გენოციდი -
Genocide
1945 wlis
niurbergis procesze g. ganmartebulia, rogorc “samoqalaqo
mosaxleobis rasobrivi, an erovnuli jgufebis winaswargamiznuli da
sistematuri mospoba erebis da xalxebis garkveuli rasebis, an
fenebis, rasobrivi da religiuri jgufebis ganadgurebis mizniT...”
omisgan gansxvavebiT, sadac erTmaneTs organizebuli SeiaraRebuli
jariskacebi ebrZvian, g. calmxrivi masobrivi mkvlelobaa,
romelSic saxelmwifo, an sxva Warbi Zala Segnebulad anadgurebs
erovnuli, eTnikuri, an religiuri erTobis umetes nawils, maSin,
rodesac maTdami kuTvnilebas aRmsrulebeli Tavad gansazRvravs.
gamonakliss Seadges omis msxverpli – samxedro da samoqalaqo
mosaxleoba, garda danebebulebisa, romelTac ar gaaCniaT
mowinaaRmdegisaTvis organizebuli winaaRmdegobis gasawevad
sakmarisi samxedro Zala. g-is cneba ar Seicavs sahaero
dabombvis Sedegad samoqalaqo mosaxleobis msxverpls. es termini
zogjer im SemTxvevebSic gamoiyeneba, roca Serwymulia g-isa
da eTnocidis elementebi. am dros ganzraxuli araa
mTeli jgufis ganadgureba, magram sakuTari kulturuli
TaviseburebebiT gamorCeuli am jgufis, rogorc erTobis, gaqroba
sasurveli da sasargeblo iqneboda agresoris azriT. am
SemTxvevebSi jgufis nawils anadgureben, raTa aiZulon darCenilni
daiviwyon sakuTari kuTvnileba an Sewyviton winaaRmdegoba, an
orive erTad. iq, sadac mizans mosaxleobis sakuTari teritoriidan
gandevna Seadgens, iyeneben termins “eTnikuri wmenda”. Tu
mosaxleobis devna gamowveulia politikuri mizezebiT, iyeneben
termins “politicidi”. rodesac ganadgurebuli mosaxleobis
raodenoba ar Seadgens mis umravlesobas, gamoiyeneba termini
“genociduri xocva-Jleta”. es kompleqsuri cnebaa da iuristebs
uWirT raodenobrivi sxvaobis dadgena xocva-Jletisa da g-is
cnebebis gansasxvaveblad. saerTaSoriso samarTlis mixedviT g.
danaSaulia. g-is Tavidan acilebisa da misTvis
sasjelis Jenevis konvencia (1948) gansazRvravs g-s,
rogorc erT-erT qvemoT CamoTvlil qmedebaTagans, romlis mizania
mTlianad, an nawilobriv gaanadguros, rogorc aseTi, romelime
nacionaluri, eTnikuri, rasobrivi, an religiuri jgufi. es
qmedebebia:
1. aseTi
jgufis wevrebis mkvleloba;
2. am
jgufis wevrebisaTvis sxeulis seriozuli dazianebebis miyeneba da
fsiqikuri moSlilobebis gamowveva;
3. romelime
jgufisaTvis Segnebulad iseTi cxovrebis pirobebis Seqmna,
romlebic gamiznulia am jgufis mTliani, an nawilobrivi fizikuri
ganadgurebisaTvis;
4. zomebi,
romelTa mizania Sobadobis mospoba am jgufebSi;
5. bavSvebis
Zaladobrivi gadacema erTi jgufidan meoreSi.
sayovelTaodaa
aRiarebuli, rom saxelmwifos mier sakuTar teritoriaze Tavisi
mosaxleobis mimarT ganxorcielebuli g. aris ara mxolod am
qveynis iurisdiqciis, aramed saerTaSoriso Tanamegobrobis Carevis
safuZvelic.
g-is
SemTxvevaSi nebismier saxelmwifos,
romelmac moaxdina zemoT aRniSnuli konvenciis ratifikacia,
SeuZlia mimarTos gaeros Sesabamis institutebs Carevis TxovniT.
miuxedavad imisa, rom konvencia sayovelTaodaa aRiarebuli gaeros
wevri qveynebis mier, misi efeqturoba minimaluria. saerTaSoriso
sisxlis samarTlis sasamarTlos Seqmnamde konvenciis moqmedeba
mudam SezRuduli iqneba.
ix. agreTve,
democidi;
enocidi;
Zaladoba;
totalitarizmi,
masobrivi mkvlelobebi
ix.
masobrivi
gamosvla,
xocva-JRletva,
sicocxlis ufleba |