ვარლამ თოფურია

დაბადების ადგილი: სოფოლი ონტოფო, აბაშის რაიონი. 

დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სიბრძნისმეტყველების ფაკულტეტი საენათმეცნიერო განხრით 1922 წელს.

1923 წლიდან დაიწყო მეცნიერული და პედაგოგიური მუშაობა. კითხულობდა ლექციებს თბილისის პედაგოგიურ ინსტიტუტში და სახელმწიფო უნივერსიტეტში. 1933-1938წწ. განაგებდა ქუთაისის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ქართული ენის კათედრას, 1935-1936წწ. თბილისის სამასწავლებლო ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილე და ქართული ენის კათედრის გამგეა, ხოლო 1950-1952წწ. გორის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ქართული ენის კათედრას ხელმძღვანელობდა. 1933-1936წწ. იყო შოთა რუსთაველის სახელობის ენის, ლიტერატურისა და ხელოვნების ინსტიტუტის თანამშრომელი, 1936-1941წწ. ხელმძღვანელობდა სსრ კავშირის მეცნიერებათა აკადემიის საქართველოს ფილიალის ენის, ისტორიისა და მატერიალური კულტურის ინსტიტუტის ლექსიკოლოგიის განყოფილებას, ხოლო 1941-1943წწ. იყო ინსტიტუტის დირექტორის მოადგილე. 1943-1949წწ. სათავეში ედგა საქ. სსრ მეცნიერებათა აკადემიის ენის ინსტიტუტს, ხოლო 1941-1960წწ. ამავე ინსტიტუტის ქართველურ ენათა განყოფილებას. 1945 წლიდან სიცოცხლის უკანასკნელ დღემდე ხელმძღვანელობდა ახალი ქართული ენის კათედრას თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ქართული სალიტერატურო ენის ნორმების დამდგენი რესპუბლიკური კომისიის მუშაობაში და მეცნიერული ტერმინოლოგიის შექმნაში. დიდ ყურადღებას უთმობდა ქართული ენის მორფოლოგიის, დიალექტოლოგიის საკითხებს. 150-ზე მეტი შრომის ავტორია. დიდი ღვაწლი მიუძღვის "ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონის" და "ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონის" შექმნაში. 

წყარო: მამულიშვილთა სავანე: დიდუბის პანთეონი.-თბ., 1994.-გვ.179

• თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო საბჭო, წევრი
• საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია, აკადემიკოსი (1944-)
• ქართული ენის პრობლემის საკოორდინაციო სამეცნიერო საბჭო, წევრი

• 1946 - საქართველოს მეცნიერებათა დამსახურებული მოღვაწე
• საპატიო ნიშნის ორდენი
• ლენინის ორდენი
• წითელი დროშის ორდენი

• სვანური ენის სახელმძღვანელო (ავტორი). - თბილისი, თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, 2008. - 240გვ.
• ქართული ენა და მართლწერის ზოგიერთი საკითხი (ავტორი). - თბილისი, ნაკადული, 2005. - 127გვ.
• სვანური ლექსიკონი (ავტორი). - თბილისი, ქართული ენა, 2000. - 908გვ.. - ISBN: 99928-825-0-6
• ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი (ავტორი). - თბილისი, განათლება, 1998. - 632გვ.
• ქართული წერის დედანი მე-2, მე-3 და მე-4 კლასებისათვის (ავტორი). - თბილისი, განათლება, 1987. - 63გვ.