სადრ ად-დინ ჰუსეინი ალფ-არსლანის საქართველოსა და ამიერკავკასიის ქვეყნებში ლაშქრობის შესახებ / ნ. შენგელია // ძიებანი საქართველოსა და კავკასიის ისტორიიდან / ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტი. - თბილისი, 1976. - გვ. 187-195[MFN: 60543]
Content: სამხრეთ ეგრისი და ჩრდილო ეგრისი; "ძველი სომხური გეოგრაფია" "ეგრის ქვეყნის" ადგილმდებარეობის შესახებ; მანრალიის ადგილმდებარეობა ნ. ადონცის მიხედვით; მანრალიის გეოგრაფია; მანრალია - ლაზიკა; ეგრი და მანრალია; ეგერ-ეგრისი; ეგერია ნ. ადონცის მიხედვით; ერგეს ქვეყანა - ვახუშტის მიხედვით; ეგრი - ჭოროხის ხეობა ივ. ჯავახიშვილის მიხედვით; ლაზიკა ლოკალიზაცია ძველი ავტორების მიერ; მემატიანეები "სოფელი მეგრელთას" შესახებ; კოლხეთი და არმენია; სკვითია და იბერები; ტოპონიმები; ორი ეგრისი; ვახტანგ გორგასალი ისტორიულ სამხრეთ იბერიის მიწა-წყალზე (სამხრეთ ეგრისში)
Content: ლაზიკის გეოგრაფიული აღწერა; ლაზიკა - ღადონი; კლარჯეტისა და ლაზიკის აღწერა მსგავსია (კლარჯეთი ლაზიკის მსგავსად კლდოვანი და უმოსავლო ქვეყანაა); გურამ გრიგოლია ეგრის-ლაზიკის სამეფოს საისტორიო გეოგრაფიის პრობლემების შესახებ; გ. გრიგოლიას თვალსაზრისი ტაბულა პევტენგერიანას შესახებ; არტაანი იბერიაში; კლარჯეთი - "ბერძენთა ქვეყანა" - "საბერძნეთი"; წმ. ნინოსა და წმ. გრიგოლის სამოღვაწეო არეები ლაზიკა - სომხეთის მოსაზღვრე ქვეყანა; მოვსეს ხორენაცი ლაზიკის შესახებ (ბაგრატიონები სპერში); ლაზიკის ბაღები ანუ მოხირისის ძიება ვეიდენბაუმისა და ყაზბეგის მიხედვით; ორი ლაზიკა; ძველი ლაზიკა - ქალდიის თემი ("სოფელი მეგრელთა"); რატომ "ქალდეა"?; ლაზიკა ფართო პოლიტიკური გაგებით; ჭანეთი (სისილისი/საისინი/ზიგანა); ხალდეა - ქალდეა - ხალიბი; ქალდეა - ქართეა; ჭანები; ხალტიქ - ხალდია (ქალდია) 950 წლისთვის; ტიბარენები და ჭანები ერთ მიწაზეა; სისილისი-საისინი, ზიგანა, ლაზიკის ეპარქია; კლარჯეთის ლაზიკა, საზღვარი ხუფათთან; დ. ხოშტარიას წიგნის "კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები" მიმოხილვა
პუნქტები და ქალაქები : (დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო იურისდიქციისათვის) // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.487-505[MFN: 60779]
Content: სარაპანა და სკანდა; სად მდებარეობდა სტრაბონისეული სარაპანა (შორაპანი); იმერეთის სკანდე და შორაპანი "საქართველოს გეოგრაფიული ატლასის" (1992) მიხედვით "სუბტროპიკების ზონაში" მდებარეობენ; ვენახის პლანტაციები შორაპანთან; სარაპანა და შორაპანი გ. გრიგოლიას მიხედვით; სარაპანები; სტრაბონი (XI, II, 17) სარაპანას შესახებ; სარაპანასთან ფაზისი სწრაფი და ხმაურაა, ხოლო შორაპანთან მდინარეები მდორე და უხმაუროა; სტრაბონის სარაპანიდან ოთხი დღის გზაა ფეხით იბერიამდე; სტრაბონი (XI, II, 18) მესხეთის სამ ნაწილად დაყოფის შესახებ; დასკვნა; სარაპანა - სარაპალი, არფალი; სკანდა5სკანდის ციხე-სიმაგრე საერთაშორისო მნიშვნელობის გზაზე; ექპედიცია კანდრიდსა და ასკანში; სტრაბონის მიხედვით მდ. ფაზისზე იყო 120 ხიდი; შორაპანი და სკანდე მნახველის თვალით
უცხოელები XII საუკუნის საქართველოს ლაშქარში / ქველი ჩხატარაშვილი // საქართველო რუსთაველის ხანაში : რუსთაველის დაბადების 800 წლისთავისადმი მიძღვნილი კრებული. - თბილისი, 1966. - გვ. 161-186[MFN: 60850]
მეფე გიორგი III-ის მიერ ურწმუნოთა წინააღმდეგ ბრძოლის გაგრძელება // ქართული ეკლესია დასაბამიდან დღემდე : თან ახლავს 104 პორტრეტი და ქართულ ძეგლთა რეპროდუქციები, ორი გეოგრაფიული რუკა და მრავალი გამოუქვეყნებელი დოკუმენტი / მიხეილ თამარაშვილი. - თბილისი, 1995. - გვ. 335-337[MFN: 60884]
Content: ფაზისი; რიონის ქმედება ფოთთან; რიონის დაბლობი (გეოლოგიური მიმოხილვა); ფოთის გარემო ჭაობების დაშრობამდე (XX ს-მდე); "ფაზ" ფუძის მქონე სახელობის განვრცობა ისტორიული ლაზიკაში (ტრაპეზუნტის რეგიონში); ფოთი (ფათისი) ღევონდის (ლევონდის)ცნობით; ფოთის არქეოლოგია; პალიასტომის ღვთისმშობლის ხატი; ეპისკოპოსი ფაზისისა, ანუ ტრაპეზუნტისა; ფაზისის აკადემია; თერმოდონტი, თემისკირა, პეტრა, ფაზისი; მურიე და კალფოგლუ ფაზისისა და აკამფსისის; საპორტო ქალაქი - ფოთი თუ ხუფათი; ფასისის ანუ ფასიანის ქვეყანა კონსტანტინე პორფიროგენეტის ცნობით
Новые попытки искажения исторической правды / Гурам Майсурадзе // Некоторые вопросы истории Грузии в армянской историографии / Международный центр христианских исследований; Комиссия по истории, археологии и этнологии нацианальной АН Грузии. - Тбилиси, 2009. - ISBN 978-9941-12-798-4. - С. 207-239[MFN: 60975]
აჰმედი საქართველოში არღუნ ყაენის ლაშქრობის შესახებ // შოთა რუსთაველი : ისტორიულ-ფილოლოგიური ძიებანი / საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემია. - თბილისი, 1966. - გვ. 218-226[MFN: 61137]