ოშკი - X საუკუნის სკრიპტორიუმი ტაოში // საერთაშორისო კონფერენცია "ტაო-კლარჯეთი" : მოხსენებათა თეზისები / "ტაო-კლარჯეთი", საერთაშორისო კონფერენცია (2010, თბილისი). - თბ., 2010. - გვ.107-109[MFN: 9370]

UDC:  726(479.22) + 091(=353.1)(560)

ანოტაცია:  ოშკური ხელნაწერების მოკლე მიმოხილვა

გეოგ.დასახელება:  ტაო-კლარჯეთი.

თემატიკა:  საეკლესიო ხუროთმოძრვრება; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ეკლესია-მონასტრები თურქეთში; ოშკური ხელნაწერები.

Кизлярский полк грузинских гусар, монастырь Вознесения Креста и Ильинская церковь Святого Источника по материалам ЦГАД // საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია "კავკასიის არქეოლოგია, ეთნოლოგია, ფოლკლორისტიკა : მოხსენებათა მოკლე შინაარსების კრებული, თბილისი, 2009 წ. 25-27 ივნისი / "კავკასიის არქეოლოგია, ეთნოლოგია, ფოლკლორისტიკა", საერთაშორისო სამეცნ. კონფერენცია (2009, თბილისი). - თბ., 2010. - გვ.412-415[MFN: 9610]

UDC:  091(=353.1)(470.6) + 726(479.22) + 94(479.22:470.6) + 355(479.22)

ანოტაცია:  Рассмотрены архивные грузинские рукописи монастыря Вознесения Креста, повествующие взаимоотношения Грузии с Дагестаном. Ныне рукописи хранятся в Дагестанском государственном архив

მოხსენიებული პირები:  Даниил (Архимадрит); Иоанн (Митрополит); Герасим (Архимандрит); Порфирий [Павел Багратиони] (Монах); Гаджиев Владлен (Дагестанский кавказовед).

ორგანიზაცია:  Дагестанский государственный архив.

გეოგ.დასახელება:  Грузия; Кизляр; Дагестан.

თემატიკა:  Рукописи; Церковная архитектура; Грузино-дагестанские взаимоотношения; Военное дело.

საკვანძო სიტყვები:  Грузинские рукописи в Дагестане; Грузинские монастыри в Дагестане; Монастырь Вознесения Креста; Грузино-дагестанские исторические взаимоотношения; Кизлярский Грузинский гусарский полк.

ქრისტიანული და წერილობითი ძეგლები // იფარის სიძველენი / რ. ხვისტანი. - თბ., 2011. - გვ.42-65[MFN: 9825]

UDC:  94(479.222.3) + 930(479.22)(092) + 726(479.22) + 091(=353.1) + 003.077(=353.1)(092)

შინაარსი:  ზეგანის მთავარანგელოზი; იფარის წმიდა გიორგის სახელობის ეკლესია (ჯგრაგ)

ანოტაცია:  1860 წელს ისტორიკოს დიმიტრი ბაქრაძის მიერ აღმოჩენილი ვახტანგ ფანჯანიანის დაკვეთით იოანე მესვეტის ჭყონდიდში გადაწერილ ეტრატის ხელნაწერის "წამებაი წმიდისა გიორგისი და წმიდისა თეოდორესი და სასწაულნი" ანალიზი

პერსონალია:  ბაქრაძე დიმიტრი (ისტორიკოსი); ფარჯანიანი ვახტანგ (სვანეთის ერისთავი); იოანე მესვეტე (კალიგრაფი).

მოხსენიებული პირები:  თაყაიშვილი ექვთიმე (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  სვანეთი.

თემატიკა:  ისტორია; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება; ხელნაწერები; კალიგრაფია.

საკვანძო სიტყვები:  სვანეთის ისტორია; ქართველი ისტორიკოსები; საქართველოს ეკლესია-მონასტრები; სვანეთის ეკლესია-მონასტრები; ზეგანის ღვთისმშობლის ეკლესია; იფარის წმ. გიორგის ეკლესია; ჯგრაგ; ქართველი კალიგრაფები.

იფარში დამკვიდრებული გვარების ისტორიიდან // იფარის სიძველენი / რ. ხვისტანი. - თბ., 2011. - გვ.66-73[MFN: 9826]

UDC:  929.5(479.22) + 091(=353.1)

ანოტაცია:  სვანური გვარების ისტორია ქართული ხელნაწერების მიხედვით

გეოგ.დასახელება:  სვანეთი.

თემატიკა:  გენეალოგია; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული გვარ-სახელები; სვანური გვარები; ქართული ხელნაწერები.

ძველი ქართული წერილობითი წყაროების მონაცემები და მათი მნიშვნელობა ბერძნული ენის ისტორიისათვის // ბიზანტია ქართულ წყაროებში / თსუ-ს კლას. ფილოლ., ბიზანტ. და ნეოგრეც. ინ-ტი, აღმოსავლეთმცოდნ. ინ-ტი. - თბ., 2010. - გვ.223-307. - ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენ.[MFN: 10066]

UDC:  930(479.22) + 091(=353.1)

შინაარსი:  ძველი ქართული წერილობითი წყაროების მონაცემები და ბიზანტიის ჩრდილო-დასავლური და სამხრეთ-აღმოსავლური რეგიონების ბერძნული წარმოთქმის თავისებურებანი (ჩრდილო-დასავლური, სამხრეთ-აღმოსავლური); კოპტურ-ბერძნული დიგლოსიის შედეგები და ქართულ-ბერძნული ე. წ. ჰიბრიდული ხელნაწერი ლიბანიდან (მჟღერი ხშულები/სპირანტები, არაფშვინიერი ყრუ ხშულები, ხშული ფშვინიერები/სპირანტები, ლიკვიდები, ნაზალები, სიბილანტები, ორმაგი თანხმოვნები, ხმოვნები, მარტივი ხმოვნები); ლიტურგიკული პრაქტიკა და პონტოური დიალექტის გავლენის სფერო; S-3475 ხელნაწერის ბერძნული მინაწერები; S-3475 ხელნაწერის ბერძნული მინაწერების ფონეტიკური თავისებურებანი

ანოტაცია:  ბერძნულ გამოთქმაში მომხდარი ცვლილებების გამოვლენა IX-XIV სს-ის ქართულ ორიგინალურ და ნათარგმნ წერილობით წყაროებში

მოხსენიებული პირები:  ბასილი დიდი (სასულიერო პირი); ნემესიოს ემესელი; ამარტოლი; თეოფილაქტე ბულგარელი; იოსებ ფლავიოსი; გიორგი მთაწმინდელი (მწერალი); გიორგი მცირე (მწერალი); იოანე პეტრიწი (ფილოსოფოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; საბერძნეთი.

თემატიკა:  ისტორიოგრაფია; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ისტორიოგრაფია; ქართული ხელნაწერები; წერილობითი წყაროები.

რვა წმინდანი დედის ცხოვრების ქართული ვერსიები : ტასია, პელაგია, მარიამ მეგვიპტელი, მარიამი, აბრაჰამი ძმისწული, მარინა, ალექსანდრიელი მეძავი, კანონიკე მძოვარი, ანასტასია პატრიკია // მონანიე და განდეგილი დედები ქართულ ნათარგმნ ჰაგიოგრაფიაში : (X-XI სს. ხელნაწერების მიხედვით) : ტექსტი, წყარო, პარალელი / ნ. მირაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.20-24[MFN: 10096]

UDC:  821.353.1.09 + 003.077(=353.1)(092) + 726(479.22) + 27-36(479.22) + 091(=353.1)

შინაარსი:  მონანიე და განდეგილი დედები; მონანიე და განდეგილ დედათა ძველი (კიმენი) ქართული რედაქციები; კიმენი; მრავალთავი; ხელნაწერთა ისტორია (პარხლის მრავალთავი, ბოდლეს ჰაგიოგრაფიული კრებული); გადამწერები (გაბრიელ პატარაი, პროხორე ქართველი)

ანოტაცია:  ქართულ ხელნაწერებში შემონახული წმინდა დედათა ცხოვრების უძველესი თარგმანები

პერსონალია:  ტასია (წმინდანი); მარიამ მეგვიპტელი (წმინდანი); მარიამი აბრაჰამის ძმისწული (წმინდანი); მარინა ალექსანდრიელი (წმინდანი); კანონოკე მძოვარი (წმინდანი); ანასტასია პატრიკია (წმინდანი); გაბრიელ პატარაი (კალიგრაფი); პროხორე ქართველი (საეკლესიო მოღვაწე).

მოხსენიებული პირები:  ეფრემ მცირე (მწერალი, მთარგმნელი); სიმეონ ლოღოთეტი; ექთვიმე მთაწმინდელი (მწერალი, მთარგმნელი); კეკელიძე კ. (ფილოლოგი); აბულაძე ილია (ენათმეცნიერი); პეეტერსი პ.; დავით კურაპალატი; მარიამი (ქართლის დედოფალი); ექვთიმე გრძელი (მწიგნობარი).

ორგანიზაცია:  ოქსფორდის უნივერსიტეტი; ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი; ინგლისის ხელნაწერთა ფონდი; გერმანიის ხელნაწერთა ფონდი.

გეოგ.დასახელება:  სირია; პალესტინა; ეგვიპტე; იერუსალიმი.

თემატიკა:  ლიტერატურული კრიტიკა; კალიგრაფია; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება; წმინდანები; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ძველი ქართული მწერლობა; ჰაგიორგრაფია; თარგმანები; ქართული ეკლესია-მონასტერბი საზღვარგარეთ; იერუსალიმის ქართველთა ჯვრის მონასტერი; პარხლის იოანე ნათლისმცემლის ეკლესია; ქართული ხელნაწერები.

ცხოვრება ანასტასია პატრიკიასი // მონანიე და განდეგილი დედები ქართულ ნათარგმნ ჰაგიოგრაფიაში : (X-XI სს. ხელნაწერების მიხედვით) : ტექსტი, წყარო, პარალელი / ნ. მირაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.216-232[MFN: 10111]

UDC:  821.353.1.09 + 091(=353.1)(100)

შინაარსი:  თხზულება; აბბა დანიელი "სულის მარგებელი" თხრობების მიხედვით; ანასტასია პატრიკიას ცხოვრება ქართულ ჰაგიოგრაფიაში (ხელნაწერები და უძველესი რედაქციები, ეფთვიმე მთაწმინდელისა და თეოფილე ხუცესმონაზონის თარგმანი, სამი უძველესი რედაქცია, ანასტასია პატრიკია-ანასტასია ნეტარი, ანასტასიას ბიოგრაფია ეფთვიმეს თარგმანის მიხედვით, დასკვნა); ქართული უძველესი რედაქციების ბერძნულ და სირიულ ორიგინალთან ურთიერთმიმართება (სათაურები, განსხვავებები, თეოფილეს თარგმანი, სხვაობა ბერძნულ ტექსტებს შორის, შეთანხმება ქართ. B და ბერძ. B შორის, ბერძნულის გავლენა და სხვაობები, გინგილა, ქამარი, ანასტასიას ტიტული, სევეროსი ანტიოქიის პატრიარქი, ბოდლეს რედაქციის წარმომავლობა; ცხოვრება ანასტასია პატრიკიასი (ბოდლე N1 (XIს.), ჰაგიოგრაფიული კრებული კიმენი "ამბა დანიელისი პატრიკიაისთვს, რომელმან გარდაიცვალა სახელი საჭურისად" 488r-490წr)

ანოტაცია:  ქართული ტექსტების შეჯერება ბერძნულ და სირიულ ტექსტებთან

პერსონალია:  ანასტასია პატრიკია (წმინდანი); აბბა დანიელ სკიტელი; ექთვიმე მთაწმინდელი (მწერალი); თეოფილე ხუცესმონაზონი (მთარგმნელი); სევეროსი (ანტიოქიის პატრიარქი).

მოხსენიებული პირები:  იუსტინიანე (ბიზანტიის იმპერატორი); თეოდორა (ბიზანტიის დედოფალი); არსენ დიდი; წმინდა კირილე; დვალი მ..

ორგანიზაცია:  პარიზის ნაციონალური ბიბლიოთეკა.

გეოგ.დასახელება:  ბიზანტია; ეგვიპტე; ალექსანრია.

თემატიკა:  ლიტერატურული კრიტიკა; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ძველი ქართული მწერლობა; ჰაგიოგრაფია; თარგმანები; ბოდლეს კრებული; ქართული ხელნაწერები საზღვარგარეთ.

ხელნაწერთა აღწერილობა // მონანიე და განდეგილი დედები ქართულ ნათარგმნ ჰაგიოგრაფიაში : (X-XI სს. ხელნაწერების მიხედვით) : ტექსტი, წყარო, პარალელი / ნ. მირაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.25-30[MFN: 10112]

UDC:  821.353.1.09 + 091(=353.1)

შინაარსი:  პარხლის მრავალთავი (Xს. A-95) (პალეოგრაფია, ქარაგმები, კოლოფონები და მინაწერები, ხელნაწერის შედგენილობა, შინაარსი); ბოდლეს ჰაგიოგრაფიული კრებული (ბოდლ. 1, XI საუკუნე) (პალეოგრაფია, ქარაგმები, სასვენი ნიშნები, კოლოფონები და მინაწერები, ხელნაწერის შედგენილობა); მარიამ მეგვიპტელის ცხოვრების ეფთვიმესეული თარგმანი; წმინდანთა ცხოვრება (Xს.), H-1709; წმინდა დედათა ცხოვრების მოგვიანო ნუსხები (A-382 კრებული (XVს.), H-972 კრებული (XVIს.)

მოხსენიებული პირები:  გაბრიელ პატარაი (კალიგრაფი); გაბრიელ ლასკაველი; გაბრიელ ხორგაი; მარიამ მეგვიპტელი (წმინდანი); ექთვიმე მთაწმინდელი (მწერალი, მთარგმნელი); ეპიფანე (გადამწერი).

თემატიკა:  ლიტერატურული კრიტიკა; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ძველი ქართული მწერლობა; ჰაგიოგრაფია; თარგმანები; ქართული ხელნაწერები; პარხლის მრავალთავი; ბოდლეს ჰაგიოგრაფიული კრებული.

ცხოვრებაი და სინანული ნეტარისა ტასიაისი მეგვიპტელისაი, რომელი იყო მეძავ : (8 ოქტომბერი, IV-V სს.) // მონანიე და განდეგილი დედები ქართულ ნათარგმნ ჰაგიოგრაფიაში : (X-XI სს. ხელნაწერების მიხედვით) : ტექსტი, წყარო, პარალელი / ნ. მირაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.32-55[MFN: 10114]

UDC:  821.353.1.09 + 091(=353.1)

შინაარსი:  თხზულების შინაარსი; თხზულების ბერძნული ორიგინალი და მისი თავისებურებანი; სერაპიონ სინდონი; აბბა პავლე მართალი, ანტონ დიდის მოწაფე; ტასიას ცხოვრების წყაროები (პატერიკული თხრობა აბბა სერაპიონის შესახებ, პატერიკული თხრობა ვინმე პაისისა თუ ტაისის შესახებ, იოვანე კოლობოსი, ცხოვრების ბერძნული, ლათინური, სირიული ვერსიები); ტასია მეგვიპტელის ცხოვრება ქართულ ნათარგმნ ჰაგიოგრაფიაში (ქართულ ხელნაწერთა სია, ხელნაწერთა კლასიფიკაცია, წყაროების ქართული ვერსია, ოთხი სერაპიონი, ბერძნულიდან მომდინარე ქართული ვერსიების ანალიზი და შეჯერება); ძველი ქართული რედაქციების შედარება (სათაურები, პროლოგი, ეპილოგი); წყაროების ქართული ვერსიები და ბერძნული ორიგინალი (მამისა სერაპიონისთვს, ტაისი (პაისი) კურტიზანი); ქართული თარგმანები და მათი ბერძნული ორიგინალი (პროლოგი, კლება, ეგვიპტე თუ ალექსანდრია, კლება და მეტაფრასი, ბერძნული წარმომავლობა, პარალელები და ბერძნული წყარო, ტასია, ქვეყანა, მონასტერი, სერაპიონ სინდონი, ლათინური ვერსია); ცხოვრება ტასია მეგვიპტელისა (A-95 (Xს.) პარხლის მრავალთავი, კიმენი "ცხორებაი და სინანული ტასიაისი მეგვიპტელისაი, რომელი იყო მეძავ" 1266-1269 (602v-604v); მამა სერაპიონისთვის (ბოდლე N1 (XIს.), ჰაგიოგრაფიული კრებული კიმენი "მამისა სერაპიონისთვს" 499r-500r); მამა იოვანე მოკლესათვის (იოვანე კოლობოსი)(ბოდლე N1(XIს.), ჰაგიოგრაფიული კრებული კიმენი "მამისა იოვანე მოკლისათვს" 487r-498r

ანოტაცია:  ტასია მეგვიპტელის ცხოვრების ძველი ქართული რედაქციების შეჯერება გვიან ხელნაწერებში დაცულ ნუსხებთან

პერსონალია:  ტასია მეგვიპტელი (წმინდანი); სერაპიონ სანდონი (წმინდანი).

მოხსენიებული პირები:  ანაქორეტი პაფნუტი; ანტონ დიდი (წმინდანი); დენის მცირე; ჰიროსვიტა ჯაკობუს დე ვორაჯინე (მონაზონი); ბატიფოლი პ.; მამა პავლე; იოვანე კოლობოსი (მოკლე).

ორგანიზაცია:  საქართველოს ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი.

თემატიკა:  ლიტერატურული კრიტიკა; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ძველი ქართული მწერლობა; ჰაგიოგრაფია; თარგმანები; ხელნაწერები; პარხლის მრავალთავი; ბოდლეს ხელნაწერი.

ცხოვრება პელაგია ანტიოქიელისა : (8 ოქტომბერი, V საუკუნე) // მონანიე და განდეგილი დედები ქართულ ნათარგმნ ჰაგიოგრაფიაში : (X-XI სს. ხელნაწერების მიხედვით) : ტექსტი, წყარო, პარალელი / ნ. მირაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.56-79[MFN: 10118]

UDC:  821.353.1.09 + 091(=353.1)

შინაარსი:  პელაგიას ისტორია; ცხოვრების წყაროები და წარმომავლობა; იაკობ დიაკონი და ნონოსი; პელაგიას ცხოვრების შექმნის ქრონოლოგია; წარმართობის მოტივები; ჰომილეტიკური და პატრისტიკული პარალელები; პელაგია ანტიოქიელის ცხოვრება ქართულ ჰაგიოგრაფიაში (ხელნაწერები და კიმენური რედაქციები, მეტაფრასული რედაქცია, უძველესი ქართული რედაქციები და მათი თავისებურებები, მეტაფრასული რედაქციის თავისებურება; კიმენური რედაქციების შეჯერება; უძველესი ქართული რედაქციები და ბერძნული მოდელი (კლება, მოულოდნელი კლება და სირიული ვერსია, ტაიჭი და სარკინოზი, კამისი, კამასი, სატანის განდევნა (ეგზორციზმი), ბერძნული კალკები, პარალელი ხანმეტ მრავალთავთან, პელაგია ანტიოქიელის ცხოვრება და აპოფთეგმები, დასკვნა); ცხოვრება პელაგია ანტიოქიელისა (ბოდლე N1 (XIს.), ჰაგიოგრაფიული კრებული, კიმენი "ცხოვრებაი წმიდისა პელაგიაისი, რომელი იყო ანტიოქელ. ესე იყო პირველი მეძავი და იქმნა ჭურჩეულ" 456v-464v)

ანოტაცია:  ქართული რედაქციების შედარება ბერძნულ ტექსტთან

პერსონალია:  პელაგია ანტიოქიელი (წმინდანი); ნონოსი (ედესის ეპისკოპოსი); იაკობი (დიაკონი).

მოხსენიებული პირები:  თეოდოს II (კეისარი); მაქსიმე (ანტიოქიის პატრიარქი); შალამბერიძე ნ..

თემატიკა:  ლიტერატურული კრიტიკა; ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ძველი ქართული მწერლობა; ჰაგიოგრაფია; ქართული ხელნაწერები; პარხლის მრავალთავი; ბოდლეს კრებული.