ვარციხე // ქუთაისის და მისი ახლო შემოგარენის ღირსშესენიშნაობები : (ინფორმაცია ტურისტებისათვის) / მ. ონიანი; თ. დოღონაძე. - ქუთაისი, 2009. - გვ.33-34. - ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენ.[MFN: 46]

UDC:  725(479.22)

• დოღონაძე, თათია; 

ანოტაცია:  ბაღდათის რაიონში მდებარე ვარციხის (თავდაპირველად "ვარდის ციხე, ბერძნულად "როდოპოლისი") აღწერილობა და სტრატეგიული მნიშვნელობა

მოხსენიებული პირები:  ბაგრატიონები; სოლომონ II (იმერეთის მეფე).

გეოგ.დასახელება:  ბაღდათის რაიონი.

თემატიკა:  საერო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ციხე-ქალაქები; ვარციხე; ვარდის ციხე; როდოპოლისი; სამეფო რეზიდენცია.

სამეგრელოს ტერიტორიაზე არსებული ძველი კოლხეთის და ეგრისის სამეფოს ქალაქების და ციხე-სიმაგრეთა ლოკალიზაციისათის // ეკლესიები და თავდაცვითი ნაგებობები სამეგრელოში : (უძველესი დროიდან დღემდე) / დ. ჭითანავა. - თბ., 2010. - გვ.28-57.[MFN: 4423]

UDC:  725(479.22) + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  "ეგროსის" ქალაქი "ეგრისი"; აია - კვიტაია; ეგრისის სამეფოს ქალაქთა და ციხე-სიმაგრეთა ლოკალიზაციისათვის (მოხირისი, ონოგურისი, როდოპოლისი, ნესოსი)

ანოტაცია:  სამეგრელოს ქალაქებისა და ციხე-სიმაგრეთა ისტორია

მოხსენიებული პირები:  ბროსე მარი (ფრანგი ქართველოლოგი); ლამბერტი არტანჯელო (იტალიელი მისიონერი); ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); ბერაძე თამაზ (ისტორიკოსი); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); ინგოროყვა პავლე (ფილოლოგი); ლეონტი მროველი (მემატიანე); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი); კასტელი ქრისტოფორე (იტალიელი მისიონერი); რაინეგსი იაკობ (გერმანელი მოგზაური); აპოლონიოს როდოსელი (ბერძენი ისტორიკოსი); ურუშაძე აკაკი (ფილოლოგი); ჰეკატე მიტილენელი (ბერძენი ისტორიკოსი); პლინიუს სეკუნდი [უფროსი] (რომაელი სახელმწიფო მოღვაწე); სტეფანე ბიზანტიელი (ბერძენი ისტორიკოსი); მესხია შოთა (ისტორიკოსი); ყაუხჩიშვილი სიმონ (ფილოლოგი, ბიზანტინოლოგი); მუსხელიშვილი დავით (ისტორიკოსი); აგათია სქოლასტიკოსი (ბიზანტიელი ისტორიკოსი); ზაქარაია პარმენ (ხელოვნებათმცოდნე).

გეოგ.დასახელება:  სამეგრელო; კოლხეთი; ენგური - მდინარე; ეგრისი; "აგერ ლუდითი" - ქალაქი; კორცხელი - სოფელი; კვიტაია; აია; ფაზისი; ტინდარიდა; კირკეუმი; კიგნოსი; ტეხური - მდინარე; ციაში; წალენჯიხა; ოდიში; მოხირისი; არქეოპოლისი; როდოპოლისი; იპპისი - მდინარე; აბაშის ხეობა.

თემატიკა:  საერო ხუროთმოძღვრება; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ციხე-ქალაქები; სამეგრელოს ციხე-ქალაქები; ჯიხან-ქუჯი; ჭაქვინჯის ციხე; ციხე-გოჯი; ლასირის ციხე; გონიოს ციხე; ტელეფისის ციხე; შხეფის ციხე; ონოგურისის ციხე.

როდოპოლისის საეპისკოპოსოს ისტორიის ზოგიერთი საკითხი და ეგრისში ქართული ენის გავრცელების პრობლემა // ქუთაის-გაენათის ეპარქია : ისტორია და თანამედროვეობა / გ. მჭედლიძე; მ. კეზევაძე. - ქუთაისი, 2008. - გვ.45-68.[MFN: 12439]

UDC:  81(479.22)(092) + 27.772(479.222)

• კეზევაძე, მერაბ; 

ანოტაცია:  საეპისკოპოსოს დაარსებისა და ფუნქციონირების საკითხი. დ. მუსხელიშვილის, ბ. დიასამიძის, ტ. ფუტკარაძის მოსაზრებები ქართიზაციის პროცესზე ქუთაისის ეპარქიის შექმნის წინ

პერსონალია:  მუსხელიშვილი დ. (ენათმეცნიერი); დიასამიძე ბ. (ენათმეცნიერი); ფუტკარაძე ტ. (ენათმეცნიერი).

გეოგ.დასახელება:  ქუთაისი.

თემატიკა:  ენათმეცნიერება; ეპარქიები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი ენათმეცნიერები; ქუთაისის ეპარქია.

როდოპოლისის საეპისკოპოსოს ზოგიერთი საკითხი და ეგრისში ქართული ენის გავრცელების პრობლემა // ქუთაის-გაენათის ეპარქია : ისტორია და თანამედროვეობა / გ. მჭედლიძე; მ. კეზევაძე. - ქუთაისი, 2008. - გვ.45-68[MFN: 13485]

UDC:  27-772(479.22) + 271.22(479.22)

• კეზევაძე, მერაბ; 

ანოტაცია:  საეპისკოპოსოს დაარსებისა და ფუნქციონირების საკითხი. დ. მუსხელიშვლის, ბ. დიასამიძის, ტ. ფუტკარაძის მოსაზრებები ქართიზაციის პროცესზე ქუთაისის ეპარქიის შექმნის წინ

მოხსენიებული პირები:  მუსხელიშვილი დავით (ისტორიკოსი); დიასამიძე ბ.; ფუტკარაძე ტარიელ (ენათმეცნიერი).

თემატიკა:  რელიგია.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული მართლმადიდებელი ეკლესია; საეპისკოპოსოები; ქუთაისის ეპარქია.

ვარციხე / მიხეილ ნიკოლეიშვილი // ქუთაისი : გზამკვლევი / მ. ნიკოლეიშვილი. - ქუთაისი, 2008. - ISBN 978-99940-930-9-0. - გვ. 64. - რეზ. ინგლ. ენ. - გვ.100-101[MFN: 33598]

UDC:  725(479.22)

ანოტაცია:  ციხე-ქალაქ ვარციხე-როდოპოლისის აღწერილობა

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ვარციხე.

თემატიკა:  საერო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  საქართვლოს ციხე-ქალაქები; ვარციხე; როდოპოლისი.

პროკოფი კესარიელი "ომი სპარსელებთან" // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისის, 2013. - ISBN 978-9941-20324-4. - გვ.65-85[MFN: 59972]

UDC:  94(479.22)"O" + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  იბერები საუკეთესო მართლმადიდებლები არიან; კათალიკოსიიბერთა მარჯვნივ სპარსელები ცხოვრობენ; იბერთა მარცხნივ ლაზიკეა; იბერთა მეფე გურგენი ლაზიკეში გაიქცა; კოლხიდა - ლაზიკე; ლაზიკე მთაგორიანია; კლდეები ფაზისთან; მარილი და ღვინო; ხოსრო კოლხეთში; ხოსროს გზა; დვინი - სპარსთა ჯარის დასასვენებელი ადგილი ლაზიკის ომების დროს; გუბაზი; ხოსროს სახომალდე ხე-ტყე ლაზიკაში; იბერების საზღვარი; სკანდა და სარაპანა; კვლავ სკანდა და სარაპანა; მოხირისი; პეტრა ზღვისპირა ქალაქია; ციბეს მონოპოლია პეტრაში; ბოასი-ფაზისი, "ნაცვლად ბოასისა ამიერიდან ფაზისად წოდებული" მდინარე; ბოასი, კავკასიის მთა, ფაზისის სათავე; მერმეროე ფაზისის მარცხნივ; პროკოფის კრიტიკა ს. ყაუხჩიშვილის მიერ; აკამფსისი; მდ. ფაზისი ახლოა პეტრასთან; ფაზისი ზღვაში ჩქარა შეედინება, რიონი კი ნელა; ლაზიკის მეზობლები; ჭანები და ფაზისი; ჭანეთი და ლაზეთი; ლაზები - კოლხები; ქალაქები; როდოპოლისი, მოხირისი და ლაზიკის საზღვრები; როდოპოლისი; ქალაქი ფაზისი და ქალაქი ფასიდა; სვანები და ალანები

გეოგ.დასახელება:  ლაზეთი; კოლხეთი.

თემატიკა:  ძველი ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

პროკოფი კესარიელი "ომი გოთებთან" // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისის, 2013. - ISBN 978-9941-20324-4. - გვ.86-108[MFN: 59973]

UDC:  94(479.22)"O" + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  ჭეშმარიტების კვლევისათვის საჭიროა ახალი აზრი; ლაზთა ეპისკოპოსები; ლაზიკე კლდოვანი ქვეყანაა; ჭეშმარიტების გამოკვლევა ეხება არა რაიმე მოჩვენებითს, ან ბუნდოვან რასმეს, არამედ მდინარე ფაზისს, რომელსაც ჰქონდა კლდოვანი და უცვლელი კალაპოტი; წინაბრძოლობა; მსგავსი ტოპონიმები; ლაზიკას კლდოვანი სანაპირო აქვს და საერთოდ კლდოვანი ქვეყანაა; "ვიწროები ფაზისთან"; სარაპანისი და სკანდა; იბერია - კოლხეთის გზა; პროკოფის "აქეთა"; ართვინი (ბორჩხა?) - როდოპოლისი; არქეოპოლისი; მოხირისი; კოტაიონი - ქუთათისი, მერე - უქიმერიონი, ლაზების დიალექტი; დაბალი ვაკის ციხე კოტაიონი; მერე - უქიმერიონი; მოხირისი, რეონი; რეონი არ იყო ფაზისი; ბოასი - აკამფსისი; ჰიპოსი; მთის მწვერვალები ფაზისის პირზე; კავკასია; მერმეროე; ფაზისი - ნახევარმთვარა სანაპიროს შუაში; ევროპასა და აზიას ჰყოფს ფაზისი; აფსილები; ხასკუნები ალანიაში; აფსილები და აბაზგები; ბრუქსები; გუთები; საგინები, სებასტოპოლი, პიტუნტი, ტრაპეზუნტი; აფსარუ რიზესთან; მანძილი აფსარუნტიდან პეტრამდე, სკვიმნია და სვანია; კოლხები - ლაზები; ფაზისის რიტორიკული სკოლა; ჭანები; სვანია - სკვიმნია

გეოგ.დასახელება:  ლაზეთი; კოლხეთი.

თემატიკა:  ძველი ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

პონტოს ეპარქიები : ლაზიკის საეპისკოპოსოთა კატალოგი // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.395-419[MFN: 60528]

UDC:  94(479.22) + 27.772(479.22)

შინაარსი:  ეპისკოპოსთა ბეჭდები; ბიზანტიელ ეპისკოპოსთა ბეჭედ-მონეტები წიგნში; მიტროპოლიტები სამხრეთ-აღმოსავლეთ შუა აზიაში; ქალდიის, ხერიანის და კერასუსის სამიტროპოლიტო; კოლონიის მიტროპოლიტი, ყველაზე პატივცემულ და ზედა პონტის ეგზარხოსი; როდოპოლისის სამიტროპოლიტო; ტრაპეზუსის სამიტროპოლიტო; ფადისა ანუ პოლომენიონი

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; ეპარქიები.

საკვანძო სიტყვები:  სამიტროპოლიტოები.

ქუთაისი, უქიმერიონი, არქეოპოლისი, ნოქალაქევი, როდოპოლისი და სხვა ქალაქები // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.515-542[MFN: 60888]

UDC:  94(479.22) + 902(479.22) + 737(479.22)

შინაარსი:  ქუთაისი; უქიმერიონის არქეოლოგია; მდ. დოკონისი, პუნქტი ნესოსი და უქიმერიონი; ქუთაისის არქეოლოგია; ნუმიზმატიკა; ეტიმოლოგია (მერია-უქიმერიონი, ქუთურეთი-ქუთათისი); გზები; კლიმატი "ქვეყანა ქუთათისისა"; ისტორია (უქიმერიონი); არქეოპოლისი. ნოქალაქევის არქეოლოგია; ბრძოლები არქეოპოლისთან (ისტორია და ნუმიზმატიკური მასალა); მოხირისი; როდოპოლისის არქეოლოგია (ვ. ჯაფარიძე - "ვარდციხის ნაქალაქარი", 1989 წელი, გამომცემლობა მეცნიერება); ეტიმოლოგია (როდოპოლისი - ვარციხე - ვარდენიკი -არდაშენი - არდისუბანი)

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; არქეოლოგია; ნუმიზმატიკა.

ანტიკური ეპოქის ნაქალაქარები აჭარა-იმერეთში / მაგდა შავიშვილი // სტუდენტთა I საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია : მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები / საქართველოს ტურიზმის მეცნიერებათა აკადემიის სასწავლო უნივერსიტეტი. - ქუთაისი, 2010. - გვ. 53-55. - ტექსტი ქართულ, რუსულ და ინგლისურ ენებზე[MFN: 67680]

UDC:  94(479.222-21) + 902(479.222)

გეოგ.დასახელება:  აჭარა; იმერეთი; გონიო-აფსაროსი; პეტრა; ვანი; როდოპოლისი; საირხე.

თემატიკა:  ქალაქების ისტორია; არქეოლოგია.