წიგნი მე-20 საუკუნის მესხთა ცხოვრებაზე // მაჰმადიანი მესხების ფესვები და დღევანდელობა / მერაბ ბერიძე. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-404-79-5. - გვ. 165-169[MFN: 414]

UDC:  930(479.22)(092) + 94(479.22.25)

ანოტაცია:  რეცენზია დოკუმენტურ მასალაზე აგებულ მარინე ბერიძის წიგნზე "პირდაპირი რეპორტაჟი წარსულიდან"

პერსონალია:  ბერიძე მარინე (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  მესხეთი.

თემატიკა:  ქართველი ისტორიკოსები; მესხეთის ისტორია.

სამხრეთ კავკასია რეგიონული გეოპოლიტიკის კონტექსტში : ხალხთა დეპორტაცია // ჩემი XX საუკუნე : წინა საუკუნის საქართველო მსოფლიო გეოპოლიტიკისა და ისტორიის კონტექსტში : ტ.1 / რ. გაჩეჩილაძე. - თბ., 2008. - გვ.443-448.[MFN: 436]

UDC:  329(479.22)(092) + 32(479.22) + 314(479.22)

ანოტაცია:  საქართველოს სსრ-ის ტერიტორიების გაფართოება და მესხეთის მუსლიმების გასახლება (1944 წ.) სამხრეთ საქართველოდან სტალინის ინიციატივით

პერსონალია:  სტალინი bოსებ (პოლიტიკური მოღვაწე).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; მესხეთი; სამხრეთ კავკასია.

თემატიკა:  ისტორია; პოლიტიკა; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  თურქი-მესხები; მესხეთის ისტორია; ქართველი პოლიტიკოსები.

ქართველ ტომთა ადრეკლასობრივი გაერთიანებები და უძველესი სახელმწიფოები საქართველოს ტერიტორიაზე // საქართველოს ისტორია / ნ. ხაზარაძე, ხ.თოდაძე, მ. ქუქუთელაძე, ნ. ჯორჯიკია; სტუ. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-14-536-0. - გვ. 31-36[MFN: 1053]

UDC:  94(479.22)"0" + 902(479.22) + 314(479.22) + 321(479.22) + 908(479.22)(093)

• თოდაძე, ხ.;  ქუთათელაძე, მ.;  ჯორჯიკია, ნ.; 

ანოტაცია:  დიაოხისა და კოლხას ისტორია წეროლობითი და არქეოლოგიური მასალების მიხედვით

მოხსენიებული პირები:  მუნუა (ურარტუს მეფე); ტიგლათფილესერ I (ასურეთის მეფე); სილმანასარ III (ასურეთის მეფე); ასია (დიაოხის მეფე); სარდურ II (ურარტუს მეფე).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; დიაოხა; კოლხა; არზრუმი; ჯავახეთი; ასური; ურარტუ; მცირე აზია; ამიერკავკასია.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; საქართველოს არქეოლოგია; უცხოელები საქართველოს შესახებ; საქართველოს მოსახლეობა; ქართული სახელმწიფოებრიობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი ტომები; მესხები; ხეთები; ხეთური კულტურა; ასურული ცნობები საქართველოს შესახებ; ბერძნები საქართველოს შესახებ; არგონავტიკა; ოქროს საწმისი; სკვითები; ებრაელები; კოლხეთის სამეფო.

ქართველთა ეთნოგენეზი // საქართველოს ეთნოგრაფია/ეთნოლოგია / ივანე ჯავახიშვილის ისტორიისა და ეთნოლ. ინ-ტი. - თბ., 2010. - გვ.12-33.[MFN: 2607]

UDC:  94(479.22) + 314(479.22)

ანოტაცია:  ქართველთა წარმომავლობის საკითხები ისტორიული და სამეცნიერო მასალების მიხედვით

მოხსენიებული პირები:  ლეონტი მროველი (მემატიანე); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); ფუტკარაძე ტარიელ (ენათმეცნიერი); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  კავკასია.

თემატიკა:  ისტორია; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ტომები; საქართველოს მოსახლეობა; კოლხები; იბერიელები; მესხები; მოსხები; ტიბარენები; დიაოხები; ტაოელები.

მოვუსმინოთ თვით მესხებს // კეთილ ჰქმენ / ჯ. კოპალიანი. - თბ., 2010. - გვ.14-19.[MFN: 3287]

UDC:  94(479.22.5) + 314(479.222.5)

ანოტაცია:  "თურქი მესხების" საქართველოში დაბრუნებასთან დაკავშირებით არსებული პრობლემები

გეოგ.დასახელება:  სამცხე-ჯავახეთი.

თემატიკა:  ისტორია; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  თურქი-მესხები.

მეორე მსოფლიო ომი და ხალხთა დეპორტაცია // ერის ისტორია : (ნარკვევი) / დ. მუსხელიშვილი. - თბ., 2010. - გვ.47.[MFN: 6559]

UDC:  94(479.222.5) + 94(479.22)"1941-1945" + 94(100)"1939-1945"

ანოტაცია:  ე.წ. "თურქი მესხების" გადასახლება შუა აზიაში 1944 წელს

გეოგ.დასახელება:  მესხეთ-ჯავახეთი.

თემატიკა:  ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  მესხეთ-ჯავახეთის ისტორია; მეორე მსოფლიო ომი და საქართველო.

მესხეთი : ქართველთა გამაჰმადიანება // ქართველთა დენაციონალიზაცია XVII-XX საუკუნეებში : საინგილო, აფხაზეთი, ქართლ-კახეთი, მესხეთი, თრიალეთი, შიდა ქართლი / მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე. - თბ., 2010. - გვ.251-300.[MFN: 7107]

UDC:  94(479.222.5) + 314(479.222.5) + 929.5(479.222.5) + 28(479.222.5)

შინაარსი:  საქართველოს კუთხეთა გამაჰმადიანება; მესხების გამაჰმადიანება; გათათრება; ქართული ენის დავიწყება; გამაჰმადიანებულთა გვარები

გეოგ.დასახელება:  მესხეთი.

თემატიკა:  ისტორია; მოსახლეობა; გენეალოგია; რელიგია.

საკვანძო სიტყვები:  მესხეთის ისტორია; მესხეთის მოსახლეობა; მესხეთის გვარ-სახელები; მაჰმადიანობა.

იანეთელი მესხები : (ლინგვო-კულტურული ასპექტები) // აკადემიკოს სერგი ჯიქიას დაბადების 110 წლისთავისადმი მიძღვნილ რესპუბლიკურ სამეცნიერო კონფერენციაზე წაკითხული მოხსენებები / ახალციხის სახელმწ. სასწ. უნ-ტი. - თბ., 2009. - გვ.66-72. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 7163]

UDC:  94(479.222.5) + 39(479.222.5) + 811.353.1'282

• ქამუშაძე, გიგა;  შავიანიძე, დავით; 

შინაარსი:  მესხეთიდან დეპორტირებული მოსახლეობის სახელისათვის; იანეთის დასახლების მოკლე ისტორია; საცხოვრებელი ნაგებობები; მეურნეობა; ტანსაცმელი; ქორწინება, ქორწილი; მიცვალებულის დატირება და დაკრძალვის წესები; რეპატრიანტა გვარები; იანეთელ მესხტა ენობრივი სამყარო

ანოტაცია:  მესხეთიდან დეპორტირებული მოსახლეობის ყოფა, კულტურა და ენა

გეოგ.დასახელება:  მესხეთი; იანეთი (სამტრედიის რ-ნი) - სოფელი.

თემატიკა:  ისტორია; ეთნოგრაფია; ენათმეცნიერება.

საკვანძო სიტყვები:  მესხეთის ისტორია; მესხეთის ეთნოგრაფია; ქართული ენის დიალექტები; მესხური დიალექტი.

სამხრეთ საქართველოდან 1944 წელს დეპორტირებული მოსახლეობის რეპატრიაცია და ქართული სახელმწიფოს ინტერესები // აკადემიკოს სერგი ჯიქიას დაბადების 110 წლისთავისადმი მიძღვნილ რესპუბლიკურ სამეცნიერო კონფერენციაზე წაკითხული მოხსენებები / ახალციხის სახელმწ. სასწ. უნ-ტი. - თბ., 2009. - გვ.201-205. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 7188]

UDC:  94(479.222.5)"1944"

გეოგ.დასახელება:  სამხრეთ საქართველო; მესხეთი.

თემატიკა:  ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  მესხეთის ისტორია; "თურქი მესხები".

ქართველი ხალხის ეთნიკური განვითარების ძირითადი ეტაპები უძველესი დროიდან ერის ჩამოყალიბების სტადიამდე // ქართულ-აფხაზური ურთიერთობის საკითხები : (სტატიები, მიმართვები, ინტერვიუები). [წ.] 2 / გ. ანჩაბაძე. - თბ., 2011. - გვ.118-157. - ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენ.[MFN: 9719]

UDC:  94(479.22) + 314(479.22)

ანოტაცია:  ქართული ეთნოსის განვითარების ტიპები და ეტაპები

გეოგ.დასახელება:  საქართველო.

თემატიკა:  ისტორია; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; ქართველური ტომები; მესხები; კოლხები; სასპერები; იბერები; ჭანები; სვანები; ქართები; ზანები; მეგრელები; აბაზგები; აფხაზები.