selected terms: 5,030 page 250 of 252
ჴელის-აპყრობა-ჲ
(χειραγωγία ἡ) =მის მიერ ჴელისაპყრობისა მისისა აღსლვაჲ სამღდელოჲსა მის მიმართ ხედვისა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 13.4); – κηδεμονία ἡ – და ჰქადნა, ვითარმედ არცა ერთისა ღირს-ყვნეს იგინი More…
ჴელმწიფე
(ἐξουστιαστής) მეუფე, მპყრობელი =არს ღმერთი დაუსაბამოჲ, დაუსრულებელი, საუკუნოჲ, უჟამოჲ... ყოველთა განმგებელი, ჴელმწიფე და მსაჯული (დამასკ., გარდ., 35, ეფრ.) = More…
ჴელმწიფება-ჲ
I. – κυριότης τό – ერთსა აღვიარებ წმიდისა სამებისა ღმრთეებასა, ერთსა ბუნებასა, ერთსა არსებასა, ერთსა ძალსა, ერთსა ჴელმწიფებასა, ერთსა უფლებასა, ერთსა მეუფებასა (მიქ., მრწ., ეფთ., 5, Jer. More…
ჴელმწიფებათ-დასაბამ-ი
(ἐξουσιαρχία ἡ) =სახიერების სახით აღიყვანებს ჴელმწიფებათ-მოქმედისა ჴელმწიფებათდასაბამისა მიმართ... მიმსგავსებად (არეოპ., ზეც., ეფრ., 8.1) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
ჴელმწიფებათ-მოქმედ-ი
(ἐξουσιοποιός) =სახიერების სახით აღიყვანებს ჴელმწიფებათ-მოქმედისა ჴელმწიფებათ-დასაბამისა მიმართ... მიმსგავსებად (არეოპ., ზეც., ეფრ., 8.1) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
ჴელმწიფებით-ი
(ἐξουσιαστικός) დამოუკიდებელი, თავისუფალი ნების, ძალაუფლების მქონე =ერთისა ნებისა მეტყუელთა ანუ ჯერჩინებითად, ანუ წინააღრჩევითად, ანუ ჴელმწიფებითად, ანუ სხუებრ ვითამე ინებედ წოდება მისი More…
ჴელმწიფების-ქუეშჱ
(ὑπεξούσιος) ძალაუფლებას დაქვემდებარებული, დამოკიდებული =ლიტონად კაცად და ჴელმწიფებისქუეშედ აჩუენეს იგი (მქს., პიროს., გელ. 30,39) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
ჴელო(ვ)ან-ი
(τεχνίτης ὁ) ოსტატი, შემოქმედი =მოქმედად უკუე აწინდელსა ამას ადგილსა ჴელოვანსა უწოდ, ვითარ-იგი არს ხუროჲ (დამასკ., დიალ., ეფრ. 39,2); ვითარცა აქუნდეს ორღანოჲ, ეგრეცა საქმე ჴელოვნისაჲ More…
ჴელოან-მსიტყუველობა-ჲ
(τεχνολογία ἡ) მსჯელობის ხელოვნება =რაჲთა წულილსა ამას და მრავალთაგან ძნიადმისაწდომელსა ჴელოანმსიტყუელობასა განვერნეთ (მქს., პიროს., გელ. 23,33) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
ჴელოანთ-მთავარ-ი
(ἀριστοτέχνης ὁ) =რომელთა შუენიერებისა განმცდელნი, ვითარცა ჴელოანთმთავარსა, ვადიდებთ შემოქმედსა (დამასკ., გარდ., 86, არს.) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
ჴელოანთ-მოქმედ-ი
(τεχνουργός ὁ) შემოქმედი =ვითარმედ ყოველთა შემოქმედისა და ჴელოანთმოქმედისა მიერ არაარსისაგან არსად მოყვანებულ იქმნა და შეიქმნა ცისა სივრცე და ქუეყანისა სიმძიმე მხოლოდ ყოვლისა შემძლებელითა More…
ჴელოვან-ნათქუამ-ი
(προτεχνολογούμενος) წინასწარი გარკვევა =გჳჴმს ჩუენ თქუმად ფილოსოფოსთა მიერ ესრეთ აღსაარებულთა წინაჲსწართქუმულთათჳს, ესე იგი არს, ჴელოვანნათქუამთა ყოვლისა წიგნისა ზედა (ამონ., ტარიჭ., More…
ჴელოვანება-ჲ
(ἐπιστήμη ἡ) =და ჴელოვანებაჲ ერთსახისა მის სრულებისაჲ განღმრთობითი მიღებაჲ თჳთ მის ერთისაგან (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 1.3) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
ჴელოვნება-ჲ
(ἐπιστήμη ἡ) ცოდნა, ოსტატობა =საზღვარი და განჩინებაჲ კაცისაჲ არს, რაჲთა იყოს ცხოველ სიტყჳერ და მოკუდავ, შემწყნარებელ გონიერებისა და ჴელოვნებისა (დამასკ., დიალ., ეფრ. 9,2); More…
ჴელოვნება-ჲ და ზედმიწევნა-ჲ // ზედმიწევნულება-ჲ
(ἐπιστήμη ἡ) =თუ არ იყოს მყოფთა მიზეზი, არ-ვინაჲ იყოს წესი პირველთა და შემდგომთაჲ... და არცა ჴელოვნებაჲ და ზედმიწევნაჲ რაჲთავე მყოფთაგანისაჲ (პრ., პეტრ., კავშ., 11; 11.13-17); ცნობაჲ More…
ჴელოვნებით
(τέχνη ἡ) =რომელნიმე ბუნებით მდებარე არიან..., სხუანი დასხმით და ჴელოვნებით (დამასკ., დიალ., ეფრ. 40,2) Antonym: ბუნებით ◊ (κατ’ ἐπιστήμην) გულისთქუმათაგანნი რომელნიმე More…
ჴელოვნებით-ი
(ἐπιστημονικός) =გინა-თუ ჴელოვნებითისაგან სიტყუაგამომეძიებელობისა თანა-განეხილვა მრავალსა მისგან მათ შორის გამოცდილებისა და წურთილებისა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 2.9); ღმერთ-მყოფელობითთა More…
ჴელოვნებისამიერ-ი
(κατὰ τεχνίτην [σχέσις ἡ]) მიმართების ერთ-ერთი სახე =სქესი ითქუმის: ანუ ჴელოვნებისამიერი, ვითარ-იგი მოძღურისაჲ მოწაფისა მიმართ (ამონ., ტარიჭ., 41,31) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
ჴმა-ყოფა
(ἐκφωνέω) =არცა ერთსა ბუნებასა სიტყჳსასა განჴორციელებულსა ჯერ-არს თქუმაჲ, საკრებოდ არ-ჴმაყოფილსა (მქს., პიროს., გელ. 24,16) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
ჴმა-ყოფა-ჲ
(ἐκφώνησις ἡ) =რამეთუ რომელთა იგინი სულისათჳს უფლისა იტყჳან, სხუაჲ, გარდამღებელი სხეულისათჳს სწორისა ჴმაყოფისაებრ, უკუანაჲსკნელისა საცთურისა მიმართ განიყვანებს მათ (მქს., პიროს., გელ. More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9