მეფე მირიანის ბაზილიკა / გურამ ყიფიანი // ბიზანტინოლოგია საქართველოში 2 : 2007 წლის 26-28 ოქტომბრის ბათუმი-ტრაპიზონის საერთაშორისო კონფერენციის მასალები : ეძღვნება აკადემიკოს გრიგოლ წერეთლის ხსოვნას : ტ. 2 / თსუ, კლასიკ. ფილოლ., ბიზანტ. და ნეოგრეც.ინ-ტი; რედაქტორები: ნელი მახარაძე, მარინა გიორგაძე. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-401-53-4. - გვ. 733-789. - სტატიას ახლავს ფოტომასალა. - რეზიუმე ინგლისურ ენაზე[MFN: 12]

UDC:  94(479.22)"IV" + 726(479.22) + 091(=353.1) + 27(479.22)

ანოტაცია:  მეფე მირიანის მიერ აგებული ეკლესია "მოქცევაი ქართლისაის" როგორც შატბერდის, ასევე ჭელიშური ვერსიების მიხედვით. სამთავროს ფერისცვალების გუმბათოვანი ტაძრის არქეოლოგიური შესწავლის მონაცემები და მისი პარალელები ამავე ეპოქის სირიულ ძეგლებთან

პერსონალია:  მირიანი (ქართლის მეფე); წმ. ნინო; ნანა (საქართველოს დედოფალი).

მოხსენიებული პირები:  ლეონტი მროველი (მემატიანე); ილია II (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ვახტანგ VI (საქართველოს მეფე); ფაღავა ხიტუ (ოდიშის თავადი); ნისიმე (მონაზონი); ალექსიევ-მესხიევი ბარბარე იაკინთეს ასული; ანნა (მონაზონი, ნიკოლოზ ბაგრატიონ-მუხრანსკის ასული); გრძელიშვილი გრიგოლ ილარიონის ძე; ევდემონი (მთავარეპისკოპოსი).

გეოგ.დასახელება:  მცხეთა; მაყვლოვანი.

თემატიკა:  ისტორია; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება; ხელნაწერები; ქრისტიანობა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი მეფეები; ქართველი დედოფლები; ქართლის ეკლესია-მონასტრები; სამთავროს ფერისცვალების ეკლესია; სამთავროს დედათა მონასტერი; შატბერდის კრებული; ჭელიშური კრებული.

გრიგოლ ხანძთელი და ადრეული მშენებლობა "საქართველოს სინაზე" // კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები / დ. ხოშტარია. - თბ., 2009. - გვ.46-69.[MFN: 2305]

UDC:  27-725(479.22) + 726(479.2) + 725(479.22) + 821.353.1.09

ანოტაცია:  საეკლესიო მშენებლობა კლარჯეთში IX ს. გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრება და მოღვაწეობა

პერსონალია:  გრიგოლ ხანძთელი (საეკლესიო მოღვაწე).

მოხსენიებული პირები:  გიორგი მერჩულე (მწერალი); აშოტ, კურაპალატი; ბაგრატ, კურაპალატი; ხალილ იბნ იაზიდი (არაბი სარდალი); მუჰამედ იბნ ხალილი (თბილისის ამირა); ბროსე მარი (ფრანგი ქართველოლოგი); მარი ნიკო (ენათმეცნიერი).

გეოგ.დასახელება:  კლარჯეთი.

თემატიკა:  საეკლესიო ხუროთმოძღვრება; რელიგია; ქართული მწერლობა; საერო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი სასულიერო პირები; ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგარეთ; კლარჯეთის ეკლესია-მონასტრები; ძველი ქართული მწერლობა; ჰაგიოგრაფია; ოპიზა; ხანძთა; არტანუჯის ციხე; არტანუჯის წმ. პეტრეს და პავლეს სახ. ეკლესია; გუნათლის ვანი; ჯმერკი; ბერთა; დაბა; წყაროსთავი; ბარეთელთა; პარეხი; დოლისყანა; კლარჯეთის "ათორმეტი უდაბნო"; მერე; შატბერდი; მიძნაძორი.

შატბერდი - "დიდებული ლავრა" // კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები / დ. ხოშტარია. - თბ., 2009. - გვ.126-159[MFN: 2310]

UDC:  726(479.22) + 27-725(479.22) + 27-246(479.22) + 091(=353.1) + 908(479.22)(093)

ანოტაცია:  შატბერდის მონასტრისა და ეკლესიის მდებარეობა, დაარსების ისტორია და ხუროთმოძღვრული დახასიათება

მოხსენიებული პირები:  აშოტ I (კურაპალატი); გრიგოლ ხანძთელი (სასულიერო პირი); ბაგრატ (კურაპალატი); სოფრონი (შატბერდის მონასტრის წინამძღვარი); იოანე [ბერაია] (პარხლის ოთხთავის გადამწერი); მიქაელ მოდრეკილი (ჰიმნოგრაფი); შანიძე აკაკი (ენათმეცნიერი); ბაქრაძე დიმიტრი (ისტორიკოსი); მარი ნიკო (ენათმეცნიერი); ტიერა ნიკოლ (ფრანგი მეცნიერი); ტიერა ჟან-მიშელ (ფრანგი მეცნიერი); ზდანევიჩი ი..

გეოგ.დასახელება:  კლარჯეთი.

თემატიკა:  სასულიერო ხუროთმოძღვრება; რელიგია; ხელნაწერები; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგარეთ; შატბერდი; ქართველი სასულიერო პირები; ადიშის ოთხთავი; ჯრუჭის ოთხთავი; პარხლის ოთხთავი; შატბერდის კრებული.

კლარჯეთის გუმბათიანი ეკლესიების ტიპოლოგიისათვის // კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები / დ. ხოშტარია. - თბ., 2009. - გვ.160-181.[MFN: 2311]

UDC:  726(479.22)

ანოტაცია:  კლარჯეთის ეკლესიების არქიტექტურული კომპოზიციები

მოხსენიებული პირები:  თაყაიშვილი ექვთიმე (ისტორიკოსი); ბერიძე ვახტანგ (ხელოვნებათმცოდნე); ჩუბინაშვილი გიორგი (ხელოვნებათმცოდნე); ტიერი ჟან-მიშელ (ფრანგი მეცნიერი); ტოკარსკი ნ. (რუსი მეცნიერი); შმერლინგი რენე (ხელოვნებათმცოდნე).

გეოგ.დასახელება:  კლარჯეთი.

თემატიკა:  საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგარეთ; მიძნაძორი; ოპიზა; შატბერდი; ექექი; ჩანგლის ეკლესია; არტანუჯის ეკლესია; დადაშენი; იშხანი.

გუმბათი და გუმბათქვეშა კონსტრუქცია კლარჯეთის არქიტექტურაში // კლარჯეთის ეკლესიები და მონასტრები / დ. ხოშტარია. - თბ., 2009. - გვ.182-201.[MFN: 2312]

UDC:  726(479.22)

მოხსენიებული პირები:  ჩუბინაშვილი გიორგი (ხელოვნებათმცოდნე).

გეოგ.დასახელება:  კლარჯეთი.

თემატიკა:  საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგარეთ; ხანძთა; ოპიზა; დოლისყანა; ხახული; ოშკი; ტბეთი; შატბერდი.

ხელნაწერები და მწიგნობრობის კერები : შატბერდის სკრიპტორიუმის ხელნაწერები // ტაო-კლარჯეთის ძეგლები : (შესწავლის შედეგები და პერსპექტივები) / კ. შენგელია. - თბ., 2008. - გვ.22-33[MFN: 2705]

UDC:  091(=353.1)

თემატიკა:  ხელნაწერები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ხელნაწერები საზღვარგარეთ.

წმიდა ნინო და ქართლის მოქცევა // წმინდა ნინოს ცხოვრება და ქართლის მოქცევა : ლიტერატურის ინსტიტუტის მეგზური. - თბ., 2009. - გვ.77-118. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 3474]

UDC:  27(479.22) + 27-47(479.22) + 726(479.22) + 091(=353.1) + 908(479.22)(093)

ანოტაცია:  წმიდა გრიგოლ განმანათლებლის ცხოვრების არაბული და ბერძნული ვერსიების ცნობები ქართლის მოქცევის შესახებ. ამ ვერსიების წინა შორეული ნუსხა აგათანგელოსი, რომელიც შესულია მოვსეს ხორენაცის "სომხეთის ისტორიაში". "წმ. ნინოს ცხოვრების" ორი რედაქცია შემორჩენილი შატბერდულ-ჭელიშურ ხელნაწერებში - განხილვა

პერსონალია:  წმ. ნინო; გრიგორ განმანათლებელი; მირიანი (საქართველოს მეფე); სალომე უჯარმელი (წმინდანი).

მოხსენიებული პირები:  მოვსეს ხორენაცი (სომეხი ისტორიკოსი); მარი ნიკო (ენათმეცნიერი).

გეოგ.დასახელება:  სინას მთა.

თემატიკა:  რელიგია; განათლება; ხელნაწერები; საეკლესიო ხუროთმოძრვრება; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ქრისტიანობა; ქართლის მოქცევა; სასულიერო განათლება; ქართული საგანმანათლებლო კერები საზღვარგარეთ; ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგერეთ; შატბერდის მონასტერი; ჭელიშური რედაქცია; ქართული ხელნაწერები.

მეხუთე ექსპედიციის დღიური // ანდრია პირველწოდებულის ნაკვალევზე / საქ. მართლადიდებელ ეკლესიასთან არსებული ქრისტიანული კვლევის საერთაშორისო ცენტრი. - თბ., 2009. - გვ.37-124. - სტატიას ახლავს ფოტომასალა და მეხუთე ექსპედიციის რუკა - ლეგენდა.[MFN: 5168]

UDC:  27-36(479.22) + 726(479.22) + 725(479.22)

ანოტაცია:  საქართველო-თურქეთის ტერიტორიაზე წმ. ანდრია პირველწოდებულის გზის მკვლევი ექსპედიციის (2008 წ. ივლისი-აგვისტო) ანგარიში. ცნობები თურქეთის ტერიტორაზე დაცული ქართული მატერიალური კულტურის ძეგლებზე

პერსონალია:  ანდრია პირველწოდებული (წმინდანი).

ორგანიზაცია:  წმ. ანდრია პირველწოდებულის გზის მკვლევი ექსპედიცია.

გეოგ.დასახელება:  ტაო-კლარჯეთი; თურქეთი.

თემატიკა:  წმინდანთა ცხოვრება; სასულიერო ხუროთმოძღვრება; საერო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ეკლესია-მონასტრები საზღვარგარეთ; აია სოფია; ისპირი; ახიზის ციხე; ართვინის ციხე; ანჩი; შატბერდი; პარხალი; კავკასიძეების ციხე; ფეთერეკის ციხე; თამარის არხი; ზავრიეთი; სარიგიოლის ციხე; ოთხთა; ერსისის ციხე; იშხანი; ხახული; აზორტის ციხე; აშმაშენის ციხე; ჰასან-კალე; შავშეთი; ოქრობაგეთი; წეფთისციხე; ციხისძირი (კალადიბი); ტბეთი; ბერთა; პარეხი; ხანძთა; სათლეს ციხე; ვერხვნალის ციე; მელოსციხე; ახიზი; ხერსის ციხე; ბანაკალმახის ციხე; ვაჩეძორის მონასტერი; ნორბეთის ციხე; დორთ ქილისა; დადაშენის ეკლესია; ყველის ციხე; მერეს ციხე; წურწყაბი; ქაჯის ციხე (შაითანკალე).

კულტურის მთავარი ცენტრები კლარჯეთში : საქართველოს სინაქ ანუ კლარჯეთის თორმეტი სავანე // თხზულებათა სრული კრებული : 7 ტომად. ტ. 2 / პ. ინგოროყვა. - თბ., 2010. - გვ.304-363.[MFN: 8359]

UDC:  821.353.1.09(092)

შინაარსი:  ადგილმდებარეობა კლარჯეთის თორმეტ სავანეთა; ხანძთის სავანის ჩვენს დრომდე მოღწეული ნაშთები; ძირითადი წყაროები კლარჯეთის სავანეთა ისტორიისათვის; კლარჯეთის თორმეტ სავანეთა ისტორიის მიმოხილვა; ხანძთა; მერე; დაბა; პარეხი (პარეხნი, ბერთისა პარეხნი); ხანძთა; შატბერთი (შატბერდი); მიძნაძორო; წყაროსთავი; ბარეთელთა; ბერთა; ჯმერკი; დოლისყანა

ანოტაცია:  განხილულია ბასილი ზარზმელისა და გიორგი მერჩულის ცნობები

პერსონალია:  გიორგი მერჩულე (მწერალი); ბასილი ზარზმელი (მწერალი).

თემატიკა:  ლიტერატურული კრიტიკა.

საკვანძო სიტყვები:  ძველი ქართული მწერლობა; შემოქმედება.

ტაო-კლარჯეთიდან ანტიოქიამდე: ქართული ხელნაწერი წიგნის გაფორმების მხატვრული ტრადიციები XI საუკუნეში // საერთაშორისო კონფერენცია "ტაო-კლარჯეთი" : მოხსენებათა თეზისები / "ტაო-კლარჯეთი", საერთაშორისო კონფერენცია (2010, თბილისი). - თბ., 2010. - გვ.43-45[MFN: 9333]

UDC:  091(=353.1)(560) + 655.53(479.22) + 726(479.22)

ანოტაცია:  განხილულია ტაო-კლარჯეთისა და ანტიოქიის ადრეული ქართული ხელნაწერების ორნამენტები

მოხსენიებული პირები:  იოანე ჯობისძე; დავით ჯობისძე.

გეოგ.დასახელება:  ტაო-კლარჯეთი; ანტიოქია.

თემატიკა:  ხელნაწერები; წიგნის მხატვრული გაფორმება; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ხელნაწერები; ქართული ეკლესია-მონასტრები თურქეთში; შატბერდი.