ხა ხდ ხე ხი ხლ ხრ ხუ
selected terms: 38 page 1 of 2
ხანი
(διάστημα τό) =რამეთუ ჟამი არს ხანი, რომელსა შინა იქმნების რაჲმე (ეკლსტ., გელ., 64. I) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი = Old More…
ხარება
(εὐφραίνω) სულიერი სიხარული =აქა იხარებდით წარმართნი ერისა მისისა თანა (თტე, II სჯ. 42, გელ., A 1108, 142v); – სასიხარულო ცნობა – εὐαγγελίζομαι – და კუალად სხუაჲ ახარებდა მწყემსთა, More…
ხარისხი
(βάθρον τό) საფეხური, საფუძველი, ბაზისი =დასაბამ სიბრძნისა შიში უფლისაჲ, რამეთუ შიში, ვითარცა ხარისხი არს და საფუძველი სისრულისაჲ (ბას., ექუს., გ. ათ., 7, 13-16); – βάσις ἡ – სხუათაცა More…
ხარისხოანი
(βαθμός ὁ) საფეხური, რანგი =თჳნიერ საეკლესიოთა კანონთამიერისა ხარისხოანად აღყვანებისა მყის აჴოცასა ყოვლისავე ცოდვისასა აღუთქმენ (ეპიფ. კვ., პას., თეოფ., H 601, 167I) = More…
ხატ-ი
I. ნიმუში, პირველსახე – εἰκών ἡ – სიმცროჲ ცხორებისა ჟამთა კაცისათაჲ და სიკნინე შუებისა მათისაჲ ამსგავსა წინაწარმეტყუელმან ხატსა ჭეშმარიტსა (ბას., ექუს., უძვ., ანონ., 65, 13-15); More…
ხატ-ქმნული
(μορφόω (μορφωθείς)) =გჳხმს მცირედ რაჲმე ძჳრისხილვად ჩუენთჳს ხატქმნულისა და ნათელღებულისა და ჯუარცუმულისათჳს (ნაზ., ჰომ., ეფრ. 39. XVII) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
ხატება-ჲ
(εἰκών ἡ) =დასაბამითგან ღმერთმან ხატებად და მსგავსებად თჳსსა დაჰბადა კაცი (დამასკ., გარდ., 263, არს.); ესე უკუე ითქუმოდედ მსგავსებად ღმრთისა ხატებისაებრ და მსგავსებისა საღმრთოჲსა ჩუენი More…
ხატებისაებრ
(κατ’ εἰκόνα) თავისი სახის მსგავსად =იგივე არს დამბადებელი და შემოქმედი ანგელოსთაჲ, არამყოფობისაგან ყოფად მომყვანებელი და ხატებისაებრ თჳსისა აღმგებელი მათი ბუნებად უსხეულოდ (დამასკ., More…
ხატთ-მოქმედება
(μορφοποιία ἡ) =და განყოფილისა ამის მიმართ და მრავალნაწილისა სივრცისა მრავალსახეთა მათ ანგელოზებრთა ხატთმოქმედებათა თითოფერებისა გარდამოვიდეთ (არეოპ., ზეც., ეფრ., 15.1) = More…
ხატთ-მწერლობა
(εἰκονογραφία ἡ) =ხოლო უკუეთუ ვინმე მიზეზ იდგმიდეს საჩინოთა ამათ ხატთმწერლობათა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.2) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
ხატის-მწერლობა
(εἰκονογραφία ἡ) =რამეთუ ვითარ ვჰგონებ, გამოჰსახავს სამღდელოსა მას იგავთა ხატისმწერლობასა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 4.III.11) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
ხატობა
(ἀπεικόνισμα τό) მსგავსება, ასლი =მოგუანიჭა ჩუენ შჯულიერი იგი მღდელთ-მთავრობაჲ წულილებითა ჭეშმარიტებათა სახეობითა (εἰκόσι) და შორიელითა სახისდასაბამთა (ἀρχετύπων) ხატობითა (არეოპ., More…
ხატოვან-ქმნილი
(μεμορφωμένος) სახემიღებული =მიმღებელი სიტყჳერისა და მოკუდავისაჲ, განასრულებს სახესა კაცისასა და ხატოვნებად სახელ-იდების, ვითარცა ხატოვანქმნილი არსებაჲ (დამასკ., დიალ., არს. 27,1); ; More…
ხატოვნებაჲ
(εἰκών ἡ) გამოხატულება =სადა ხატოვნებაჲ ერთ იყოს, მუნ სადა არს უმსგავსოებაჲ? (ბას., ექუს., გ. ათ., 113, 35-36); არა შემდგომითი-შემდგომად ყოველთაჲვე წმიდათა სიტყუებისა შინა წერილთაჲ More…
ხატოვნებითი
(χαρακτηριστικός) გამომხატველობითი =აქუს თავსა შორის თჳსსა საღმრთოჲ იგი ძეობაჲ და ხატოვნებითი თჳთებისა განყოფილებაჲ (დამასკ., გარდ., ეფრ., 164); ესე იქმნებიან თითოეულისა ერთობად More…
ხდაჲ (ხადის)
(πτῶσις ἡ) წოდება, სახელის დარქმევა =სახელნართაულ უკუე არიან, რაოდენთა განყოფილისა ვისგანმე ხდითა, ესე-იგი არს, დადებითა სახელისაჲთა აქუს წოდებაჲ სახელისაჲ... „ღრამმატიკოსი“ More…
ხედვა
(θεωρέω) ჭვრეტა =გუამოვნებათა ... შორის არსებაჲ და არსებითნი განყოფილებანი სახეთა და შემთხუევათა მიმართ ხედვენ (დამასკ., დიალ., ეფრ. 28,2) // გუამთა... შინა იხილვებიან (დამასკ., დიალ., More…
ხედვა-ჲ
(ὅρασις ἡ) დანახვა, ხილვა =სხუაჲ [არს] ხედვაჲ და სხუაჲ – სახილავი (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 132v); ხედვაჲ ვიდრემე არს თჳთ იგი მხედველობითი ძალი, რომლისა მიერ ვჰხედავთ მოქმედებისა More…
ხედვითი
(θεωρητικός) თეორიული =ეწოდების ხედვითსა მას გონება, ხოლო საქმითსა, – სიტყუა და ხედვითსა მას – სიბრძნე, ხოლო საქმითსა – ცნობა (დამასკ., გარდ., 139, ეფრ.) // სიტყჳერისაჲ რომელიმე არს More…
ხედვის-მოყუარე
(φιλοθεάμων) =არცა ხედვისმოყუარენი წმიდათა მათ ქანდაკებთა სახეებსა შინა, ვითარცა ჭეშმარიტებასა შინა, ეგრეთ დაშთებოდინ (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.5) : ხოლო საძიებელ არს ესეცა საცნაურთა მათ More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9