პროკოფი აბულაძე

იუნკერი და პოეტი პროკოფი ქაიხოსროს ძე აბულაძე დაიბადა ქალაქ ქუთაისში, 1898 წელს. ქუთაისის სათავადაზნაურო გიმნაზიის დამთავრების შემდეგ, 1918 წელს შევიდა თბილისის უნივერსიტეტში, მაგრამ (1919 წლის 14 სექტემბერს), როგორც კი გამოცხადდა პირველი ქართული სამხედრო (იუნკრების) სკოლის დაფუძნების შესახებ, უნივერსიტეტი დატოვა და ახალდაარსებულ სასწავლებელში ჩაეწერა.

1920–1921 წლებში პროკოფი აბულაძემ მონაწილეობა მიიღო რუსეთის წითელი არმიის წინააღმდეგ წარმოებულ იუნკერთა სკოლის ყველა საბრძოლო ოპერაციაში. ბოლშევიკური რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის შემდეგ, 1921 წლის გაზაფხულზე, თბილისის სამხედრო სკოლის იუნკრებმა დატოვეს სამშობლო. თავდაპირველად თურქეთში გაჩერდნენ, კერძოდ, კონსტანტინოპოლში. აქედან იუნკერთა ნაწილი, მათ შორის პროკოფი აბულაძეც, საბერძნეთის სამხედრო სასწავლებელში გაამწესეს. საბერძნეთში ყოფნის პერიოდში ქართველმა იუნკრებმა, 1922 წელს ქალაქ ათენში, გამოსცეს ჟურნალი „ატროკებული ტვინი“, ლადო მახარაძის რედაქტორობით (გამოვიდა სულ სამი ნომერი).

1923 წლის დასაწყისში მარშალმა იუზეფ პილსუდსკიმ, რომელიც იმხანად პოლონეთის ეროვნულ არმიას („არმია კრაიოვა“) ედგა სათავეში, ქართველ სამხედროებს შესთავაზა პოლონეთში დამკვიდრებულიყვნენ. ქართველი იუნკრებისთვის პოლონეთი მეორე სამშობლოდ იქცა. პროკოფი აბულაძეც მოეწყო იქაურ სამხედრო სასწავლებელში, მაგრამ 1924 წელს თავი დაანება სამხედრო სამსახურს და  ვარშავის უნივერსიტეტის ფილოლოგიურ ფაკულტეტზე ჩაირიცხა. 1926 წელს მისი რედაქტორობით ვარშავაში გამოიცა ჟურნალი „მთვარიდა“, რომელიც ხელით იყო ნაბეჭდი და ამიტომ სულ ერთი ცალი გამოვიდა.

1928 წელს პროკოფი აბულაძე საცხოვრებლად საფრანგეთში გადავიდა, სადაც მისი მონაწილეობით  დაარსდა „ქართველ იუნკერთა კავშირი“. 1928 წლის ნოემბერში მან გამოსცა ამ კავშირის ბეჭდვითი ორგანო – „მტკვარი“, მაგრამ ჟურნალმა პირველსავე ნომერზე შეწყვიტა არსებობა. 1929 წლის ივნისში „ქართველ იუნკერთა კავშირმა“ პროკოფი აბულაძის რედაქტორობით უკვე მიიღო თავისი ახალი ორგანო – ჟურნალი „მხედარი“.

პროკოფი აბულაძე „მხედარის“ პირველ ათ ნომერს რედაქტორობდა. ამათგან მხოლოდ პირველ ნომერშია დაბეჭდილი მისი ორი ლექსი: „გზაზე“ და „სიმღერა“ რეო ამონის ფსევდონიმით. ამას გარდა, პარიზში გამომავალ ჟურნალ „კავკასიონის“ რამდენიმე ნომერშიც გამოქვეყნდა მისი ლექსები. სულ ეს არის რაც დაგვრჩა მისი შემოქმედებიდან. 1931 წლის 22 სექტემბერს იგი მოულოდნელად გარდაიცვალა ქალაქ ნიცას საავადმყოფოში. დაკრძალულია ნისის სასაფლაოზე.

წყარო:

1. შარაძე გურამ. ქართული ემიგრანტული ჟურნალისტიკის ისტორია. ტ. 8.  – თბ., 2005. – გვ.60–66.

2. სარალიძე ლელა. ქართველი ემიგრანტი პოეტი პროკოფი აბულაძე  // VII საერთაშორისო სიმპოზიუმი ლიტერატურათმცოდნეობის თანამედროვე პრობლემები ლიტერატურა დევნილობაში : ემიგრანტების მწერლობა (მე-20 ს. გამოცდილება). ნაწ. 3. - თბ., 2013. - გვ. 211-218.