selected terms: 5,030 page 123 of 252
რაოდენობითი შესმენა-ჲ
(ἡ τοῦ ποσου κατηγορία) =რაოდენობითისა შესმენისა შორის ქმნილი გარდაქმნა იწოდების აღორძინებად და მოკლებად (ამონ., ტარიჭ., 171,31) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
რასა-შინაობა-ჲ
(ἐν τινὶ τό) =რაჲსათჳს სახე ვიდრემე რასაშინაობით შეისმინების, ხოლო განყოფილებაჲ – რომელი რაჲარსობით (ამონ., ტარიჭ., 95,4); რასაშინაობაჲ ათერთმეტსახედ ითქუმის (დამასკ., დიალ., 24,1, More…
რაჲ-არაარსობა-ჲ
(τί οὐκ ἔστι) =ესე ყოველი არა რაჲარსობასა, არამედ რაჲ-არაარსობასა მოასწავებს (დამასკ., გარდ., 40, ეფრ.) // რამეთუ ესენი მისსა არა-თუ რაჲ არს, მას წარმოაჩენენ, არამედ რაჲ არა არს; არს.) More…
რაჲ-არსობა-ჲ
(τί ἐστι τό) =გუამი არცა რაჲარსობასა ცხად-ჰყოფს, არცა რომელი რაჲარსობასა (დამასკ., დიალ., 11,2, არს.); ნათესავი სადმე არს დანიშნვითი ჴმაჲ მრავალთა და სახითა განყოფილთად რაჲარსობისა More…
რაჲ-არსობით შესმენა
(ἐν τῷ τί ἐστι κατηγορέω) რაობის კატეგორია =ნათესავი ვიდრემე და სახე რაჲარსობით შეისმინებიან (დამასკ., დიალ., 11,2, არს.); – ἐν τῷ τί ἐστι κατηγορία ἡ – სხუაჲ არს რაჲარსობითი შესმენაჲ და More…
რაჲ-ზომობა-ჲ
(ποσόν τό) რაოდენობა, სიდიდე =ვითარ რაჲზომობისათჳს არს სწორი და უსწორო, ეგრეთვე და რომელობისა – მსგავსი და არამსგავსი; რამეთუ რომელობაჲცა უსხეულო (ნემეს., პეტრ., 29, 6-7); – πηλίκον τό – More…
რაჲსა მოქმედება-ჲ
(τὶ ἐνεργεῖν) =სხუაჲ უკუე არს მოქმედებაჲ და სხუაჲ – მოქმედებობაჲ და სხუაჲ რაჲსა- და ვითარ- მოქმედებაჲ და სხუაჲ – მოქმედებული (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S 1463, 136r); რაჲსა მოქმედებაჲ More…
რაჲსა ნებება-ჲ
(τὶ θέλειν τό) რისამე სურვილი ნებება =რაჲსა-ნებებაჲ და ვითარ-ნებებაჲ განყოფილისა და თითოეულისა გუამისაჲ და ვითარცა შემთხუევითი გუამოვნებისაჲ არს (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 135r); More…
რაჲსა(მე)-მიმართ-ი
(πρὸς τί τό) მიმართებითი კატეგორია =რაჲსამემიმართნი იგინი არიან, რაოდენნი ვითარ თჳთ იყვნენ, ეგრეთვე სხუათად ყოფად ითქუმოდინ ანუ სხუაჲ ვითამე სხჳსა მიმართ და სხუათად ვიდრემე ყოფად ითქუმიან More…
რაჲსა(მე)-მიმართობაჲ
(πρὸς τί) =მონებისა და მეუფებისა სახელნი არა ბუნებისა არიან საცნაურება, ვითარ-იგი მამობისა და ძეობისანი, არამედ რაჲსამემიმართობათა (დამასკ., გარდ., 212, არს.); ვიტყჳთ ამათ თანად More…
რაჲსამე ხედვა-ჲ
(τὶ ὁρᾶν) =რაჲსამე ხედვაჲ არს ცისა ხედვაჲ ანუ ქუეყანისაჲ ანუ სხჳსა რაჲსამე (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 133r) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
რისხვა-ჲ
(ὀργή ἡ) =ვითარ-იგი ღრამმატიკოსთაებრ ძჳრმდგმოობაჲ (μῆνις ἡ) [დაჰნიშნავს] რისხვასა (ამონ., ტარიჭ., 82,36); ხოლო სიფიცხისაებრ შენისა და შეუნანებელისა გულისა იუნჯებ თავისა თჳსისა რისხვასა More…
რისხვითობა
(θυμικόν τό) =ხოლო საცნაურთა შორის სხჳთა სახითა ჯერ-არს გულისჴმის-ყოფაჲ რისხვითობისაჲ (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.4) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
რისხვის-სახეობაჲ
(θυμός ὁ) =რამეთუ რისხვაჲ პირუტყუთა უკუე ვნებულისა აღძრვისაგან შეემთხუევის და პირუტყუებითა აღსავსე არს რისხვისსახეობითი იგი კრთომაჲ მათი (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.4); რისხვისსახეობაჲ უკუე More…
რიტორ-ი
(ῥητωρ ὁ) =ესე უკუჁ არს, რომელი იწოდების რიტორთა მიერ ნაწილად შორითად, ვითარ-იგი: ვის, ვინ, ვისდა, ოდეს, სადა, ვითა ვითარ (ნემეს., პეტრ., 31; 131.21-22) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
რიტორობა-ჲ
(ἡ ῥητορική (τὸ ῥητορικὸν)) =რიტორობაჲ არს ძალი ჴელოვნებითი დამარწმუნებელისა სიტყჳსაჲ საქმესა შინა სამოქალაქოსა დასასრულად მქონებელი კეთილადმეტყუელებისაჲ (ამონ., ტარიჭ., 3,20) More…
რიცხუვა
(ὁ ἀριθμόω) აღრიცხვა, რაოდენობრივად ჩამოთვლა =თანაწარუვალად შემოვიდა დაბადებულთა შორის ბუნებაჲ რიცხჳსა და თუალვისაჲ (ნოს., პასუხ. ექუს., გ. ათ., IV,13) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
რიცხჳ
(ἀριθμός ὁ) რიცხვი, რაოდენობის სახე =განსაზღვრებულთა რაოდენთაგან აღმოიყვანების რიცხჳ და სიტყუაჲ. რიცხუად უკუე ამას ადგილსა აღრიცხულთა უწოდ, რამეთუ რომელნი აღირიცხუვოდინ, უეჭუელად More…
რიცხჳ (გონიერი)
= ნეოპლატ. – ὁ νοερὸς ἀριθμός – ყოველი გონიერი რიცხჳ განსაზღვრებულ არს... უმახლობელესი ერთისაჲ – უდარეს რიცხჳთა, და უფროჲს უკუე უშორიელესი – უმრავლეს რიცხჳთა (პრ., კავშ., პეტრ., 179, More…
რიცხჳ (ერთებრივი)
=ერთებრივი რიცხჳ – ἑνάς – ზიარებითი უკუე არს ყოველი რიცხჳ ერთებრივი, შემდგომად ერთისა წარმოდგომილი (პრ., კავშ., პეტრ., 116; 71.32-33); See also: მხოლოჲ =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9