამთავრობო ორგანიზაციის "ხალხური ხელოვნების დაცვისა და აღორძინების ცენტრი" აღმასრულებელი დირექტორი; 1998-1999წწ. კითხულობდა ლექციების კურსს სულხან-საბა ორბელიანის სახელობის თბილისის სახელმწიფო პედაგოგიურ უნივერსიტეტსა და ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახემწიფო უნივერსიტეტში (2003-2005); 1998-2006წწ. იყო ფოლკლორის განყოფილების ხელმძღვანელი და სადისერტაციო საბჭოს სწავლული მდივანი ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტში. არის ზამთრისა და ზაფხულის 7 ფოლკლორული ექსპედიციის მონაწილე; ჩამწერი დიდძალი ზეპირსიტყვიერი მასალისა. ეკუთვნის 50-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 80-მდე კრიტიკულ-პუბლიცისტური სტატია; 2000 წლიდან არის "ლიტერატურული ძიებანის" რედკოლეგიის წევრი. სამეცნიერო ხელმძღვანელი და ოპონენტი 13 ნაშრომისა; რედაქტორი და რეცენზენტი 29 წიგნისა. ამჟამად საკვლევაძიებო და პედაგოგიურ მუშაობას ეწევა საქართველოს საპატრიარქოს წმინდა ანდრია პირველწოდებულის სახელობის ქართულ უნივერსიტეტსა და შოთა რუსთაველის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტში.

საკანდიდატო დისერტაციის თემა - "მითოსური საწყისები აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ხალხურ პოეზიასა და ვაჟა-ფშაველას შემოქმედებაში", დაიცვა 1985 წელს; სადოქტორო დისერტაციის თემა - "ქართული ხალხური სამგლოვიარო პოეზია", დაიცვა 1998 წელს.

წყარო: საქართველოს მეცნიერებათა დოქტორები, 1992-2006/შემდგ. და რედ.: ირინა ჯაფარიძე. -თბ., 2012. -გვ.449; არმური: armuri.georgianforum.com; პრემია "საგურამოს" ლაურეატები: 2003-2017 წლები/რედაქტორ-შემდგენლები: ანდრო ბედუკაძე, ლანა უნდილაშვილი.-საგურამო, 2017.-გვ.180  

• ჟურნალისტთა ფედერაციის, წევრი (1990-)
• რედკოლეგიის, წევრი (2000-)

• ფოლკლორის ეროვნული პრემია
  წიგნისათვის "ქართული სული"
• ფოლკლორის ეროვნული პრემია
  წიგნისათვის "ოქროს ფრთა"
• პრემია "საგურამო", ჰუმანიტარული მეცნიერება

• ამღა, ჭიმღა, ახიელა : არხოტის ხეობის სოფლები (ავტორი). - თბილისი, უნივერსალი, 2019. - 70გვ. . - ISBN: 9789941265501
• სულუქცევრად საკითხავნი (ავტორი). - თბილისი, ინტელექტი, 2013. - 308გვ.. - ISBN: 9789941446429
• ვაჟკაცობისას ამბობენ : დაგვიანებული შეხმიანება გურამ ასათიანის, აკაკი ბაქრაძისა და ზვიად გამსახურდიას "მართალთა შინა" დავანებული სულების საწუხართან, სახსოვართან, სატკივართან (ავტორი). - თბილისი, უნივერსალი, 2011. - 120გვ.. - ISBN: 9789941173400
• ავაგე ეკლესიები (თანაავტორი). - თბილისი, ხალხ. ხელოვნების დაცვისა და აღორძინების ცენტრი, 2010. - 152გვ.. - ISBN: 9789941030413
• არხოტ რო წყაროთგორია : გაბრიელ ჯაბუშანური, ლადო ბალიაური : ლიტ. პორტრეტები (ავტორი). - თბილისი, ლომისი, 1997. - 84გვ.
• ვაჟა-ფშაველას პოეტურ სამყაროში (ავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1990. - 96გვ.