საქართველოს სახელმწიფოებრიობა I-III საუკუნეებში // ქართული სამართლის ისტორია : [სახელმძღვ. იურ. ფაკ. სტუდ.] / ვ. მეტრეველი. - თბ., 2009. - გვ.60-66.[MFN: 60]

UDC:  94(479.22) + 321(479.22) + 34(479.22)(09) + 327(479.22) + 314(479.22)

შინაარსი:  იბერია ახ. წ-ის I-II საუკუნეებში; იბერიის სახელმწიფო წყობილება ახალი წელთაღრიცხვიდან I-II საუკუნეებში; ქართლის საზოგადოებრივი წყობილება I-II საუკუნეებში

ანოტაცია:  საქართველოს საგარეო პოლიტიკა, სახელმწიფო და საზოგადოებრივი წყობილება

მოხსენიებული პირები:  ტიგრან II (სომხეთის მეფე); არტაგი (იბერიის მეფე); პომპეუსი (რომაელი სარდალი); დიონ კასიუსი (რომაელი ისტორიკოსი); ფარსმან II [ქველი] (ქართლის მეფე); ანტონიუს [პიუსი] (იმპერატორი); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი); ფავსტო ბუზანდი (სომეხი ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; კოლხეთი; სომხეთი; იბერია; რომი; საბერძნეთი; მტკვარი - მდინარე; პელორი [არაგვი] - მდინარე; ჩრდილო კავკასია; შავი ზღვა; შიდა ქართლი; ირანი; მცხეთა.

თემატიკა:  ისტორია; სახელმწიფოებრიობა; სამართალი; პოლიტიკა; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა; პონტოს სამეფო; საქართველოს საგარეო პოლიტიკა; საქართველოს მოსახლეობა; ალანები; მომთაბარე ტომები.

ნართული ეპოსი და აფხაზთა ეთნიკური ისტორიის საკითხები // აფხაზთა ეთნიკური ისტორიის პრობლემები : (ისტორიულ-ეთნოლოგიური გამოკვლევა) / ს. ბახია-ოქრუაშვილი. - თბ., 2010. - გვ.9-30.[MFN: 2329]

UDC:  821.352.2-91.09 + 821.352.3-91.09 + 314(479.224) + 314(470.6)

ანოტაცია:  ნართული ეპოსის ჩრდილოკავკასიური წარმომავლობა კავკასიოლოლგთა ნაშრომების მიხედვით. ნართული ეპოსის აფხაზური ვერსიები

მოხსენიებული პირები:  ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); ერისთავი რაფიელ (მწერალი); ხიზანიშვილი ნიკო (საზოგადო მოღვაწე); ნიჟარაძე ბესარიონ (საზოგადო მოღვაწე); გვარამაძე ივანე (საზოგადო მოღვაწე); სახოკია თედო (საზოგადო მოღვაწე); აბაევი ვ. (კრიტიკოსი); გადაგატლი ა.; კვარჭია ვ. (ფოლკლორისტი); აკაბა ლ.; მილერი ვსევოლოდ (რუსი ფოლკლორისტი); კრუპნოვი ევგენი (არქეოლოგი); უსლარი პეტრე (რუსი ლიგვისტი, ეთნოგრაფი); გრენი ა.; მაგომაევა მ.; დალგატი ბ..

გეოგ.დასახელება:  ჩრდილო კავკასია; აფხაზეთი.

თემატიკა:  ფოლკლორი; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  ჩრდილო კავკასიის ზეპირსიტყვიერება; საგმირო პოეზია; აფხაზები; ალანები; ადიღელები; ოსები.

ოსები საქართველოში // საქართველოს ეთნოგრაფია/ეთნოლოგია / ივანე ჯავახიშვილის ისტორიისა და ეთნოლ. ინ-ტი. - თბ., 2010. - გვ.189-213.[MFN: 2619]

UDC:  314(479.22)

ანოტაცია:  ოსთა ჩამოსახლების ისტორია და განსახლების არეალი საქართველოს ტერიტორიაზე

მოხსენიებული პირები:  გიორგი V ბრწყინვალე (საქართველოს მეფე); დავით IV აღმაშენებელი (საქართველოს მეფე); კალოევი ბ.; აბაევი ვასილ.

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; დვალეთი; შიდა ქართლი; დმანისი; ჟინვანი; კახეთი; ქვემო ქართლი; ქსნის ხეობა; სამხრეთ ოსეთი; მეჯუდას ხეობა; ცხინვალი.

თემატიკა:  მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს მოსახლეობა; ოსები; ალანები.

ჰუნებისაგან დევნილი ალანები, ანუ "ალან-ვანდალებისა" და "ალან-ოვსების" ისტორიისათვის : ჩრდილოეთ კავკასიაში დამკვიდრებული ალანები // სამი წერილი / ს. სალუაშვილი. - თბ., 2009. - გვ.2-7.[MFN: 3087]

UDC:  94(470.6) + 314(470.6)

გეოგ.დასახელება:  ჩრდილოკავკასია.

თემატიკა:  მოსახლეობა; ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  ალანები.

ბერძნულ-რომაული წყაროები კოლხეთისა და ლაზიკის შესახებ : აგათია სქოლასტიკოსი ლაზიკის შესახებ // საეპისკოსოები ლაზიკაში : ეძღვნებასრ. საქ. კათოლიკოს-პატრიარქს ილია II-ს / მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე; სამეცნ. რედ. ი.გორგიძე; სტუ. - თბ., 2011. - გვ.95-105.[MFN: 20543]

UDC:  930(479.22) + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  ლაზეთის ძველი მოსახლეობა; მანძილები ლაზიკის პუნქტებს შორის; სახელწოდებათა დამთხვევები; ალანები მისიმიანთა ქვეყნის წინააღმდეგ; ბიზანტიელთა ომი მისიმიანთა წინააღმდეგ; მისიმიელთა ბავშვების უმოწყალო დახოცვა ბიზანტიელების მიერ; მისიმიელები ქრისტიანები იყვნენ; ჭანთა ტომის დამორჩილება

პერსონალია:  აგათია სქოლასტიკოსი (ბიზანტიელი ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ლაზიკა.

თემატიკა:  ისტორიოგრაფია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ისტორიული წყაროები; ბერძნები საქართველოს შესახებ.

პროკოფი კესარიელი "ომი სპარსელებთან" // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისის, 2013. - ISBN 978-9941-20324-4. - გვ.65-85[MFN: 59972]

UDC:  94(479.22)"O" + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  იბერები საუკეთესო მართლმადიდებლები არიან; კათალიკოსიიბერთა მარჯვნივ სპარსელები ცხოვრობენ; იბერთა მარცხნივ ლაზიკეა; იბერთა მეფე გურგენი ლაზიკეში გაიქცა; კოლხიდა - ლაზიკე; ლაზიკე მთაგორიანია; კლდეები ფაზისთან; მარილი და ღვინო; ხოსრო კოლხეთში; ხოსროს გზა; დვინი - სპარსთა ჯარის დასასვენებელი ადგილი ლაზიკის ომების დროს; გუბაზი; ხოსროს სახომალდე ხე-ტყე ლაზიკაში; იბერების საზღვარი; სკანდა და სარაპანა; კვლავ სკანდა და სარაპანა; მოხირისი; პეტრა ზღვისპირა ქალაქია; ციბეს მონოპოლია პეტრაში; ბოასი-ფაზისი, "ნაცვლად ბოასისა ამიერიდან ფაზისად წოდებული" მდინარე; ბოასი, კავკასიის მთა, ფაზისის სათავე; მერმეროე ფაზისის მარცხნივ; პროკოფის კრიტიკა ს. ყაუხჩიშვილის მიერ; აკამფსისი; მდ. ფაზისი ახლოა პეტრასთან; ფაზისი ზღვაში ჩქარა შეედინება, რიონი კი ნელა; ლაზიკის მეზობლები; ჭანები და ფაზისი; ჭანეთი და ლაზეთი; ლაზები - კოლხები; ქალაქები; როდოპოლისი, მოხირისი და ლაზიკის საზღვრები; როდოპოლისი; ქალაქი ფაზისი და ქალაქი ფასიდა; სვანები და ალანები

გეოგ.დასახელება:  ლაზეთი; კოლხეთი.

თემატიკა:  ძველი ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

აგათია სქოლასტიკოსი (VI ს.) ლაზიკის შესახებ // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.117-144[MFN: 60124]

UDC:  94(479.22)"O" + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  ლაზები - ერთმორწმუნე ქრისტიანები არიან; საერთაშორისო გზა ლაზიკის გავლით; ქალაქ ფაზისთან კლდეებს 2000 მუშა ანგრევდა; ლაზიკა და არმენია; გუბაზი ხობისწყალთან; ტაძრები ონოგურისთან (წმ. სტეფანეს სახელობისა) და ქ. ფაზისთან; მდ. დოკონისი და პუნქტი ნესოსი; მოხირისი-ხელვაჩაურ-ერგე-ლიგანი; სარაპანა; საზღვარი იბერიასა და არმენიას შორის და სპარსი სარდალი ნახორაგანი; ლაზიკის მეფის კავშირი იბერებთან და სვანებთან; ლაზეთის ძველი მოსახლეობა; მანძილები ლაზიკის პუნქტებს შორის; სახელწოდებათა დამთხვევები; ალანები მისიმიანთა ქვეყნის წინააღმდეგ; ბიზანტიელთა ომი მისიმიანთა წინააღმდეგ; მისიმიელთა ბავშვების უმოწყალო დახოცვა ბიზანტიელების მიერ; მისიმიელები ქრისტიანები იყვნენ; ჭანთა ტომის დამორჩილება; სვანების დამორჩილება ბიზანტიელების მიერ; დიდი სვანეთი - ისტორიაში დაკარგული ქვეყანა; სვანეთის პროსპარსული ორიენტაცია; დავა სვანეთის გამო (562 წლის შემდეგ); აგათიას მიხედვით მდ. ფასისი - მდ. ჭოროხია; ფრონტის ხაზი; სვანეთის საკითხი 562 წლის "ორმოცდაათწლიანი ზავის" შემდეგ; მდინარე დოკონისი

გეოგ.დასახელება:  ლაზეთი; სვანეთი.

თემატიკა:  ძველი ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო იურისდიქცია : აფხაზეთის საკათალიკოსო // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.631-722[MFN: 61054]

UDC:  271.11(479.22) + 27.772(479.22) + 341.222(479.22) + 314(479.22)

შინაარსი:  ისტორია; წყაროების მიმოხილვა; ცხუმ-აფხაზეთის ეპარქია საეკლესიო სამართლის მიხედვით; ათეისტური ეპოქის შეხედულებანი აფხაზეთის საკათალიკოსოს შესახებ; დასავლეთ საქართველოს საეკლესიო კულტურა I ათასწლეულში; არასწორი შეხედულება საქართველოს ეკლესიიდან აფხაზეთის საკათალიკოსოს გამოყოფის შესახებ XVI ს-ის შემდეგ; აფხაზეთის საკათალიკოსო - საქართველოს საპატრიარქოს ერთ-ერთი სტრუქტურული ნაწილი; ლაზიკის ეპარქია; ლაზიკის მართლმადიდებლური ნაწილი VII-VIII საუკუნეებში; აბაზგიის ეპარქია; პიტიუნტი და ბიჭვინთა სხვადასხვა პუნქტები იყვნენ; ბიჭვინთის ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი; ჭყონდიდი; პიტიუნტი და ლაზიკის განმანათლებელი წმიდა ნინო; კონსტანტინოპოლის პატრიარქის ნიკოლოზ მისტიკოსის წერილები აფხაზთა მეფეებს; ივანე მინჩხი - "ქართველი"; კონსტანტინოპოლის პატრიარქის ნიკოლოზ I-ის ადრესატი მეფე გიორგი II - "დიდი და კარგი"; აბაზგიის ავტოკეფალია - ს. ყაუხჩიშვილის შეცდომა; აფხაზეთის საეკლესიო მიწები; აბაშა-აფსილი-აბასგი-ხუბუშქია მ. ქურდიანის მიხედვით; "ალანთა ქვეყანა, რომელ არს აფხაზეთი"; "ალანია" აფხაზეთში; ქართველ მეფეთა ალანი მეუღლეები; ალანიის ეპარქია "პრავოსლავნაია ენციკლოპედიას" მიხედვით; ალანები ჩრდილოკავკასიაში; "ნომადთა ალანიის სამიტროპოლიტო კათედრა"; ბიჭვინთის კათედრა ალანიაში (ანაკოფია-ალანიაში იყო); საქართველოს ეკლესიის იურისდიქციის საზღვრების არასწორი ასახვა "პრავოსლავნაია ენციკლოპედიას" მიერ ("ქართიზაციის თეორიის" შედეგი); დასავლეთ საქართველოს ეთნიკური სახე (ქვემო ივერია); დასკვნა; საქართველოს წმიდა სამოციქულო და მართმადიდებელი ეკლესიის იურისდიქციის საზღვრები; საქართველოს საპატრიარქოს ჩრდილო-დასავლეთი საზღვარი; საქართველოს საპატრიარქოს ჩრდილოეთის საზღვარი; აღმოსავლეთის საზღვარი; საზღვარი სამხრეთით; საერთო დასკვნა

გეოგ.დასახელება:  დასავლეთ საქართველო.

თემატიკა:  მართლმადიდებლობა; საკათალიკოსოები; საზღვრები; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  ეკლესიის ისტორია.

ქართველთა წინაპრები და მათი ურთიერთობა ევროპის ხალხებთან // აბატ ლორენსო ჰერვას პანდუროს "მსოფლიოს ენათა კატალოგი" და ზენაარელი ქალდეველ-ქართველები / ზურაბ კაცელაშვილი ბასილიძე, ლია კაცელაშვილი, მაია კაცელაშვილი. - თბილისი, 2014. - ISBN 978-9941-0-7063-1. - გვ.173-211[MFN: 65487]

UDC:  94(479.22) + 314(479.22) + 94(479.22:4)

• კაცელაშვილი, ლია;  კაცელაშვილი, მაია; 

შინაარსი:  ქართველ - კოლხთა განვრცობის არეალი - ინდოეთის ოკეანიდან ადრიატიკის ზღვის სანაპორომდე და კოლხთა მიერ ევროპის ოთხი ქალაქის - პოლას, ორკინის, ორიკოს და მოსკოვის დაარსების შესახებ არსებული ცნობები; პროტორუსების გალურ-ტევტონურ-შვედური წარმომავლობა და მათი შერევა ხაზარებთან; ხაზარები და მათი სახელმწიფო - "ახალი იუდეა"; ხაზართა ექსპანსია კავკასიასა და საქართველოში; იუდეველ ებრაელებისა და არმენიის ებრაელების მონაწილეობა ხაზართა დამპყრობლურ ომებში; აფხაზეთის სამეფოს წარმოშობის რეალური მიზეზი. დავით IV მიერ ხაზარ-ყივჩაყთა საქართველოში ჩამოსახლება და მისი საბედისწერო შედეგები; ხაზარ-ალანები და მათი შემოსევებისგან დასაცავად "კავკასიის კარებების"აგება; თუ რა მიზანს ისახავდა ხაზარ-ყივჩაყი ყუთლუ-არსლანი და მისი დასი "კარვის დადგმის" მოთხოვნისას; რას გვასწავლის ხალხური ლექსი - "შემომეყარა ყივჩაყი"; "ახალი ხაზარეთის" შექმნის თანამედროვე ევროპული ექსპერიმენტი; რუსებისა და ვარიაგების ურთიერთმონათესავეობა და მათი ბრძოლა ხაზარებთან. რუსები და ეტრუსკები. სლავური ენა - ილირიული ენაა. რუსული დამწერლობა. ლიგურიელი მოსოებისა და ილირიელების მცლარად დაკავშირება კოლხ მოსოხებთან

თემატიკა:  ძველი ისტორია; მოსახლეობა; ქართულ-ევროპული ისტორიული ურთიერთობები.