მოკლეშარვლიანი ბიჭი მოდის ქუჩაში. ხელში გადაშლილი მოხატული წიგნი უჭირავს. მოდის მარტოდმარტო. გამვლელ-გამომვლელებს ზედაც არ უყურებს, ის არის და მისი წიგნი. ნელ-ნელა მოიწევს ჩემკენ, ნელ-ნელა მიახლოვდება.

ვდგავარ საკირის ქუჩის გადაღმა, შუშის ქარხანასთან. ჩემ ქვევით სადგურის მივარდნილი ნაწილია. გაუქმებული ლიანდაგები, გამაზუთიანებული შპალები, რელსსა და რელსს შუა ამოსული სარეველა ბალახი და გაშავებული ღორღი ჩანს. მოკლეშარვლიანი ბიჭი კი აუჩქარებლად მიახლოვდება. გაშლილი სურათებიანი წიგნი მჭრის შორიდან თვალს.

გათავებული ამბავია, უნდა წავართვა! აქ ხომ ერთმანეთს გლეჯენ და ართმევენ ყველაფერს; ყველაფერი მიაქვთ, რაზედაც კი ხელი მიუწვდებათ. საქმე მორევაზეა. თუ ერევი, უნდა წაართვა კიდეც; რისი წაღებაც შეიძლება, უნდა წაიღო; რისი წაგლეჯაც შეიძლება, უნდა წაჰგლიჯო. ხელში თუ არაფერი უჭირავს, თავზე თუ არაფერი ახურავს, უადგილო ადგილას მიკერებული ღილი მაინც უნდა ააწყვიტო. უნდა სცემო, უნდა გალახო, უნდა ატირო, აბღავლო, აღრიალო. სუსტი ძლიერს ჩაგრავს, ღონიერი – უღონოს. დედამიწაზე ჯუნგლის კანონია გამეფებული. „ჯუნგლის კანონი“ მაშინ, მგონი, არ ვიცოდი, მაგრამ რომ არ მცოდნოდა, თვითონვე მოვიგონებდი, ისეთ ხასიათზე ვიყავი.

როგორ ძარცვავდა ამ დროს დიდი პატარას, ჯანმრთელი – სუსტს, ღონიერი – უღონოს? ათასნაირად. ყველა ხერხისა და მეთოდის ჩამოთვლაც კი შეუძლებელია, ამიტომ მხოლოდ ერთზე შევჩერდები. „მათხოვეს“ პრინციპი უფრო პრაქტიკული და მოხერხებული უნდა ყოფილიყო, რადგან ჩვენში ამ დროს ეს მეთოდი სხვაზე მეტად იყო გავრცელებული. მაინც რაში მდგომარეობდა იგი? ახლავე მოგახსენებთ:

ადამიანს, რომელსაც გაძარცვას უპირებდი, მათხოვეო (მნიშვნელობა არ ჰქონდა, რა უნდა გენათხოვრებინა), უნდა გეთქვა თავდაპირველად; თუ გათხოვებდა (სულ ერთი იყო – რას), აღარ უნდა დაგებრუნებინა. თუ არ გათხოვებდა, „მათხოვე, მათხოვეს“, ძახილით უნდა გაგეხვრიტა ტვინი. თუ გაჭრიდა, ხომ კარგი, თუ არა და უნდა წაგერთმია. მოგცემო, ნაგლეჯის დროს უნდა გეთქვა და, რასაკვირველია, აღარ უნდა მიგეცა. ეს იყო და ეს ამ მარტივი მანიპულაციის თავი და ბოლო, ერთი შეხედვით.

გული უსიამოდ შემეკუმშა, როცა წარმოვიდგინე, როგორ მორთავდა ის მოკლეშარვლიანი ბიჭი ტირილს და ჩხავილს.

– მოდი აქ! –– ვეტყოდი მე.

– არ მოვალ... – მიპასუხებდა გამომწვევად და უკან-უკან დაიხევდა.

– მოდი, ნუ გეშინია, სულ ერთია, დაგიჭერ, ვერ გამასწრებ!

ჩერდება. დგას. გაქცევას ვერ ბედავს. ვუახლოვდები.

– რა არის ეს?

– წიგნი.

– მათხოვე ეგ წიგნი!

– არ გათხოვებ.

– მათხოვე!

– არა!

თუ არა და შენი აჯობებს და ასე შემდეგ. ღრიალი, ჭყივილი, ქიჩავ-ქიჩავი; ბოლოს ჭიტლაყი და მისი ჯანი. იტიროს, რამდენიც უნდა. და მაინც ძნელი წარმოსადგენია ყოველივე ეს წინასწარ. ალბათ რამდენს ნერვიულობდნენ ძარცვის წინ გზა-შარაზე გამოსული საწყალი ყაჩაღები.

ბიჭი გამითანასწორდა, ჩემი დაჟინებული მზერა იგრძნო, შემხვდა, თვითონვე შეჩერდა.

– მოდი აქ!

მოვიდა. ნათელი, მრგვალი სახე, მოკლე, თხელი, წაბლისფერი, წმინდად გადავარცხნილი ქოჩორი და ღია ლურჯი თვალები აქვს. იღიმება. მიყურებს.

რა არის ეს?!

– წიგნი.

– მათხოვე ეგ წიგნი!

მაძლევს.

გვერდზე პატარა ხის ხმალი ჰკიდია, ადრე რომ ვერ შევამჩნიე. ისიც ჩამოვართვი. ისევ ღიმილით მიყურებს. გახარებულია, მეც რომ დავინტერესდი მისი სურათებიანი წიგნით და ხის ხმლით. თავისი აღტაცებაც უნდა გადმომდოს თითქოს. არადა, მართლაც მშვენიერი, თვალისმომჭრელი, მკვეთრი ფერებით აფერადებული წიგნია. წიგნი კი არა, ნახატებით და ჩემთვის გაუგებარი წარწერებით აჭრელებული ალბომია. ღმერთო, რა საოცარი სურათები ეხატა შიგ!

მიჭირავს ეს კარგი წიგნი ხელში, ხმალი იღლიაში მაქვს ამოღებული. ნახატებს ჩავყურებ. სურათები თვალს მჭრის, მანათებს, მათბობს, მაშინებს და რაღაც უხილავი, არნახული სამყაროსაკენ მიმაქანებს.

– შენია ეს ხმალი?

– ჩემია.

– კარგი ხმალია!

– იარაღი შევუქე, ბეჭზე ჩამოვკიდე.

– ეს წიგნიც შენია?

– ჩემია.

– კარგი წიგნია ძალიან! – მოვუწონე და, დავუბრუნე.

ბიჭი წავიდა, რამდენიმე ნაბიჯის შემდეგ შეჩერდა, მოიხედა, გამიღიმა და, ჩემი მიხვედრით, ცოტა შეფიქრიანებულმა განაგრძო გზა. ვერ გაიგო, რატომ ვიდექი ასე გახევებული და შეწუხებული შუა გზაში.

გარკვევით ვხედავ იმ დღეს გამოცხადებულ სახენათელ ბავშვს. ზოგჯერ, როცა სატანა წაეპოტინება ჩემი არსების უხილავ ნაწილს, ისევ და ისევ იმ გამოცხადებულ სახეს დავინახავ და სულში რაღაც გამინათდება წამით, განათდება, როგორც მზეში გადაშლილი სურათებიანი წიგნი.