საქართველოს სახელმწიფოებრიობა ადრეფეოდალიზმის ხანაში // ქართული სამართლის ისტორია / ვ. მეტრეველი. - თბ., 2009. - გვ.66-68.[MFN: 61]

UDC:  94(479.22) + 321(479.22) + 930(479.2) + 908(479)(093)

ანოტაცია:  ადრეფეოდალური ხანის საქართველოს სახელმწიფოსა და სამართლის არაპირდაპირი წყაროების მოკლე მიმოხილვა

მოხსენიებული პირები:  ლეონტი მროველი (მემატიანე); ჯუანშერი (მემატიანე); სუმბატ დავითის ძე (მწერალი); იაკობ ცურტაველი (მწერალი); იოანე საბანისძე (მწერალი); კორიუნი (სომეხი ისტორიკოსი); აგათანგელოსი; ფავსტო; ბუზანდი; ეღიშე (სომეხი ისტორიკოსი); ლაზარე ფარპეცი (სომეხი ისტორიკოსი); მოვსეს ხორენაცი (სომეხი ისტორიკოსი); ანანია შირაკაცი (სომეხი ფილოსოფოსი); უხტანესი; სებეოსი (სომეხი ისტორიკოსი); ღევონდი; მოვსეს კადანკატვაცი (სომეხი ისტორიკოსი); დრასხანაკერტელი; თოვმა არწრუნი (სომეხი ისტორიკოსი); სტეფანოზ ტარონელი (სომეხი ისტორიკოსი); ამანე მარცელინე; გელასი კესარიელი; რუფინიუსი; თევდორიტე კვირიელი; პრისკე პანიონელი; პროკოფი კესარიელი; აგათია სქოლასტიკოსი (ბიზანტიელი პოეტი და ისტორიკოსი); თეოფილაქტე სიმოკატტა; თეოფანე ჟამთააღმწერელი (ბიზანტიელი მემატიანე); კონსტანტინე პორფიროგენეტი; ყაუხჩიშვილი სიმონ (ფილოლოგი, ბიზანტინოლოგი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ირანი; რომი; ბიზანტია; არაბეთი; ქართლი; ეგრისი; კახეთი; ჰერეთი; ტაო-კლარჯეთი; აფხაზეთი; თბილისი.

თემატიკა:  ისტორია; სახელმწიფოებრიობა; ისტორიოგრაფია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა; თბილისის საამირო; აფხაზეთის სამეფო; ბიზანტიელები საქართველოს შესახებ; სომხები საქართველოს შესახებ.

ახალი ფეოდალური სამეფო-სამთავროების წარმოქმნა (VIII-X სს.) : ეგრის-აფხაზეთის სახელმწიფო წყობილება // ქართული სამართლის ისტორია : [სახელმძღვ. იურ. ფაკ. სტუდ.] / ვ. მეტრეველი. - თბ., 2009. - გვ.82-88.[MFN: 69]

UDC:  94(479.22) + 321(479.22) + 352(479.22) + 27-772(479.22) + 94(479.22:495)

ანოტაცია:  VIII საუკუნის დასასრულსა და X საუკუნის დასაწყისში საქართველოს ტერიტორიაზე პოლიტიკური გაერთიანებების (თბილისის საამირო, კახეთის სამთავრო, ჰერეთის სამთავრო, აფხაზეთის საერისთავო, ტაო-კლარჯეთის სამთავრო) ჩამოყალიბება

პერსონალია:  ვახტანგ გორგასალი (ქართლის მეფე); ოსმან I (ხალიფა); ლეონ II (აფხაზეთის მეფე); თეოდოსი II (აფხაზეთის მეფე); დემეტრე II (აფხაზეთის მეფე); გიორგი I (აფხაზეთის მეფე); იოანე I (აფხაზეთის მეფე); ადარნასე I (აფხაზეთის მეფე); ბაგრატ I (აფხაზეთის მეფე); კონსტანტინე III (აფხაზეთის მეფე); გიორგი II (აფხაზეთის მეფე); ლეონ III (აფხაზეთის მეფე); დემეტრე III (აფხაზეთის მეფე); თეოდოსი III (აფხაზეთის მეფე).

მოხსენიებული პირები:  ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); ჯუანშერი (მემატიანე).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; თბილისი; კახეთი; ტაო-კლარჯეთი; ჰერეთი; ქართლი; ყაზბეგი; გარდაბანი; აფხაზეთი; ეგრისი; ბიზანტია; აფხაზეთ-აფშილეთი; შავშეთი; ნიგალი; აჭარა; სპერი; სამცხე; ჯავახეთი; არტაანი; ბანა.

თემატიკა:  ისტორია; სახელმწიფოებრიობა; სოციალური ფენები; ადგილობრივი თვითმმართველობა; საქართველო-ბიზანტიის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; საამიროები; სამთავროები; ვასალი; ფეოდალები; საკათალიკოსოები; მამფალის ინსტიტუტი; ერისთავები; შურტა; რესი; მუჰთასაბი; დივანხანა; ამადი; ყადი.

საქართველოს სამეფო-სამთავროების პოლიტიკური წყობილება XVI-XVIII საუკუნეებში // ქართული სამართლის ისტორია : [სახელმძღვ. იურ. ფაკ. სტუდ.] / ვ. მეტრეველი. - თბ., 2009. - გვ.153-185.[MFN: 79]

UDC:  94(479.22) + 321(479.22) + 352(479.22)

შინაარსი:  ქართლის სამეფოს სახელმწიფოებრივი წყობილება XVII-XVIII საუკუნეებში; ქართლის მეფე და მისი უფლებამოსილება; სახელმწიფო საბჭო; ქართლის სამეფოს მმართველობის უმაღლესი ორგანოები; სასახლის კარის მსახურნი და სამეურნეო საფინანსო აპარატი; მეფის სამდივნო; საპოლიციო აპარატი; მეფის დაცვის ორგანიზაცია; სასამართლო ორგანიზაცია; განსაკუთრებული ხასიათის მოხელენი; აღმოსავლეთ საქართველოს ადგილობრივი მმართველობა გვიანფეოდალურ პერიოდში; გვიანფეოდალური ქართლ-კახეთის საქალაქო მმართველობა; დასავლეთ საქართველო XVIII საუკუნის პირველ მეოთხედში (იმერეთის სამეფო, ოდიშის (სამეგრელოს), გურიისა და აფხაზეთის სამთავროები)

ანოტაცია:  აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს პოლიტიკური ერთეულების წყობილება, ადგილობრივი მმართველობა და ორგანოები

პერსონალია:  ვახტანგ VI (ქართლის მეფე); ერეკლე II (ქართლ-კახეთის მეფე).

მოხსენიებული პირები:  სურგულაძე ივანე (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ქართლი; კახეთი; იმერეთი; სამცხე; სამეგრელო; გურია; აფხაზეთი; სვანეთი; რაჭა; შიდა ქართლი; ოსეთი; დაღესტანი; დვალეთი; ირანი.

თემატიკა:  ისტორია; სახელმწიფო წყობილება; ადგილობრივი მმართეველობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია.

ახალი ქართული სამეფო-სამთავროების ჩამოყალიბება // საქართველოს ისტორია / ნ. ხაზარაძე, ხ.თოდაძე, მ. ქუქუთელაძე, ნ. ჯორჯიკია; სტუ. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-14-536-0. - გვ. 81-85[MFN: 1069]

UDC:  94(479.22)"VIII-IX" + 35(479.22) + 321(479.22) + 352(479.22) + 27(479.22) + 908(479.22)(093)

• თოდაძე, ხ.;  ქუთათელაძე, მ.;  ჯორჯიკია, ნ.; 

ანოტაცია:  VIII-IX საუკუნეებში საქართველოს ტერიტორიაზე ახალი სამეფო-სამთავროების: კახეთის, ჰერეთის, აფხაზეთის, ტაო-კლარჯეთის ჩამოყალიბება

მოხსენიებული პირები:  გრიგოლი (კახეთის პირველი მთავარი); ვახტანგ I (ქართლის მეფე, გორგასალი); არჩილი (ქართლის ერისთავი); მიჰრი (ქართლის ერისთავი); ლეონ II (აფხაზეთის მეფე); აშოტ I (ქართლის ერისმთავარი, ბაგრატიონი); ადარნესე (აშოტ I ძე); ბაგრატი (აშოტ I ძე); გუარამი (აშოტ I ძე); საჰაკი (ამირა); ბუღა თურქი (სარდალი); ტაბარი (არაბი ისტორიკოსი); ზირაქი (არაბი სარდალი); კახა (ქართველი ფეოდალი); აბულ კასიმი (ადარბადაგანის ამირა); სტეფანე მტბევარი (მწერალი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; კახეთი; ჰერეთი; აფხაზეთი; ტაო-კლარჯეთი; თიანეთი; არაგვი; თბილისი; იორი; ალაზანი; ქუთაისი; ამიერკავკასია; შავშეთი; ნიგალი; აჭარა; სპერი; სამცხე; ჯავახეთი; არტაანი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა; ადმინისტრაციული დაყოფა; საქართველო-არაბეთის ისტორიული ურთიერთობები; უცხოელები საქართველოს შესახებ; ქრისტიანობა.

საკვანძო სიტყვები:  სამეფო-სამთავროები; თბილისის საამირო; საკურაპალატო; ქართლის საერისთავო; არაბები საქართველოს შესახებ.

ბრძოლა საქართველოს გაერთიანებისათვის : ბაგრატ III. გიორგი I. ბაგრატ IV // საქართველოს ისტორია / ნ. ხაზარაძე, ხ.თოდაძე, მ. ქუქუთელაძე, ნ. ჯორჯიკია; სტუ. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-14-536-0. - გვ. 86-94[MFN: 1070]

UDC:  94(479.22)"X-XI" + 321(479.22) + 94(479.22:495) + 327(479.22)

• თოდაძე, ხ.;  ქუთათელაძე, მ.;  ჯორჯიკია, ნ.; 

ანოტაცია:  საქართველოს გაერთიანების პროცესი X საუკუნეში და საქართველო-ბიზანტიის ურთიერთობა XI სსაუკუნეში ბაგრატ IV მეფობის დროს

პერსონალია:  ბაგრატ III (საქართველოს მეფე, -1014); გიორგი I (საქართველოს მეფე, 998-1027); ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე, 1020-1072).

მოხსენიებული პირები:  აშოტი (კურაპალატი); დავითIII (კურაპალატი); ბაგრატ II (საქართველოს მეფე); ბასილ II (ბიზანტიის იმპერატორი); ბარდა სკლიაროსი (ბიზანტიელი სარდალი); ერისთავი თორნიკე; ჯოჯიკი; იოანე მარუშისძე (აფხაზთა მეფის ერისთავი); ქავთარ ტბელი; რატი ბაღვაში; კვირიკე III (ქორეპისკოპოსი); გაგიკ I (ანისის მეფე); ფადლონი (ამირა); პეტროსი (სომხეთის კათალიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ტაო-კლარჯეთი; სამშვილდე; ეგრისი; არაქსი; ევფრატი; აფხაზეთი; თრიალეთი; არგვეთი; არტანუჯი; კახეთი; ამიერკავკასია; შავშეთი; კონსტანტინოპოლი; ანაკოპია; თბილისი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა; საქართველო-ბიზანტიის ისტორიული ურთიერთობები; საქართველოს საგარეო პოლიტიკა.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაზეთის სამეფო; ჰერეთის სამეფო; კახეთის საქორეპისკოპოსო; ლორე-ტაშირის სამეფო.

აფხაზები საქართველოში // საქართველოს ეთნოგრაფია/ეთნოლოგია / ივანე ჯავახიშვილის ისტორიისა და ეთნოლ. ინ-ტი. - თბ., 2010. - გვ.214-233.[MFN: 2620]

UDC:  39(479.224) + 572(479.224) + 94(479.224) + 314(479.224) + 811.353.2'282 + 929.5(479.224)

ანოტაცია:  აფხაზების ეთნიკური ისტორია, წარმომავლობა, ანთროპოლოგია და ეთნოგრაფიული ჯგუფები

მოხსენიებული პირები:  ლეონ I (აფხაზეთის მთავარი); ლეონ II (აფხაზეთის მთავარი); ლევან II (სამეგრელოს მთავარი).

გეოგ.დასახელება:  აფხაზეთი; მდ. კელასური; მდ/ ნიკოფსია.

თემატიკა:  ეთნოგრაფია; ანთროპოლოგია; ისტორია; მოსახლეობა; ენათმეცნიერება; გენეალოგია.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაეთის ისტორია; აფსუა; აბჟუელები; ბზიფელები; აფხაზეთის ეთნოგრაფია; აფხაზების ანთროპოლოგია; აფხაზეთის მოსახლეობა; სომხები; აფშილები; აბაზგები; აფხაზეთის სამეფო; აფხაზური ენის დიალექტები; აფხაზური გვარები.

"აფხაზეთის სამეფოს" წარმოქმნა // ისტორიანი : სამეცნიერო კრებული მიძღვნილი როინ მეტრეველის დაბადების 70 წლისთავისადმი. - თბ., 2009. - გვ.110-124. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 6006]

UDC:  94(479.224) + 930(479.22) + 908(479.22)(093)

ანოტაცია:  აფხაზეთის სამეფო (781-782 წწ.) ქართული და უცხოური წერილობითი წყაროების მიხედვით

მოხსენიებული პირები:  იოვანე საბანის ძე (მწერალი); ჯუანშერი (მემატიანე); ინგოროყვა პავლე (ფილოლოგი); ბერძენიშვილი ნიკო (ისტორიკოსი); ლორთქიფანიძე მარიამ (ისტორიკოსი); ლეონ I (აფხაზეთის მთავარი); ლეონ II (აფხაზეთის მთავარი); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი); ანჩაბაძე ზურაბ (ისტორიკოსი); ლომოური ნოდარ (ისტორიკოსი); ფადეევი ა. (რუსი მეცნიერი); კუდრიავცევი კ. (რუსი მეცნიერი); ვორონოვი ი. (რუსი მეცნიერი); ბრაჟბა ო.; ლაკობა ს.; ინალ-იფა შ. (ფილოლოგი).

გეოგ.დასახელება:  აფხაზეთი; ეგრისი.

თემატიკა:  ისტორია; ისტორიოგრაფია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაზეთის ისტორია; აფხაზეთის სამეფო.

ახალი სახელმწიფოების წარმოქმნა : ქართული სამეფო-სამთავროები IX-X სს.-ში // საქართველოს ისტორია. [ტ.] 1: [უძველესი დროიდან მე-18 ს. 10-იან წლებამდე] / [სარედ. კოლ.: ნ. ვაჩნაძე, მ. ლორთქიფანიძე, რ. მეტრეველი]; [ტომის რედ. ნოდარ შოშიაშვილი]. - თბ., 2008. - გვ.185-231.[MFN: 9138]

UDC:  94(479.22)"IX-X" + 321(479.22)

ანოტაცია:  კახეთის, ეგრის-აფხაზეთის, ჰერეთის და ტაო-კლარჯეთის სამეფო-სამთავროების, ახალი სახელმწიფოების წარმოქმნა

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; კახეთი; ჰერეთი; ეგრის-აფხაზეთი; ტაო-კლარჯეთი.

თემატიკა:  ისტორია; სახელმწიფო წყობილება.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია.

აფხაზები // ქართულ-აფხაზური ურთიერთობის საკითხები : (სტატიები, მიმართვები, ინტერვიუები). [წ.] 2 / გ. ანჩაბაძე. - თბ., 2011. - გვ.87-108. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 9717]

UDC:  94(479.224)

შინაარსი:  პრეისტორიული ხანა; ანტიკური ხანა; აფხაზეთი VI-VIII საუკუნეებში; აფხაზთა სამეფო; ერთიანი საქართველოს შემადგენლობაში; აფხაზეთის სამთავროს ჩამოყალიბება; აფხაზთა ნაწილის გადასახლება ჩრდილო კავკასიაში; აფხაზეთის სამთავრო XVII-XVIII საუკუნეებში; რუსეთის პროტექტორატის ქვეშ; ბრძოლა კოლონიური რეჟიმის წინააღმდეგ და მუჰაჯირობა; "დამნაშავე მოსახლეობა"; აფხაზეთი 1880-1917 წლებში; დამწერლობა; აფხაზეთი 1917-1920 წლებში; საბჭოთა ეპოქა; ქართულ-აფხაზური ურთიერთობები XX საუკუნეში; სოფლის მეურნეობა; ხელოსნობა; დასახლებები და საცხოვრებელი გარემო; საზოგადოებრივი წყობილება; ოჯახი და ოჯახური ყოფა; მამამძუძეობა; სამართალწარმოება; სისხლის აღება; სტუმართმოყვარეობა; რელიგიური ვითარება; ეპოსი და ხალხური ხელოვნება

გეოგ.დასახელება:  აფხაზეთი.

თემატიკა:  ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაზეთის ისტორია.

ეგრისი : სამხრეთ ეგრისი : ჩრდილო ეგრისი // საეპისკოპოსოები ლაზიკაში : ეძღვნება სრ. საქ. კათოლიკოს-პატრიარქს ილია II-ს / ა. ჯაფარიძე. - თბ.,, 2011. - გვ.284-324.[MFN: 20986]

UDC:  930(479.22) + 911.2(479.22)

შინაარსი:  სამხრეთ ეგრისი და ჩრდილო ეგრისი; "ძველი სომხური გეოგრაფია". "ეგრის ქვეყნის " ადგილმდებარეობის შესახებ; მანრალიის ადგილმდებარეობა ნ. ადონცის მიხედვით; მანრალიის გეოგრაფია; მანრალია - ლაზიკა; ეგრი და მანრალია; ეგერ-ეგრისი; ეგერია ნ. ადონცის მიხედვით; ერგეს ქვეყანა - ვახუშტის მიხედვით; ეგრი - ჭოროხის ხეობა ივ. ჯავახიშვილის მიხედვით; ლაზიკის ლოკალიზაცია ძველი ავტორების მიერ; მემატიანეები "სოფელი მეგრელთას" შესახებ; კოლხეთი და არმენია; სკვითია და იბერები; ტოპონიმები; ორი ეგრისი; ვახტანგ გორგასალი ისტორიულ სამხრეთ იბერიის მიწა-წყალზე (სამხრეთ ეგრისში); "ქართლის ცხოვრების" ცნობები ეგრისთან დაკავშირებით (წყაროს მიმოხილვა - "ქართლის ცხოვრება", 1955, ტ. I.); ეგრისი ქრისტესშობამდე IV -III საუკუნეებიდან I საუკუნემდე (ქართლის სამეფოს საზღვრები); ეგრისელები - ნათესავით ქართველნი; "ეგრისით შეკრბეს ურიცხვნი სპანი"; აზნაურები ეგრისში; სახელმწიფო და კულტურის ენა ეგრისში; ეგრისის (აფხაზეთის) მოსახლეობა უხტანესის მიხედვით ("და იმ ქვეყანას აფხაზეთი ეწოდება"); სტრაბონის ცნობით სვანები იბერიელები არიან, ხოლო დასავლეთ საქართველო იბერიის ნაწილია; "ნათესავი ჩვენი"; ეთნიკური "ქართველის" იდენტურობის ცნება; ეგრისი ქრისტეშობის ეპოქაში (ქუჯის შვილთაშვილი ქართლის მეფე); მეფე ადერკი ეგრისელის შემდეგ ყოველი ქართველის დაყოფა; ეგრისის ანუ "დასავლეთის ერისთავები"; ეგრისი - ქვემო ივერია; ეგრისი I-III საუკუნეებში (ქრონიკა); ეგრისი IV საუკუნეში (ქრონიკა) (მეფე მირიანის სამეფო ეგრისწყლამდეა); ეგრისი V საუკუნეში (ბერძნებმა დაიპყრეს ქართლის სამეფოს მიწა-წყალი "ეგრისწყლიდან ციხე-გოჯამდე"); ეგრისი ვახტანგ გორგასლის ანდერძში; ეგრისი VI საუკუნეში ("ქვემო ერისთავები" ანუ ეგრის-კლარჯეთის ერისთავები); ეგრისი VIII საუკუნეში (ქრონიკა); ოდიში

პერსონალია:  ბატონიშვილი ვახუშტი; ფარნავაზი (იბერიის პირველი მეფე); ვახტანგ I გორგასალი (ქართლის მეფე, პოლიტიკური მოღვაწე, სარდალი); დავით I კურაპალატი (ქართველთა სამეფოს (ტაო-კლარჯეთის) მეფე); ადონცი ნ. (მეცნიერი); სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); მირიან III (ქართლის მეფე).

გეოგ.დასახელება:  დასავლეთ საქართველო; ეგრისი.

თემატიკა:  ისტრიოგრაფია; ფიზიკური გეოგრაფია.