პომპეუსის ლაშქრობა კავკასიაში // ისტორიულ-პუბლიცისტური ნარკვევები / ჯუმბერ ოდიშელი. - თბილისი, 2010. - ISBN 978-9941-0-2371-2. - გვ. 53-112[MFN: 1710]

UDC:  94(479.22)"0" + 314(479.22) + 94(479.22:37)

შინაარსი:  აღმოსავლეთში რომის ექსპანსიის საკითხი და მისი შესწავლის მოკლე ისტორია; მითრიდატეს ომები აღმოსავლეთში მთავარსარდლად პომპეუსის დანიშვნამდე; პომპეუსისათვის მთავარსარდლობისა და უმაღლესი ხელისუფლების ჩაბარება აღმოსავლეთში და მისი ლაშქრობა პონტოსა და სომხეთში; პომპეუსის ბრძოლები ალბანელებთან და მისი ლაშქრობა იბერია-კოლხეთში

პერსონალია:  პომპეუსი (რომაელი სარდალი); მითრიდატე VI (პონტოს მეფე).

მოხსენიებული პირები:  ლუკულუსი (რომაელი სარდალი); ტიგრანი (სომხეთის მეფე); მარიუსი (რომაელი სარდალი); ცინა (რომაელი სარდალი); დუკუდუსი (რომის კონსული); მარკუს ავრელიუს კოტა (რომის კონსული); არტოკი (იბერიის მეფე); ოროზიუსი (ალბანეთის მეფე); დარიოსი (მიდიის მეფე); არეთა (ნაბატეის მეფე); გაიუს გრაკქუსი; პლუტარქე; აპმანე; დიონ კასიუსი; ტიტუს ლივიუსი; ციცერონი; ველეიუს პატერკულუსი; ფლორუსი; პლინიუს (უფროსი); სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი); მარკუს ანეიუს ლუკანი; ევტროპიუსი; პავლე ოროზიუსი; თეოფანე მიტილენელი; პოსიდონიუსი; ნიკოლოზ დამასკელი; ქსენოფონტე; აპოლონიუს როდოსელი; არიანე; იუსტინე.

გეოგ.დასახელება:  კოლხეთი; იბერია; კავკასია; ალბანეთი; რომი; სომხეთი; იბერია; საბერძნეთი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; საქართველო-რომის ისტორიული ურთიერთობები; უცხოელები საქართველოს შესახებ; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველური ტომები; ხალიბები; ტაოხები; ფასიანები; სკვითინები; მაკრონები; სანიგები; ტიბარენები; ხალდები; ლაზები.

ქართველთა ეთნოგენეზი // საქართველოს ეთნოგრაფია/ეთნოლოგია / ივანე ჯავახიშვილის ისტორიისა და ეთნოლ. ინ-ტი. - თბ., 2010. - გვ.12-33.[MFN: 2607]

UDC:  94(479.22) + 314(479.22)

ანოტაცია:  ქართველთა წარმომავლობის საკითხები ისტორიული და სამეცნიერო მასალების მიხედვით

მოხსენიებული პირები:  ლეონტი მროველი (მემატიანე); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); ფუტკარაძე ტარიელ (ენათმეცნიერი); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  კავკასია.

თემატიკა:  ისტორია; მოსახლეობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ტომები; საქართველოს მოსახლეობა; კოლხები; იბერიელები; მესხები; მოსხები; ტიბარენები; დიაოხები; ტაოელები.

ლაზიკა-კლარჯეთი : ლაზიკის გეოგრაფიული აღწერა // საეპისკოსოები ლაზიკაში : ეძღვნება სრ. საქ. კათოლიკოს-პატრიარქს ილია II-ს / მიტროპოლიტი ანანია ჯაფარიძე. - თბ.,, 2011. - გვ.193-230.[MFN: 20967]

UDC:  913.1(=353.31)

შინაარსი:  ლაზიკა-ღადონი; კლარჯეთისა და ლაზიკის აღწერა მსგავსია; გურამ გრიგოლია ეგრის-ლაზიკის სამეფოს საისტორიო გეოგრაფიის პრობლემების შესახებ; გ. გრიგოლიას თვალსაზრისი ტაბულ პევტენგერიანას შესახებ; არტაანი იბერიაში; ლაზიკა - სომხეთის მოსაზღვრე ქვეყანა; მოვსეს ხორენაცი ლაზიკის შესახებ; ლაზიკის ბაღები ანუ მოხირისის ძიება ვეიდენბაუმისა და ყაზბეგის მიხედვით; ორი ლაზიკა; ძველი ლაზიკა-ქალდიის თემი; რატომ "ქალდეა"?; ლაზიკა ფართო პოლიტიკური გაგებით; ჭანეთი (სისილისი/საისინი/ზიგანდა)/ხალდეა - ქალდეა - ხალიბი; ქალდეა - ქართეა; ჭანები; ხალტიქ - ხალდია (ქალდია) 950 წლისთვის; ტიბარენები და ჭანები ერთ მიწაზეა; პროვინცია არმენიაკონი; კლარჯეთი ანუ ლაზიკა; დ. ხოშტარიას წიგნის "კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები" მიმოხილვა

ანოტაცია:  ისტორიული ლაზიკის მდებარეობა და აღწერა

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ლაზიკა.

თემატიკა:  ისტორიული გეოგრაფია.

საკვანძო სიტყვები:  ლაზიკის ისტორიული გეოგრაფია.

ქართველთა წინაპრები ბიბლიაში / ნანა ხაზარაძე // საქართველო არის ესე, წ.8. - თბილისი, 2003. - ISBN 99928-971-2-0. - გვ.35-42[MFN: 27172]

UDC:  27-23(479.22)

თემატიკა:  ბიბლია.

საკვანძო სიტყვები:  ტიბარენები.

სტრაბონი კოხეთის შესახებ // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.35-63[MFN: 59839]

UDC:  94(479.222)"0" + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  კოლხიდა იბერიის სამხრეთ-დასავლეთით მდებარეობდა; კოლხიდის სანაპირო; კოლხიდის გაწვრივ, "ერთ ხაზზე" - არმენიაა; "იბერები დასახლდნენ კოლხეთის ზემოთ არაქსთან"; კოლხიდა სამსუნთანაა; არმენია და კოლხიდა ერთმანეთის გასწვრივაა; "კოლხიდის ზემოთ მცხოვრები ალბანები და იბერები"; კოლხიდა ტრაპეზუნტთანაა; კუნძულები კოლხიდის სანაპიროს გასწვრივ; იაზონის ლაშქრობა არმენიაში; მიდიელები - მედეას შთამომავლები; ქართველები არმენიელთა მიერ დაპყრობილ იბერიაში; იაზონი არაქსთან; ფაზისი - "არმენიის მდინარეა"; ერთ რეგიონში მდებარე - ტრაპეზუნტი, ფარნაკია, მცირე არმენია, სკიდისე, კოხიდის ზემოთ მდებარე მოსხური მთები, პარიადრე, თემისკირა, სადენე, ეფესო, სმირნა, კვიმე და მირინა; ტიბარენები, სანები (მაკრონები), აპაიტები (კერკიტები) ჰეპტაკომიტები (მოსინიკები) და ქალდები (ხალიბები); მითრიდატე ევპატორი; პითოდოროსი - პოლემონისა და არქელაეს ქვრივი; "ქართლის ცხოვრების" ავტორიტეტს სტრაბონის ცნობები ამტკიცებს; ფაზისის სათავე არმენიაშია; ცხენისწყლის სათავეც არმენიაშია?; სარაპანა სხვაა, შორაპანი კი სხვა; სწრაფ და მქუხარე მდინარეებზე გადებული 120 ხიდი; ფაზისი სანაოსნო მდინარე იყო; ოთხი დღის გზა; ქალაქი ფაზისის შესართავთან; საზღვაო გზა ფაზისიდან; რბილი სანაპირო; კოლხური სელი; ფაზისის, გლავკოსისა და ჰიპოსის მაღლა ლევკოთეას სამლოცველო მოსხების ქვეყანაში; სამ ნაწილად გაყოფილი მოსხების ქვეყანა; საზღვარი კოლხიდასა და იბერიას შორის; სვანთა ლაშქარი; სვანური ოქრო; სვანებს იბერებსაც უწოდებენ; სვანების საცხოვრისი; იაზონი; კოლხეთი - პონტოს ერთი ნაწილი; სანების ტომი ქალდების გვერდით; იბერია დასავლეთ საქართველოში და "შუა იბერია"; კოლხიდა მოსხების მთების ქვემოთაა; ქართლის ცხოვრების "შუა-ქართლ" არის სტრაბონის "შუა იბერია"; ქართული ტომები ზღვისპირეთში; კოლხები სამხრეთში ცხოვრობდნენ; პიტიუნტი ოფ-რიზესთანაა; კერკეტები და ქართულ ტომთა სახელების ფუძეები - "ერგ" და 'არგ"; აქეელთა სანაპირო; ჰენიოხთა სანაპირო; პიტიუნტის სანაპირო; დიოსკურია - მდებარეობდა შავი ზღვის "ყველაზე ჩავარდნილ უბეში" ანუ 41-ე პარალელს (განედს) ქვემოთ; კოლხიდის სანაპირო; "ფაზისი - ხომალდებისათვის ბოლო წერტილი"; მანძილები პუნქტებს შორის

პერსონალია:  სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი, ძვ.წ.64/63 - ახ.წ. 23/24).

გეოგ.დასახელება:  ლაზეთი; კოლხეთი.

თემატიკა:  ძველი ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

ლაზიკა - კლარჯეთი // ქალდეა : (ქალდეა-ლაზიკის სამიტროპოლიტო) / ანანია მანგლელი. - თბილისი, 2013. - ISBN 978-9941-20-324-4. - გვ.444-486[MFN: 60773]

UDC:  94(479.22)"O" + 908(479.22)(093) + 726(479.22)

შინაარსი:  ლაზიკის გეოგრაფიული აღწერა; ლაზიკა - ღადონი; კლარჯეტისა და ლაზიკის აღწერა მსგავსია (კლარჯეთი ლაზიკის მსგავსად კლდოვანი და უმოსავლო ქვეყანაა); გურამ გრიგოლია ეგრის-ლაზიკის სამეფოს საისტორიო გეოგრაფიის პრობლემების შესახებ; გ. გრიგოლიას თვალსაზრისი ტაბულა პევტენგერიანას შესახებ; არტაანი იბერიაში; კლარჯეთი - "ბერძენთა ქვეყანა" - "საბერძნეთი"; წმ. ნინოსა და წმ. გრიგოლის სამოღვაწეო არეები ლაზიკა - სომხეთის მოსაზღვრე ქვეყანა; მოვსეს ხორენაცი ლაზიკის შესახებ (ბაგრატიონები სპერში); ლაზიკის ბაღები ანუ მოხირისის ძიება ვეიდენბაუმისა და ყაზბეგის მიხედვით; ორი ლაზიკა; ძველი ლაზიკა - ქალდიის თემი ("სოფელი მეგრელთა"); რატომ "ქალდეა"?; ლაზიკა ფართო პოლიტიკური გაგებით; ჭანეთი (სისილისი/საისინი/ზიგანა); ხალდეა - ქალდეა - ხალიბი; ქალდეა - ქართეა; ჭანები; ხალტიქ - ხალდია (ქალდია) 950 წლისთვის; ტიბარენები და ჭანები ერთ მიწაზეა; სისილისი-საისინი, ზიგანა, ლაზიკის ეპარქია; კლარჯეთის ლაზიკა, საზღვარი ხუფათთან; დ. ხოშტარიას წიგნის "კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები" მიმოხილვა

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; უცხოელები საქართველოს შესახებ; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.