თედორე უთურგაიძე

დაბადების ადგილი: თელავის რაიონი, სოფელი ქვემო ალვანი.

დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 1950 წელს.

1953–1961წწ. მუშაობდა გორის პედაგოგიურ ინსტიტუტში; 1961 წლიდან არის საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის, ენათმეცნიერების ინსტიტუტისა და 1989 წლიდან თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის თანამშრომელი; 200-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომისა და 9 მონოგრაფიის ავტორი. მათ შორის: "ქართული ენის ფონემატიკური სტრუქტურა"(1976), "ქართული ენის შესწავლის ისტორია"(1999), "გრამატიკული კატეგორიებისა და მათი ურთიერთმიმართებისათვის ქართულ ზმნაში"(2002), "ქართული ენის დონეთა ძირითადი მახასიათებლებისა და მათი ურთიერთზემოქმედების შედეგთათვის გლობალურ სისტემაში"(2009). არის 15 საკანდიდატო დისერტაციის ხელმძღვანელი; 4 სამაგისტრო ნაშრომის ხელმძღვანელი; 10 საკანდიდატო და 16 სადოქტორო დისერტაციის ოპონენტი; 4 მონოგრაფიის რედაქტორი.

საკანდიდატო დისერტაციის თემა - "თუშური კილო", დაიცვა 1954 წელს.

სადოქტორო დისერტაციის თემა - "ქართული ენის მთის დიალექტების ფონემატური სტრუქტურა სალიტერატურო ენასთან მიმართებით", დაიცვა 1969 წელს.

• 2013 - ივანე ჯავახიშვილის სახელობის მედალი
• 2013 - ღირსების ორდენი
• 2002 - არნოლდ ჩიქობავას სახელობის პრემია

• ქართული ენის დონეთა ძირითადი მახასიათებლების ურთიერთზემოქმედებისათვის გლობალურ ენობრივ სისტემაში (ავტორი). - თბილისი, მერიდიანი, 2009. - 246გვ.. - ISBN: 978-9941-10-194-6
• ანტონ პირველის "ქართული ღრამმატიკა" და მისი ეროვნულ-ისტორიული მნიშვნელობა (თანაავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1991. - 88გვ.. - ISBN: 5-520-01078-1
• ქართული ენის სახელის მორფოლოგიური ანალიზი (ავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1986. - 138გვ.
• ქართული ენის ფონემატური სტრუქტურა (ავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1976. - 218გვ.
• ქართული ენის მთის კილოთა ზოგი თავისებურება (ავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1966. - 125გვ.
• ქართული ენის მთის კილოთა ზოგი თავისებურება = Некоторые особенности горских говоров грузинского языка (ავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1966. - 125გვ.
• ქართული ენის ისტორიული გრამატიკის მორფონოლოგიური და მორფოსინტაქსური ასპექტები (ავტორი). - თბილისი, თსუ-ს გამ-ბის სტ.. - 206გვ.. - ISBN: 978-9941-13-288-9