სახელმწიფოებრიობის წარმოშობა და განვითარება ისტორიულ საქართველოს ტერიტორიაზე // ქართული სამართლის ისტორია : [სახელმძღვ. იურ. ფაკ. სტუდ.] / ვ. მეტრეველი. - თბ., 2009. - გვ.42-54.[MFN: 57]

UDC:  94(479.22) + 321(479.22)

შინაარსი:  დიაოხის (ტაოს) საზოგადოებრივ-პოლიტიკური წყობა; ისტორიული კოლხეთის საზოგადოებრივ-პოლიტიკური წყობილება (XIII-VII ს. ჩვ.წ.აღ-მდე); კოლხეთი ჩვ.წ.აღ-მდე VI-IV საუკუნეებში; კოლხეთი ძვ.წ.აღ-ის II-I საუკუნეებში

ანოტაცია:  ქართული სახელმწიფოებრიობის ჩამოყალიბებისა და სრულყოფის საკითხები ისტორიულ საქართველოს ტერიტორიაზე

მოხსენიებული პირები:  მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); სიენი (დიაოხის მეფე); ტიგლათფალასერ I (ასურთა მეფე); იშფუინი (ურარტუს მეფე); მენუა (ურარტუს მეფე); არგიშთ I (ურარტუს მეფე); სარდურ II (ურარტუს მეფე); სასი (კოლხეთის მეფე); ჰეროდიტე (ბერძენი ისტორიკოსი); მითრიდატე VI (პონტოს მეფე); სტრაბონი (ბერძენი ისტროიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; დაიოხა; ტაო; კოლხეთი; დაიაენი; ურარტუ; ნაირი; მითანა; იბერია; ასურეთი; არარატი - ველი; სევანი - ტბა; სამხრეთ კავკასია; ჯავახეთი; ილდამუსი - კოლხეთის სამეფოს დედაქალაქი; ტრაპიზონი; ჭოროხი - მდინარე; ამიერკავკასია; რიონი - მდინარე; ირანი; სპარსეთი.

თემატიკა:  სახელმწიფოებრიობა; ისტორია.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული სახელმწიფოებრიობა; საქართველოს ისტორია.

იბერიის ანუ ქართლის სამეფოს წარმოქმნა : (VI-IV სს. ჩვ.წ.აღ-მდე) // ქართული სამართლის ისტორია : [სახელმძღვ. იურ. ფაკ. სტუდ.] / ვ. მეტრეველი. - თბ., 2009. - გვ.55-58.[MFN: 58]

UDC:  94(479.22) + 930(479.22) + 321(479.22)

ანოტაცია:  აღმოსავლეთ საქართველოს ანუ იბერიის პოლიტიკური გაერთიანების ჩამოყალიბება "მოქცევაი ქართლისაისა" და "ქართლის ცხოვრების" მიხედვით. ფარნავაზ I-ს გამეფება და სახელმწიფო მმართველობა

პერსონალია:  ფარნავაზ I (საქართველოს მეფე).

მოხსენიებული პირები:  მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); ალექსანდრე მაკედონელი (მაკედონიის მეფე); აზო (არიან ქართლის მეფის ძე); ქუჯი (ეგრისის მმართველი); საურმაგი (ფარნავაზ I-ს ძე); სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; აღმოსავლეთ საქართველო; იბერია; მცხეთა; ქართლი; ჰერეთი; ეგრისი; სომხეთი; არგვეთი; კახეთი; ხუნანი; სამშვილდე; წუნდა; ოძრხი; კლარჯეთი; შიდა ქართლი; დიდოეთი; ალბანეთი.

თემატიკა:  ისტორია; ისტორიოგრაფია; სახელმწიფოებრიობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა; ქართლის სამეფო.

სახელმწიფოს წარმოშობა საქართველოში // ქართული სახელმწიფოსა და სამართლის ისტორია / გ. ნადარეიშვილი. - თბ., 2005. - გვ.9-24.[MFN: 1157]

UDC:  94(479.22) + 321(479.22)

ანოტაცია:  ქართული სახელმწიფოებრიობის ისტორია არქეოლოგიური და ისტორიული მასალების მიხედვით

მოხსენიებული პირები:  მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); ტალახაძე ი. (ისტორიკოსი); ბერძენიშვილი ნ. (ისტორიკოსი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); მამულია გ. (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო.

თემატიკა:  ისტორია; სახელმწიფოებრიობა.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ისტორია; ქართული სახელმწიფოებრიობა.

ფარნავაზიანი წარმართი მეფეები / ნ. გუგუშვილი // საქართველოს მეფეები / რედაქტორები: მარიამ ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი. - თბილისი, 2007. - ISBN 99928-58-36-2. - გვ. 15-32[MFN: 1403]

UDC:  94(479.22) + 930(479.22) + 2-5(479.22) + 930.27(=353.1) + 003(479.22) + 94(479.22:37) + 908(479.22)(093)

პერსონალია:  ფარნავაზი (ქართლის მეფე); საურმაგი (ქართლის მეფე); მირვანი (ქართლის მეფე); ფარნაჯობი (ქართლის მეფე); არსოკი (ქართლის მეფე); არიკი (ქართლის მეფე); ბრატმანი (ქართლის მეფე); მირვან II (ქართლის მეფე); არსუკი (ქართლის მეფე); ადეროკი (ქართლის მეფე); ქარძამი (ქართლის მეფე); ფარსმანი (ქართლის მეფე); ამაზასპი (ქართლის მეფე); მირდატი (ქართლის მეფე); არდაგი (ქართლის მეფე); ფარნავაზ II (ქართლის მეფე); მითრიდატე I (ქართლის მეფე); ფარსმან I (ქართლის მეფე); მითრიდატე II (ქართლის მეფე); მითრიდატე III (ქართლის მეფე); ფარსმან II (ქართლის მეფე, ქველი); ხსეფარნუგი (ქართლის მეფე); ღადამი (ქართლის მეფე); ფარსმან III (ქართლის მეფე); რევი I (ქართლის მეფე); ვაჩე (ქართლის მეფე); ბაკურ I (ქართლის მეფე); ასფაგური (ქართდის მეფე); რევ II (ქართლის მეფე); მირიანი (ქართლის მეფე).

მოხსენიებული პირები:  ლეონტი მროველი (მემატიანე); ინგოროყვა პავლე (ფილოლოგი); არტაშეს I (სომხეთის მეფე); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); ნანა (საქართველოს დედოფალი).

გეოგ.დასახელება:  საქართველო; მცხეთა; ნეკრესი.

თემატიკა:  საქართველოს ისტორია; ქართული ისტორიოგრაფია; რელიგია; ქართული დამწერლობა; ქართული ანბანი; უცხოელები საქართველოს შესახებ; საქართველო-რომის ურთიერთობები.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს მეფეები; "ქართლის ცხოვრება"; "მოქცევაი ქართლისაი"; არმაზის კერპი; აინინას კულტი; დანინას კულტი; ზადენის კერპი; ბერძნები საქართველოს შესახებ.

კავკასია და კავკასიელები // კავკასია და კავკასიელები : სოციალურ-კულტურული პრობლემები : ისტორია და თანამედროვეობა / ჯონი კვიციანი. - თბილისი, 2010. - ISBN 978-9941-12-940-7. - გვ. 21-36[MFN: 1796]

UDC:  94(479) + 930(479) + 908(479)(092) + 908(479)(093)

შინაარსი:  კავკასიის შესწავლის ეტაპები; კავკასიის ბუნება; კავკასიის მოსახლეობა; პალეოკავკასიური ეთნოკულტურული ერთობა; სახელმწიფოებრიობის ტრადიციული კულტურა

მოხსენიებული პირები:  ესქილე (ბერძენი დრამატურგი); სტრაბონი (ბერძენი ისტორიკოსი); ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); გმელინი სამუელ გოტლიბ (გერმანელი მოგზაური); გიულდენშტედტი იოჰან ანტონ (გერმანელი მოგზაური); პალასი პეტრე სიმონ (რუსი მოგზაური); დუბროვინი ნ. (რუსი კავკასიოლოგი); ბუტკოვი პ. (რუსი კავკასიოლოგი); კოვალევსკი მ. (რუსი კავკასიოლოგი); ბელოკუროვი ს. (რუსი კავკასიოლოგი); ბაკიხანოვი ა. (აზერბაიჯანელი კავკასიოლოგი); კაზემბეკი მ. (აზერბაიჯანელი კავკასიოლოგი); ბაქრაძე დავით (ისტორიკოსი); თაყაიშვილი ექვთიმე (ისტორიკოსი); ესაძე სიმონ (ისტორიკოსი); ზასთომიანი ვ. (სომეხი კავკასიოლოგი); ეგიაზაროვი ს. (სომეხი კავკასიოლოგი); გირეი (ადიღელი კავკასიოლოგი, ხან); ნოგმოვი შორა (ადიღელი კავკასიოლოგი); ხეთაგუროვი კ. (ოსი კავკასიოლოგი); გასიევი ა. (ოსი კავკასიოლოგი); ლაუდაევი უ. (ჩეჩენი კავკასიოლოგი); დიუმა ალექსანდრე (ფრანგი მწერალი); პუშკინი ალექსანდრე (რუსი პოეტი); ლერმონოტოვი მიხეილ (რუსი პოეტი); მარი ნიკო (ენათმეცნიერი); სტრუვე ვასილ ვასილის ძე (რუსი ისტორიკოსი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); კეკელიძე კორნელი (კრიტიკოსი); მინანდიანი ი. (კავკასიოლოგი); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); რობაქიძე ალექსი (ისტორიკოსი); ერემიანი ს. (კავკასიოლოგი); მარქარიანი ე. (კავკასიოლოგი); აბაევი ვ. (კრიტიკოსი); ბლიევი მ. (კავკასიოლოგი); ბუნიათოვი ზ. (კავკასიოლოგი); ძაძარია გიორგი (ისტორიკოსი); ანჩაბაძე ზურაბ (ისტორიკოსი); კუმიკოვი ტ. (კავკასიოლოგი); გადაგათლი ა. (კავკასიოლოგი); შახსაიდოვი ა. (კავკასიოლოგი); პიოტროვსკი ბ. ბ. ( რუსი კავკასიოლოგი); კრუპნოვი ე. ი. (რუსი კავკასიოლოგი); ლავროვი ლ. ი. (რუსი კავკასიოლოგი); ლადიშენსკი ა. მ. (რუსი კავკასიოლოგი); პოკროვსკი ნ. ი. (რუსი კავკასიოლოგი); კოსვენი მ. ო. (რუსი კავკასიოლოგი); მარუაშვილი ლევან (გეოგრაფი).

გეოგ.დასახელება:  კავკასია; დიოსკურია; კავკასიონის ქედი; იალბუზი, მწვერვალი; შხარა, მწვერვალი; დიხ-თაუ; კოშთან-თაუ; ყაზბეგი, მყინვარწვერი; დარიალის ხეობა; შავი ზღვა; კასპიის ზღვა; მტკვარი, მდინარე; კუმა, მდინარე; თერგი, მდინარე; სულაკი, მდინარე; ყუბანი, მდინარე; აზოვის ზღვა; ენგური, მდინარე; რიონი, მდინარე; ჭოროხი, მდინარე; სევანი, ტბა.

თემატიკა:  კავკასიის ისტორია; ისტორიოგრაფია; უცხოელები კავკასიის შესახებ; კავკასიოლოგია.

საკვანძო სიტყვები:  კავკასიოლოგები.

"მოქცევაი ქართლისაი"-ს შესწავლის ისტორიიდან // წმინდა ნინოს ცხოვრება და ქართლის მოქცევა : ლიტერატურის ინსტიტუტის მეგზური. - თბ., 2009. - გვ.17-39. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 3454]

UDC:  930(479.22) + 27(479.22) + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  ძეგლის დათარიღების საკითხის შესწავლა; ძეგლის ტექსტოლოგიური კვლევა; ძეგლის შედგენილობის შესწავლა; ძეგლის ავტორის ვინაობის შესწავლა; ძეგლის წყაროების საკითხის შესწავლა; ძეგლის სახისმეტყვლებითი ანალიზი; ძეგლის სანდოობის საკითხის შესწავლა; პუბლიკაციები და თარგმანები

მოხსენიებული პირები:  ხახანაშვილი ალექსანდრე (კრიტიკოსი); სურგულაძე ირაკლი (ისტორიკოსი); კაკაბაძე სარგის (ისტორიკოსი); ინგოროყვა პავლე (კრიტიკოსი); ხოშტარია-ბროსე ედიშერ (ისტორიკოსი); ჟორდანია თედო (ისტორიკოსი); ლორთქიფანიძე მარიამ (ისტორიკოსი); მარი ნიკო (ენათმეცნიერი); ბარამიძე ალექსანდრე (კრიტიკოსი); ალექსიძე ზაზა (ისტორიკოსი); გვახარია ალექსანდრე (კრიტიკოსი); კეკელიძე კორნელი (კრიტიკოსი); გოილაძე ვახტანგ (ისტორიკოსი); თაყაიშვილი ექვთიმე (ისტორიკოსი); მეტრეველი როინ (ისტორიკოსი); სირაძე რ. (ისტორიკოსი); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); სმითი ელი (ამერიკელი მეცნიერი); უორდროპი (ინგლისელი ქართველოლოგი); კული ბ.; გონჯილაშვილი; ჩხარტიშვილი მ.; ნიკოლოზიშვილი ნ.; კუჭუხიძე გ.; ჯაფარიძე ა.; ალიბეგაშვილი; გიგინეიშვილი ბ.; მგალობლიშვილი; გიუნაშვილი; ქურციკიძე; კარბელაშვილი; ცხადაძე; არახამია; აფციაური; წულაია; პატარიძე; ინაური.

გეოგ.დასახელება:  ქართლი.

თემატიკა:  ისტორიოგრაფია; რელიგია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ქართული ისტორიოგრაფია; ქართლის მოქცევა; ქრისტიანობა.

"ნინოს ცხოვრების" ერთი პარადიგმული სახე : (კერპ-ღვთაება არმაზის განსახოვნება) // წმინდა ნინოს ცხოვრება და ქართლის მოქცევა : ლიტერატურის ინსტიტუტის მუგზური. - თბ., 2009. - გვ.137-175. - რეზ. ინგლ. ენ.[MFN: 3520]

UDC:  2-5(479.22) + 27(479.22) + 821.353.1(092) + 908(479.22)(093)

ანოტაცია:  "ნინოს ცხოვრების" რედაქციებსა და ვასილ ბარნოვის რომან "არმაზის მსხვრევაში" ასახული არმაზის ფენომენი

პერსონალია:  წმ. ნინო; ბარნოვი ვასილ (მწერალი).

მოხსენიებული პირები:  სირაძე რევაზ (კრიტიკოსი); ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); გოილაძე ვახტანგ (ისტორიკოსი); გიორგაძე გრიგოლ (ისტორიკოსი); მოვსეს ხორენაცი (სომეხი ისტორიკოსი); მარი ნიკო (ენათმეცნიერი); ლეონტი მროველი (მემატიანე); ხახანაშვილი ალექსანდრე (კრიტიკოსი); კუჭუხიძე გ.; ბაქრაძე დიმიტრი (ისტორიკოსი); ნატროევი ა.; ანდრონიკაშვილი მზია (ენათმეცნიერი); კეკელიძე კორნელი (კრიტიკოსი); წერეთელი მ.; აფაქიძე ანდრია (ისტორიკოსი); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); ამირანაშვილი შალვა (ხელოვნებათმცოდნე); ბაგრატიონი თეიმურაზ (საზოგადო მოღვაწე); აპოლონიოს როდოსელი (ბერძენი ისტორიკოსი); მირიანი (საქართველოს მეფე); ჩიქოვანი ლეილა (ისტორიკოსი); კოტეტიშვილი ვახუშტი (კრიტიკოსი).

თემატიკა:  რელიგია; წმინდანთა ცხოვრება; ლიტერატურული კრიტიკა; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  ქრისტიანობა; წმინდა ნინოს ცხოვრება; ქართველი მწერლები; შემოქმედება; არმაზის კულტი.

ძველი კოლხური თავდაცვითი სისტემის სოციალურ-ტოპოგრაფიული ინტერპრეტაციისათვის // ეკლესიები და თავდაცვითი ნაგებობები სამეგრელოში : (უძველესი დროიდან დღემდე) / დ. ჭითანავა. - თბ., 2010. - გვ.4-27.[MFN: 4422]

UDC:  94(479.222) + 911.2(479.222.2) + 902(479.222.2) + 39(479.222) + 725(479.22) + 908(479.222)(093)

შინაარსი:  დასახლების ტოპოგრაფია; დასახლების მორფოლოგია (დასახლების და სოციალურ ორგანიზაციათა აღმნიშვნელი უძველესი ტერმინები და დასახლების სოციალური სტრუქტურა)

ანოტაცია:  ძველი კოლხეთის (ძვ. III-II ათასწლეულიდან ახ. წ. III-IV საუკუნემდე) დასახლების და თავდაცვითი სისტემების თავისებურებები არქეოლოგიური და ისტორიული წყაროების მიხედვით. სამეგრელოს ფიზიკურ-გეოგრაფიული დახასიათება

მოხსენიებული პირები:  მიქელაძე თ.; ხოშტარია ნინო (ისტორიკოსი); ნიორაძე გიორგი (ისტორიკოსი); გრიგოლია გ. (ისტორიკოსი); ჭანტურია აკაკი (ისტორიკოსი); კუფტინი (ბორის); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); ქსენოფონტე (ბერძენი ისტორიკოსი); ჯავახიშვილი ივანე (ისტორიკოსი); გამყრელიძე გელა (ისტორიკოსი); ჯავახიშვილი ალექსანდრე (ისტორიკოსი); გოგაზე ე..

გეოგ.დასახელება:  კოლხეთი; სამეგრელო; ზუგდიდი; აბაშა; სენაკი; ხობი; ფაზისი.

თემატიკა:  ისტორია; ფიზიკური გეოგრაფია; არქეოლოგია; ეთნოგრაფია; უცხოელები საქართველოს შესახებ; საერო ხუროთსოძღვრება.

საკვანძო სიტყვები:  კოლხეთის ისტორია; სამეგრელოს ფიზიკური გეოგრაფია; სამეგრელოს არქეოლოგია; კოლხეთის კოშკები; ოხორე.

სამეგრელოს ტერიტორიაზე არსებული ძველი კოლხეთის და ეგრისის სამეფოს ქალაქების და ციხე-სიმაგრეთა ლოკალიზაციისათის // ეკლესიები და თავდაცვითი ნაგებობები სამეგრელოში : (უძველესი დროიდან დღემდე) / დ. ჭითანავა. - თბ., 2010. - გვ.28-57.[MFN: 4423]

UDC:  725(479.22) + 908(479.22)(093)

შინაარსი:  "ეგროსის" ქალაქი "ეგრისი"; აია - კვიტაია; ეგრისის სამეფოს ქალაქთა და ციხე-სიმაგრეთა ლოკალიზაციისათვის (მოხირისი, ონოგურისი, როდოპოლისი, ნესოსი)

ანოტაცია:  სამეგრელოს ქალაქებისა და ციხე-სიმაგრეთა ისტორია

მოხსენიებული პირები:  ბროსე მარი (ფრანგი ქართველოლოგი); ლამბერტი არტანჯელო (იტალიელი მისიონერი); ვახუშტი ბატონიშვილი (გეოგრაფი); ბერაძე თამაზ (ისტორიკოსი); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი); ინგოროყვა პავლე (ფილოლოგი); ლეონტი მროველი (მემატიანე); ჯანაშია სიმონ (ისტორიკოსი); კასტელი ქრისტოფორე (იტალიელი მისიონერი); რაინეგსი იაკობ (გერმანელი მოგზაური); აპოლონიოს როდოსელი (ბერძენი ისტორიკოსი); ურუშაძე აკაკი (ფილოლოგი); ჰეკატე მიტილენელი (ბერძენი ისტორიკოსი); პლინიუს სეკუნდი [უფროსი] (რომაელი სახელმწიფო მოღვაწე); სტეფანე ბიზანტიელი (ბერძენი ისტორიკოსი); მესხია შოთა (ისტორიკოსი); ყაუხჩიშვილი სიმონ (ფილოლოგი, ბიზანტინოლოგი); მუსხელიშვილი დავით (ისტორიკოსი); აგათია სქოლასტიკოსი (ბიზანტიელი ისტორიკოსი); ზაქარაია პარმენ (ხელოვნებათმცოდნე).

გეოგ.დასახელება:  სამეგრელო; კოლხეთი; ენგური - მდინარე; ეგრისი; "აგერ ლუდითი" - ქალაქი; კორცხელი - სოფელი; კვიტაია; აია; ფაზისი; ტინდარიდა; კირკეუმი; კიგნოსი; ტეხური - მდინარე; ციაში; წალენჯიხა; ოდიში; მოხირისი; არქეოპოლისი; როდოპოლისი; იპპისი - მდინარე; აბაშის ხეობა.

თემატიკა:  საერო ხუროთმოძღვრება; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  საქართველოს ციხე-ქალაქები; სამეგრელოს ციხე-ქალაქები; ჯიხან-ქუჯი; ჭაქვინჯის ციხე; ციხე-გოჯი; ლასირის ციხე; გონიოს ციხე; ტელეფისის ციხე; შხეფის ციხე; ონოგურისის ციხე.

პრობლემის ისტორიოგრაფია // გვიანანტიკური და ადრეშუასაუკუნეთა ეპოქის აფხაზეთის ეთნიკური სიტუაცია : წერილ. და არქეოლ. მასალების მიხედვით / ნ. აფხაზავა. - თბ., 2010. - გვ.7-14.[MFN: 5361]

UDC:  930(479.22) + 314(479.224) + 39(479.224) + 908(479.22)(093)

ანოტაცია:  აფშილთა (აფსილთა) ეთნიკური ვინაობის საკითხები ისტორიული წყაროების მიხედვით

მოხსენიებული პირები:  პლინიუს სეკუნდუსი [უმცროსი] რომაელი მწერალი; ანჩაბაძე ზურაბ (ისტორიკოსი); მელიქიშვილი გიორგი (ისტორიკოსი).

გეოგ.დასახელება:  აფხაზეთი; კოლხეთი.

თემატიკა:  ისტორიოგრაფია; ეთნოსი; ეთნოგრაფია; უცხოელები საქართველოს შესახებ.

საკვანძო სიტყვები:  აფხაზეთის მოსახლეობა; აფშილები; აფხაზური ტომები.