ქართული სახელმწიფოები I-II საუკუნეებში // საქართველოს ისტორია / ნ. ხაზარაძე, ხ.თოდაძე, მ. ქუქუთელაძე, ნ. ჯორჯიკია; სტუ. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-14-536-0. - გვ. 48-53[MFN: 1064]

UDC:  94(479.22)"I-II" + 321(479.2) + 94(479.22:37) + 908(479.22)(093)

• თოდაძე, ხ.;  ქუთათელაძე, მ.;  ჯორჯიკია, ნ.; 

ანოტაცია:  ქართლის, ლაზიკის, აბშილების, აბაზგებისა და სანიგების სამეფო-სამთავროების პოლიტიკური ერთეულები I-II საუკუნეებში საქართველოს ტერიტორიაზე

მოხსენიებული პირები:  არტაბანი (ჰართიის მეფე); ფარსმან I (ქართლის მეფე); მითრიდატე (სომხეთის მეფე); იოსებ ფლავიუსი (ისტორიკოსი); ანტონინე პიუსი (რომის იმპერატორი); ფარსმან II (ქართლის მეფე); ნერონი (რომის იმპერატორი); პომპეუსი (რომაელი სარდალი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ქართლი; სომხეთი; რომი; ჩრდილო კავკასია; ჰერეთი; შავი ზღვა; ფაზისი (ფოთი); სებასტოპოლი; აფსაროსი; პიტიუნტი (ბიჭვინთა).

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა; საქართველო-რომის ისტორიული ურთიერთობები; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ქართლის სამეფო; სელევკიდების სამეფო; პართიის სახელმწიფო; ებრაელები საქართველოს შესახებ; საქართველოს სამეფო-სამთავროები; იტალიელები საქართველოს შესახებ; ბერძნები საქართველოს შესახებ.

პომპეუსის ლაშქრობა კავკასიაში // ისტორიულ-პუბლიცისტური ნარკვევები / ჯუმბერ ოდიშელი. - თბილისი, 2010. - ISBN 978-9941-0-2371-2. - გვ. 53-112[MFN: 1710]

UDC:  94(479.22)"0" + 314(479.22) + 94(479.22:37)

შინაარსი:  აღმოსავლეთში რომის ექსპანსიის საკითხი და მისი შესწავლის მოკლე ისტორია; მითრიდატეს ომები აღმოსავლეთში მთავარსარდლად პომპეუსის დანიშვნამდე; პომპეუსისათვის მთავარსარდლობისა და უმაღლესი ხელისუფლების ჩაბარება აღმოსავლეთში და მისი ლაშქრობა პონტოსა და სომხეთში; პომპეუსის ბრძოლები ალბანელებთან და მისი ლაშქრობა იბერია-კოლხეთში

პერსონალია:  პომპეუსი (რომაელი სარდალი); მითრიდატე VI (პონტოს მეფე).

მოხსენიებული პირები:  ლუკულუსი (რომაელი სარდალი); ტიგრანი (სომხეთის მეფე); მარიუსი (რომაელი სარდალი); ცინა (რომაელი სარდალი); დუკუდუსი (რომის კონსული); მარკუს ავრელიუს კოტა (რომის კონსული); არტოკი (იბერიის მეფე); ოროზიუსი (ალბანეთის მეფე); დარიოსი (მიდიის მეფე); არეთა (ნაბატეის მეფე); გაიუს გრაკქუსი; პლუტარქე; აპმანე; დიონ კასიუსი; ტიტუს ლივიუსი; ციცერონი; ველეიუს პატერკულუსი; ფლორუსი; პლინიუს (უფროსი); სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი); მარკუს ანეიუს ლუკანი; ევტროპიუსი; პავლე ოროზიუსი; თეოფანე მიტილენელი; პოსიდონიუსი; ნიკოლოზ დამასკელი; ქსენოფონტე; აპოლონიუს როდოსელი; არიანე; იუსტინე.

გეოგ.დასახელება:  კოლხეთი; იბერია; კავკასია; ალბანეთი; რომი; სომხეთი; იბერია; საბერძნეთი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; საქართველო-რომის ისტორიული ურთიერთობები; უცხოელები საქართველოს შესახებ; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველური ტომები; ხალიბები; ტაოხები; ფასიანები; სკვითინები; მაკრონები; სანიგები; ტიბარენები; ხალდები; ლაზები.

დასავლეთ საქართველო IV-VII საუკუნეებში : ეგრისის (ლაზეთის სამეფო IV-V სს.-ში : ურთიერთობა ბიზანტიის იმპერიასთან // საქართველოს ისტორია. [ტ.] 1: [უძველესი დროიდან მე-18 ს. 10-იან წლებამდე] / [სარედ. კოლ.: ნ. ვაჩნაძე, მ. ლორთქიფანიძე, რ. მეტრეველი]; [ტომის რედ. ნოდარ შოშიაშვილი]. - თბ., 2008. - გვ.135-147.[MFN: 9132]

UDC:  94(=353.31) + 94(479.22:495)"01/04"

შინაარსი:  ბიზანტია-ირანის ომები ეგრისში; აბაზგ-სანიგების, აფშილების და მისიმიანთა აჯანყება; ეგრისი VI ს-ის ბოლოს და VII საუკუნეში

გეოგ.დასახელება:  დასავლეთ საქართველო; ეგრისი; ლაზეთი.

თემატიკა:  ისტორია; საქართველო-ბიზანტიის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  ეგრისის ისტორია; ქართულ-ბიზანტიური ისტორიული ურთიერთობები.

ფლავიუს არიანე ლაზებისა და ძიდრიტების შესახებ // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.159-177[MFN: 60164]

UDC:  94(479.22) + 908(479.22)(093) + 314(479.22)

შინაარსი:  შესავალი; მდინარე ფაზისი; "ზღვის სანაპირო ტრაპეზუნტიდან" (არიანეს ტექსტი); პუნქტები და მდინარეები; ტომები შავიზღვისპირეთში; ბიძერები ანუ ძიდრიტები; იბერია, ჰენიოხები და ლაზები აფსაროსთან; კოლხები მდინარე ოფისამდე, ჰენიოხები და მაკრონები - მდინარე პრიტანიდამდე (ვიწემდე), ბიძერები (ძიდრატები) აფსაროსამდე; აბასკები; სანიგები; გეორგები; დასკვნა

თემატიკა:  ძველი ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ; მოსახლეობა.