ქართული სახელმწიფოები I-II საუკუნეებში // საქართველოს ისტორია / ნ. ხაზარაძე, ხ.თოდაძე, მ. ქუქუთელაძე, ნ. ჯორჯიკია; სტუ. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-14-536-0. - გვ. 48-53[MFN: 1064]

UDC:  94(479.22)"I-II" + 321(479.2) + 94(479.22:37) + 908(479.22)(093)

• თოდაძე, ხ.;  ქუთათელაძე, მ.;  ჯორჯიკია, ნ.; 

ანოტაცია:  ქართლის, ლაზიკის, აბშილების, აბაზგებისა და სანიგების სამეფო-სამთავროების პოლიტიკური ერთეულები I-II საუკუნეებში საქართველოს ტერიტორიაზე

მოხსენიებული პირები:  არტაბანი (ჰართიის მეფე); ფარსმან I (ქართლის მეფე); მითრიდატე (სომხეთის მეფე); იოსებ ფლავიუსი (ისტორიკოსი); ანტონინე პიუსი (რომის იმპერატორი); ფარსმან II (ქართლის მეფე); ნერონი (რომის იმპერატორი); პომპეუსი (რომაელი სარდალი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ქართლი; სომხეთი; რომი; ჩრდილო კავკასია; ჰერეთი; შავი ზღვა; ფაზისი (ფოთი); სებასტოპოლი; აფსაროსი; პიტიუნტი (ბიჭვინთა).

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა; საქართველო-რომის ისტორიული ურთიერთობები; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ქართლის სამეფო; სელევკიდების სამეფო; პართიის სახელმწიფო; ებრაელები საქართველოს შესახებ; საქართველოს სამეფო-სამთავროები; იტალიელები საქართველოს შესახებ; ბერძნები საქართველოს შესახებ.

აფხაზ-აბაზგების წარმომავლობა-ვინაობა / დიმიტრი ლეთოდიანი // სამეცნიერო კონფერენცია "კავკასია და კავკასიელები" : მოხსენებათა მასალები. - თბილისი, 2009. - გვ. 10-15. - ტექსტი ქართულ და ინლისურ ენებზე[MFN: 1610]

UDC:  94(479.222) + 314(479.222) + 94(479.22:495)

ანოტაცია:  აფხაზ-აბაზგების განსახლების არეალი (ეგრისის სამეფო)

მოხსენიებული პირები:  იუსტინიანე I (ბიზანტიის იმპერატორი); გუბაზ II (ეგრისის მეფე).

გეოგ.დასახელება:  ეგრისი; დასავლეთ საქართველო; კოლხეთი; ბიზანტია.

თემატიკა:  დასავლეთ საქართველოს ისტორია; მოსახლეობა; საქართველო-ბიზანტიის ისტორიული ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაზები; აბაზგები.

აფხაზები საქართველოში // საქართველოს ეთნოგრაფია/ეთნოლოგია / ივანე ჯავახიშვილის ისტორიისა და ეთნოლ. ინ-ტი. - თბ., 2010. - გვ.214-233.[MFN: 2620]

UDC:  39(479.224) + 572(479.224) + 94(479.224) + 314(479.224) + 811.353.2'282 + 929.5(479.224)

ანოტაცია:  აფხაზების ეთნიკური ისტორია, წარმომავლობა, ანთროპოლოგია და ეთნოგრაფიული ჯგუფები

მოხსენიებული პირები:  ლეონ I (აფხაზეთის მთავარი); ლეონ II (აფხაზეთის მთავარი); ლევან II (სამეგრელოს მთავარი).

გეოგ.დასახელება:  აფხაზეთი; მდ. კელასური; მდ/ ნიკოფსია.

თემატიკა:  ეთნოგრაფია; ანთროპოლოგია; ისტორია; მოსახლეობა; ენათმეცნიერება; გენეალოგია.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაეთის ისტორია; აფსუა; აბჟუელები; ბზიფელები; აფხაზეთის ეთნოგრაფია; აფხაზების ანთროპოლოგია; აფხაზეთის მოსახლეობა; სომხები; აფშილები; აბაზგები; აფხაზეთის სამეფო; აფხაზური ენის დიალექტები; აფხაზური გვარები.

ქართველი ხალხის ეთნიკური განვითარების ძირითადი ეტაპები უძველესი დროიდან ერის ჩამოყალიბების სტადიამდე // ქართულ-აფხაზური ურთიერთობის საკითხები : (სტატიები, მიმართვები, ინტერვიუები). [წ.] 2 / გ. ანჩაბაძე. - თბ., 2011. - გვ.118-157. - ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენ.[MFN: 9719]

UDC:  94(479.22) + 314(479.22)

ანოტაცია:  ქართული ეთნოსის განვითარების ტიპები და ეტაპები

გეოგ.დასახელება:  საქართველო.

თემატიკა:  ისტორია; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; ქართველური ტომები; მესხები; კოლხები; სასპერები; იბერები; ჭანები; სვანები; ქართები; ზანები; მეგრელები; აბაზგები; აფხაზები.

ძველი კოლხეთის სატომო სახელთა ისტორიიდან : (აფხაზ.. "აბაზგ- და აბაზა" აფსუა ეთნონიმთა ისტორიულ-ეტიმოლოგიური ურთიერთობისათვის) // სამეცნიერო პარადიგმები / საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად.; საქ. ისტორიკოსთა ეროვნ. კომიტეტი; საქ. საპატრიარქოს წმ. ანდრია პირველწოდებულის სახ. ქართ. უნ-ტი. - თბ., 2009. - გვ.320-328.[MFN: 9754]

UDC:  314(479.222) + 811.353.1'373.6 + 930(479.22)

ანოტაცია:  განხილულია დასავლურ-ქართველური სატომო ეთნონიმები ბერძნულ-ქართული საისტორიო წყაროების მიხედვით

გეოგ.დასახელება:  კოხეთი; დასავლეთ საქართველო.

თემატიკა:  მოსახლეობა; ენათმეცნიერება; ისტორიოგრაფია.

საკვანძო სიტყვები:  კოლხეთის მოსახლეობა; ქართველური ტომები; აფსილები; აბაზგები; ეტიმოლოგია.

აფშილ-აბაზგთა ეთნიკური კუთვნილების საკითხისათვის // საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია დიდაჭარობა, ხულო-დიდაჭარა 2010 წლის მაისი : (მასალები) / "დიდაჭარობა", საერთაშორისო სამეცნ. კონფერენცია (2010, ხულო-დიდაჭარა). - თბ., 2010. - გვ.360-362.[MFN: 18666]

UDC:  314(479.224)

ანოტაცია:  დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე აბშილთა და აბაზგთა მთიელი ტომების ჩამოსახლება

გეოგ.დასახელება:  აფხაზეთი.

თემატიკა:  მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  აბაზგები; აბშილები.

პროკოფი კესარიელი "ომი გოთებთან" // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისის, 2013. - ISBN 978-9941-20324-4. - გვ.86-108[MFN: 59973]

UDC:  94(479.22)"O" + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  ჭეშმარიტების კვლევისათვის საჭიროა ახალი აზრი; ლაზთა ეპისკოპოსები; ლაზიკე კლდოვანი ქვეყანაა; ჭეშმარიტების გამოკვლევა ეხება არა რაიმე მოჩვენებითს, ან ბუნდოვან რასმეს, არამედ მდინარე ფაზისს, რომელსაც ჰქონდა კლდოვანი და უცვლელი კალაპოტი; წინაბრძოლობა; მსგავსი ტოპონიმები; ლაზიკას კლდოვანი სანაპირო აქვს და საერთოდ კლდოვანი ქვეყანაა; "ვიწროები ფაზისთან"; სარაპანისი და სკანდა; იბერია - კოლხეთის გზა; პროკოფის "აქეთა"; ართვინი (ბორჩხა?) - როდოპოლისი; არქეოპოლისი; მოხირისი; კოტაიონი - ქუთათისი, მერე - უქიმერიონი, ლაზების დიალექტი; დაბალი ვაკის ციხე კოტაიონი; მერე - უქიმერიონი; მოხირისი, რეონი; რეონი არ იყო ფაზისი; ბოასი - აკამფსისი; ჰიპოსი; მთის მწვერვალები ფაზისის პირზე; კავკასია; მერმეროე; ფაზისი - ნახევარმთვარა სანაპიროს შუაში; ევროპასა და აზიას ჰყოფს ფაზისი; აფსილები; ხასკუნები ალანიაში; აფსილები და აბაზგები; ბრუქსები; გუთები; საგინები, სებასტოპოლი, პიტუნტი, ტრაპეზუნტი; აფსარუ რიზესთან; მანძილი აფსარუნტიდან პეტრამდე, სკვიმნია და სვანია; კოლხები - ლაზები; ფაზისის რიტორიკული სკოლა; ჭანები; სვანია - სკვიმნია

გეოგ.დასახელება:  ლაზეთი; კოლხეთი.

თემატიკა:  ძველი ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

ორაბორიგენობა მითი თუ რეალობა? // ვინ დაწერს ახალ "ქვათა ღაღადს" / ბიძინა თავაძე. - თბილისი, 2008. - ISBN 978-99940-27-46-0. - გვ. 241-250[MFN: 65240]

UDC:  930(479.22)(092) + 94(479.224)

ანოტაცია:  ისტორიკოს ნოდარ ლომოურის პუბლიკაციები აფსილების და აბაზგების აფხაზთა წინაპრებად მიჩნევის შესახებ - კრიტიკული ანალიზი

პერსონალია:  ლომოური ნოდარ (ისტორიკოსი, 1926-).

გეოგ.დასახელება:  აფხაზეთი.

თემატიკა:  ქართველი ისტორიკოსები; აფხაზეთის ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაზების წარმომავლობა.