ენათმეცნიერება

ნ. ყიფიანი

ვ.ი. აბაევი: "მცირე" და "დიდი" სემანტიკის იდეა

ვ.ი. აბაევს ეკუთვნის სიტყვის სემანტიკის ორი ასპექტის ჩამოყალიბების იდეა. მასთან სემანტიკა წარმოდგენილია - ერთი მხრივ, როგორც აზრობრივი ფუნქციების მინიმუმი, სწორედ ის განსაზღვრავს სიტყვის თანამედროვე კომუნიკაციურ გამოყენებას და მას ვ.აბაევი "მცირე სემანტიკას" ანუ "ტექნიკურ სემანტიკას" უწოდებს, მეორე მხრივ, შეიძლება ვილაპარაკოთ "დიდ" ანუ "იდეოლოგიურ სემანტიკაზე", როგორც გენეზიზისა და მნიშვნელობათა ურთიერთობის სემანტიკაზე.

"მცირე" და "დიდი" სემანტიკის იდეა ჩვენს მიერ გამოიყენება ეთიკური სიტყვების დახასიათების ანლიზისას. ეს სიტყვებია ფუძით благ-.

ისტორიულად - ქრისტიანული რუსეთის პერიოდიდან მოყოლებული რუსულ ენაში ჰუმანისტური ზნეობრივი ნორმების გამოხატულება დაკავშირებულია ღმერთის ცნებასთან, რომელიც უძველეს ძეგლებში მოიხსენიება, როგორც Благо, Благъ - ეს კი იდეოლოგიური სემანტიკაა და საშუალებას გვაძლევს დავასკვნათ, რომ სიტყვები Благо, Благъ დაკავშირებულია ადამიანის მსოფლმხედველობასა და მის სულიერ კულტურასთან.

 

ივ. ჯავახიშვილი სახ. თბილისის უნივერსიტეტი
სარცევი