თედო სახოკია

დაბადების ადგილი: სოფელი ხეთა, ზუგდიდის მაზრა.

მწერალი, მთარგმნელი, ეთნოგრაფი, ლექსიკოგრაფი, პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე. 1884 წლიდან სწავლობდა თბილისის სასულიერო სემინარიაში, საიდანაც გარიცხეს მოსწავლეთა არალეგალურ წრეში მონაწილეობისთვის. 1886 წლიდან სწავლობდა ჯერ ჟენევის უნივერსიტეტში, შემდეგ პარიზის სორბონის უნივერსიტეტში.  1888 წლიდან ლიტერატურული მოღვაწეობა, ილია ჭავჭავაძის "ივერიაში" დაიწყო. 1900 წელს შევიდა პარიზის უმაღლეს ანთროპოლოგიურ სასწავლებელში. 1901 წლიდან თანამშრომლობდა რომში მიხეილ თამარაშვილთან. 1902 წლიდან იყო საფრანგეთში მყოფი ქართველების არალეგალური გაზეთის "საქართველოს" თანარედაქტორი. თანამშრომლობდა საქართველოს ჟურნალ-გაზეთებში ("დროება", "სახალხო გაზეთი", "ნოვოე ობოზრენიე", "კავკაზ"), განსაკუთრებით კი – "ცნობის ფურცელსა" და "მოამბეში", რომლებისთვისაც პარიზიდან აგზავნიდა წერილებს. 1906 წელს რევოლუციონერების დასახმარებლად საქართველოში უცხოეთიდან იარაღის ჩამოტანის გამო დააპატიმრეს და 1908 წელს ციმბირში გადაასახლეს. 1916 წლიდან საბოლოოდ დაბრუნდა საქართველოში. 1917-1924წწ. იყო ქართულისა და ფრანგულის მასწავლებელი ჯერ სასულიერო სემინარიაში, შემდეგ ქართულ გიმნაზიაში. მისი თარგმანები ქართული მთარგმნელობითი ლიტერატურის მნიშვნელოვანი შენაძენია. მან შეკრიბა ქართული ანდაზები(გამოქვეყნდა 1967) და ქართული ხატოვანი სიტყვა-თქმანი (ტ. I-III, 1950-1955).

წყარო: მამულიშვილთა სავანე. - თბ., 1994. - გვ.322; მწერალთა ავტობიოგრაფიები. წ. 1/გიორგი ლეონიძის სახ. ქართ. ლიტ. მუზეუმი. -თბ., 2013. -გვ.125-159

• პარიზის საანტროპოლოგიო საზოგადოება, საზღვარგარეთელი წევრ-კორესპონდენტი (1904-)
• საქართველოს საბჭოთა მწერლების კავშირი (1934-)
• საქართველოს სოციალ-ფედერალისტთა პარტია, წევრი (1902-1919)

• ქართული ანდაზები (ავტორი). - თბილისი, განათლება, 1967. - 287გვ.
• როგორ ვიზრდებოდით ძველად : მოგონებანი (ავტორი). - თბილისი, საბლიტგამი, 1955. - 190გვ.
• ქართული ხატოვანი სიტყვა-თქმანი (ავტორი) // ტ. 2 : მ-ფ . - თბილისი, სახელგამი, 1954. - 211გვ.
• ქართული ხატოვანი სიტყვა-თქმანი (ავტორი) // ტ. 1 : ა-ლ. - თბილისი, სახელგამი, 1950. - 232გვ.
• სამშობლოსათვის თავდადებულნი (ავტორი). - თბილისი, მსწრაფლ-მბეჭდავი არ. ქუთათელაძისა, 1905. - 68გვ.