საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის ახალი წმინდანები : წმინდა მამა აღმსარებელი კათალიკოსი ამბროსი ხელაია // ფილოლოგიური ძიებანი : (სტატიების კრებული) / დამანა მელიქიშვილი. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-401-48-0. - გვ. 543-544[MFN: 666]

UDC:  27-725(479.22) + 27-36(479.22)

ანოტაცია:  ერისკაცობაში ბესარიონ ხელაია

პერსონალია:  ამბროსი (კათოლიკოსი, წმინდანი, 1861-1927, ბესარიონ ზოსიმეს ძე ხელაია).

თემატიკა:  ქართველი სასულიერო პირები; ქართველი წმინდანები.

საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა // საქართველოს ისტორია / ნ. ხაზარაძე, ხ.თოდაძე, მ. ქუქუთელაძე, ნ. ჯორჯიკია; სტუ. - თბილისი, 2009. - ISBN 978-9941-14-536-0. - გვ. 203-212[MFN: 1485]

UDC:  94(479.22)"XX" + 325.8(479.22) + 94(479.22:470)

• თოდაძე, ხ.;  ქუთათელაძე, მ.;  ჯორჯიკია, ნ.; 

შინაარსი:  საქართველოს დაპყრობა რუსეთის წითელი არმიის მიერ; გასაბჭოების პირველი წლები; პატრიოტული ძალების ბრძოლა საბჭოთა ხელისუფლების წინააღმდეგ; XX საუკუნის 30-იანი წლების რეპრესიები; მეორე მსოფლიო ომი და საქართველო; საქართველო 50-80-იან წლებში. ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის დასაწყისი; "უძრაობის" წლები. ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ახალი ტალღა

ანოტაცია:  საქართველოს გასაბჭოება 1921 წ., მეორე მსოფლიო ომი და საქართველო და ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა XX საუკუნის მეორე ნახევარში

მოხსენიებული პირები:  ამბროსი (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი, ხელაია); ჩოლოყაშვილი ქაქუცა (1924 წლის აჯანყების მეთაური); სტალინი იოსებ (პოლიტიკური მოღვაწე).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; რუსეთი; აზერბაიჯანი; თბილისი; ამიერკავკასია; მოსკოვი; ქუთაისი; გურია; სამეგრელო; აფხაზეთი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; ეროვნული მოძრაობა; საქართველო-რუსეთის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  კახეთის აჯანყება; ხევსურეთის აჯანყება; 1924 წლის აჯანყება; სვანეთის აჯანყება; ჭიათურის აჯანყება.

კავკასიის საეგზარქოსოს ისტორიიდან // საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია "ტბელობა", 2009 წლის ოქტომბერ-ნოემბერი : (მასალები) / "ტბელობა", საერთაშორისო სამეცნ. კონფერენცია (2009, ხულო); რედ. დამანა მელიქიშვილი. - თბ., 2009. - გვ.60-63.[MFN: 5281]

UDC:  2(479.2:470) + 27-772(479.22)

შინაარსი:  რუსული ეკლესიის წარმომადგენელთა წერილი უწმინდეს სინოდს ამიერკავკასიის არაქართული სამრევლოებისათვის ცალკე ეპარქიის დაარსების აუცილებლობის შესახებ

ანოტაცია:  საქართველოს ეკლესიის დროებითი მმართველობა და მათი ბრძოლა რუსეთის სახელმწიფოში საქართველოს ეკლესიის უფლებრივი მდგომარეობის გაუმჯობესებისთვის

მოხსენიებული პირები:  ანტონი [გიორგაძე] (ეპისკოპოსი); ამბროსი [ხელაია] (არქიმანდრიტი); კალისტრატე [ცინცაძე] (დეკანოზი); მაჩაბელი მიხეილ.

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; ამიერკავკასია; რუსეთი; პეტროგრადი.

თემატიკა:  რელიგია; საქართველო-რუსეთის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართულ-რუსული რელიგიური ურთიერთობები; სოეგზარქოსოები.

ქართული ჰომილეტიკის განვითარების ძირითადი ეტაპები : (იოანე ბოლნელი, სულხან-საბა ორბელიანი, უწმინდესი და უნეტარესი ილიაII) // რელიგიურ-მსოფლმხედველობრივი პრობლემები ქართულ სასულიერო მწერლობაში / ე. კალანდარიშვილი. - თბ., 2009. - გვ.50-107.[MFN: 6169]

UDC:  821.353.1(092) + 27-725(479.22) + 27-475.5(479.22)

შინაარსი:  იოანე ბოლნელის ქადაგებანი; სულხან-საბა ორბელიანის "სწავლანი"; უწმინდესის და უნეტარესის, ილია II-ის სამქადაგებლო მოღვაწეობა

ანოტაცია:  რელიგიურ-მსოფლმხედველობრივი სისტემა ასახული ქართულ ჰომილეტიკურ მემკვიდრეობაში

პერსონალია:  იოანე ბოლნელი (მწერალი); ორბელიანი სულხან-საბა (მწერალი); ილია II (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი).

მოხსენიებული პირები:  ნიკოლოზ I [გულაბერისძე] (საქართველოს კათოლიკოსი); იობ პიტარეთელი; ნიკოლოზ [ცაგარელ-ჭყონდიდელი]; ამბროსი ნეკრესელი (მწერალი); გაბრიელ [ქიქოძე] (იმერეთის ეპისკოპოსი).

თემატიკა:  ლიტერატურული კრიტიკა; რელიგია.

საკვანძო სიტყვები:  ძველი ქართული მწერლობა; ჰაგიოგრაფია; ქართველი სასულიერო პირები; ქადაგებები.

მიტროპოლიტ ნაზარის უკანასკნელი დღეები // ზღვარი : ესეები: ერთტომეული / თ. ამყოლაძე. - ქუთაისი, 2008. - გვ.5-54.[MFN: 6926]

UDC:  27-725(479.22) + 930.25(479.222.1) + 930.25(479.22-25)

ანოტაცია:  ქუთაისის სახელმწიფო არქივის დოკუმენტებსა და უშიშროების არქივში დაცული ცნობების განსხვავებათა დასაზუსტების ცდა

პერსონალია:  ნაზარი (მიტროპოლიტი).

მოხსენიებული პირები:  გაწერელია აკაკი (ლიტერატურათმცოდნე); ამბროსი [ხელაია] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); კაპანაძე იასონ (დეკანოზი); ლეონიდე (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); თაყაიშვილი ექვთიმე (ისტორიკოსი); ჯაფარიძე პავლე; ჯაჯანიძე გერმანე; ნიკოლაძე იეროთეოზ; მჭედლიძე სიმონ; კუხიანიძე ბესარიონ.

ორგანიზაცია:  ქუთაისის არქივი; საქართველოს უშიშროების არქივი.

გეოგ.დასახელება:  ქუთაისი; დიდი ჯიხაიში - სოფელი; როდინოული - სოფელი; სიმონეთი - სოფელი.

თემატიკა:  რელიგია; არქივები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი სასულიერო პირები; საქართველოს არქივები.

ნაზარის სახლი. I // ზღვარი : ესეები : ერთტომეული / თ. ამყოლაძე. - ქუთაისი, 2008. - გვ.78-87.[MFN: 6938]

UDC:  27-725(479.22)

ანოტაცია:  ცნობები ქუთათელ-გაენათელ მიტროპოლიტ ნაზარის ოჯახზე და მათ შთამომავლებზე

პერსონალია:  ნაზარი (მიტროპოლიტი).

მოხსენიებული პირები:  თევზაძე-ლეჟავა ჟენია (პედაგოგი); ლეჟავა ანდრია (მღვდელი); ლეჟავა ნიკოლოზ (მღვდელი); ლეჟავა ისიდორე (მებაჟე); ლეჟავა ნიკოლოზ (შორეული ნაოსნობის კაპიტანი); ლეჟავა თამარ; ლეჟავა სამსონ (ექიმი); ლეჟავა ბენედიქტე (ვეტექიმი); ვარდიაშვილი ქეთევან; ვარდიაშვილი ნიკოლოზ (დეკანოზი); ანდრონიკაშვილი ნანა; ვარდიაშვილი დიმიტრი (მღვდელი); ვარდიაშვილი ანა (მომღერალი); ახვლედიანი ელენე (მხატვარი); წერეთელი აკაკი (პოეტი); ჭოღოშვილი ს. (ექიმი); ლეჟავა ლუკა; უბერი თათია; მგელაძე საფო (მწერალი); გიგინეიშვილი იოსებ; ლეონიდე (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ამბროსი [ხელაია] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი).

ორგანიზაცია:  ქუთაისის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი.

გეოგ.დასახელება:  დიდი ჯიხაიში - სოფელი; კახეთი; საბუე - სოფელი; სხვიტორი - სოფელი; ჯურყვათი - სოფელი.

თემატიკა:  რელიგია.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი სასულიერო პირები.

ავტოკეფალიის აღდგენა და კათოლიკოს-პატრიარქები // ქრისტიანობა და ქრისტესადმი თავდადებულნი : ისტორიულ-ლიტერატურული ნარკვევი : საქართველოს პატრიარქები / ტ. მუმლაძე. - თბ., 2010. - გვ.98-114.[MFN: 7288]

UDC:  27-725(479.22)

ანოტაცია:  ბიოგრაფიული ცნობები და მოღვაწეობა

პერსონალია:  კირიონ II [გიორგი საძაგლიშვილი] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ლეონიდე [ლონგინოზ ოქროპირიძე] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ამბროსი [ბესარიონ ხელაია] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ქრისტეფორე III [ქრისტეფორე ციცქიშვილი] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ეფრემ II [გრიგოლ სიდამონიძე] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); დავით V [ხარიტონ დევდარიანი] (საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი); ილია II [ირაკლი ღუდუშაურ-შიოლაშვილი] (სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი).

თემატიკა:  რელიგია.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი სასულიერო პირები; საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქები.

ჩემი მოგონებიდან // მწიგნობრობა ქართული : მრავალტომეული. [ტ.] 10: სასულიერო მწერლობა : კალისტრატე ცინცაძე, წ.2. - თბ., 2010. - გვ.224-473.[MFN: 9410]

UDC:  27-725(479.22) + 27-772(479.22) + 2(479.22:470)

ანოტაცია:  ეგზარქოსობა საქართველოში. საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ მოღვაწე მღვდელმთავრების მოკლე ბიოგრაფიული ცნობები

მოხსენიებული პირები:  კირიონ II [საძაგლიშვილი] (კათოლიკოს-პატრიარქი); ლეონიდე [ოქროპირიძე] (კათოლიკოს-პატრიარქი); ამბროსი [ხელაია] (კათოლიკოს-პატრიარქი); ქრისტეფორე [ციცქიშვილი] (კათოლიკოს-პატრიარქი); კალისტრატე [ცინცაძე] (კათოლიკოს-პატრიარქი); გიორგი [ალადაშვილი] (მიტროპოლიტი); ანტონ [გიორგაძე] (მიტროპოლიტი); ნაზარი [ლეჟავა] (მიტროპოლიტი); დავით [კაჭახიძე] (მიტროპოლიტი); სიმონ [ჭელიძე] (მიტროპოლიტი); ვარლამ [მახარაძე] (მიტროპოლიტი); ივანე [მარგიშვილი] (მიტროპოლიტი); მელქისედეკ [ფხალაძე] (მიტროპოლიტი); პიროსი [ოქროპირიძე] (ეპისკოპოსი); სტეფანე [კარბელაშვილი] (ეპისკოპოსი); პავლე [ჯაფარიძე] (ეპისკოპოსი); ნესტორ [ყუბანეიშვილი] (ეპისკოპოსი); ალექსი [გერსამია] (ეპისკოპოსი); ეფრემ [სიდამონიძე] (ეპისკოპოსი); იორეთეოს [აივაზაშვილი] (ეპისკოპოსი); იოანე [ფანცულაია] (ეპისკოპოსი); ტარასი [კანდელაკი] (ეპისკოპოსი); დიმიტრი [ლაზარიშვილი] (ეპისკოპოსი); გოროდეცკი პლატონ (მიტროპოლიტი, ეგზარქოსი); რუდნევი იოანიკე (მიტროპოლიტი, ეგზარქოსი); ლებედევი პავლე II (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); რაევი პალადი (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); ბოგოიავლენსკი ვლადიმერ (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); გოროდეცკი ფლაბიანე (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); ალექსი I [ოპოცკი] (მთავარეისკოპოსი, ეგზარქოსი); ნალიმოვი ნიკოლოზ (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); ნიკონ [სოფიისკი] (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); ბელიაევი ინოკენტი (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); მოლჩანოვი ალექსი II (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); ოკნოვი პიტირიმ (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); როჟდესტვენსკი პლატონ (მთავარეპისკოპოსი, ეგზარქოსი); კარტაშევი ა. (უწმინდესი სინოდის ობერპროკურორი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; რუსეთი.

თემატიკა:  რელიგია; საქართველო-რუსეთის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი სასულიერო პირები; ეგზარქოსობა; ქართულ-რუსული რელიგიური ურთიერთობები.

რაიბულ თოდუა // საქართველოს სამედიცინო კალენდარი, 2010 წელი / ჯ. ქორჩილავა. - თბ., 2010. - გვ.848.[MFN: 10476]

UDC:  61(479.22)(092)

ანოტაცია:  ცხოვრება და მოღვაწეობა

პერსონალია:  თოდუა რაიბულ ამბროსის ძე (ქირურგი-ონკოლოგი).

თემატიკა:  მედიცინა.

საკვანძო სიტყვები:  ქართველი ექიმები.

ნეკრესის მონასტრისა და ეპარქიის ისტორია განვითარებულ და გვიან შუა საუკუნეებში // ნეკრესი : ცნობარი მომლოცველთა და მოგზაურთათვის : მონასტრის, ეპარქიის და ნაქალაქარის ისტორია. არქეოლოგიური და სახელოვნებათმცოდნეო კვლევა. ლეგენდები და სინამდვილე. დღევანდელობა / ნ. ბახტაძე; ნ. თევდორაშვილი; გ. ბაგრატიონი. - ნეკრესი, 2010. - გვ.72-76. - სტატიას ახლავს ფოტომასალა.[MFN: 10650]

UDC:  27-788(479.22) + 726(479.22) + 27-772(479.22)

• თევდორაშვილი, ნათელა;  ბაგრატიონი, გიორგი; 

მოხსენიებული პირები:  ლევანი (კახთა მეფე); ბასილი (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); დომენტი (კათოლიკოსი); იოსელიანი პლატონ (ისტორიკოსი); კლიმე (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); დანიელი [ჩოლოყაშვილი] (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); ზაქარია (ნეკრესელი მთავარეპისკოპოსი); რომანოზ I (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); ნიკიფორე [ჩოლოყაშვილი] (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); იოანე (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); ნიკოლაოზი (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); ზენონი [შემდეგ ალავერდელი] (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); იოანე II [ჯორჯაძე] (ნეკრესელი არქიეპისკოპოსი); იოანე III (ნეკრესელი მიტროპოლიტი); დავით (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); დოსითეოსი [ჩერქეზიშვილი] (ნეკრესელი არქიეპისკოპოსი); იოანე IV [დიასამიძე] (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); ტიმოთე (ნეკრესელი ეპისკოპოსი); ამბროსი [მიქაძე] (ნეკრესელი ეპისკოპოსი).

გეოგ.დასახელება:  ნეკრესი.

თემატიკა:  სამონასტრო ცხოვრება; საეკლესიო ხუროთმოძღვრება; რელიგია.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ეკლესია-მონასტრები; კახეთის ეკლესია-მონასტრები; ნეკრესის მონასტერი; ნეკრესის ეპარქია.