ა- აგ ად ავ აი აკ ამ ან აო აპ არ ას აქ აღ აჩ აწ ახ
აღ- აღბ აღგ აღდ აღზ აღთ აღი აღკ აღლ აღმ აღო აღპ აღრ აღს აღტ აღუ აღქ აღყ აღშ აღძ აღწ აღხ აღჴ
selected terms: 137 page 3 of 7
აღმაორძინებელობა-ჲ
(αὐξητικός) ვეცხლისმოყუარებაჲ ნივთი არს ვნებათაჲ და აღმაორძინებელი ყოველთა გულისთქუმათაჲ (აბ. თალ., გ. ათ., I, 34); აღმაორძინებელობითი (ძრვაჲ) - ἡ αὐξητική κίνησις – აღოძინების ძალა, უნარი More…
აღმატება
(ὑπεραίρω) გინათუ რაოდენი-იგი ჩუენსა ამას აღემატების შეერთებულსა და გლახაკსა და ქუედამძიმებულსა შეზავებულებასა (ნაზ., ჰომ., 28,3, ტბელ.) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
აღმატება-ჲ
(αὔξησις ἡ) მატება, ზრდა =ხოლო სხუათა შობითა და ხრწნილებითა, აღმატებითა და მოკლებითა... აქუს ქცევადობაჲ იგი (დამასკ., გარდ., 37, ეფრ.) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
აღმატებულ-ი
(ἀνώτατος) =წარჰვლის ყოველსა გზასა მცნებათასა და სარწმუნოებასავე ზედა დაასრულებს და სიყუარულსა აღმატებულსა (აბ. თალ., გ. ათ., IV, 78); - ἐπαιρομένος (ἐπηρμένος) – იხილა უფალი საყდარსა More…
აღმატებულება
(ἐξαιρέω) ხოლო უმაღლესთა მათ და უზენაესთა დასთა საყდარ წოდებაჲ გულისჴმა-გჳყოფს მათთჳს ყოვლისავე ფრჴივ მავალისა სურვილისაგან შეურევნელად აღმატებულებასა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 7.1) More…
აღმატებულება-ჲ
(ἀφαίρεσς ἡ) იგავთანი, რომელთა მიერ მიერ კერძო ყოვლისავე გზისა და წესისა და ძალისა აღვიყვანებით ყოველთავე აღმატებულებისა მიმართ და ზეშთააღმაღლებულებისა და ყოველთა მიზეზისა (არეოპ., საღმრ., More…
აღმაღლებულ-ი
(ἀφῃρημένος) ვითარცა… დასასრულისა, დაუსრულებელობისა, ყოველთავე, რაოდენნი-რაჲ არსთაგანნი არიან ზეშთააღმატებით აღმაღლებულსა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 1.5); – ἐξῃρημένος – და ყოვლისავე More…
აღმგულის-სიტყუავ-ი
(ἀναλογιζόμενος) მოფიქრალი, განმსჯელი =მივიღებთ გაგონებისაებრ მისისა კაცსა და მისსა მიმართ აღმგულისსიტყუავნი ვიტყჳთ, ვითარმედ: კაცი არს ცხოველი სიტყჳერი, მოკუდავი (ამონ., ტარიჭ., 54,29) More…
აღმეუწყენ-ი და მცნობელნი
(τά γνωστικά) = (ჰენდიადისი) – - ყოველნი უკუე აღმეუწყენი და მცნობელნი ეზიარებიან ცნობასა და უწყებასა პირველისა მიერ გონებისა (პრ., კავშ., პეტრ., 102; 63.21-23) More…
აღმზრდელობ-ით-ი (ძრვა-ჲ)
(θρεπτικός (ἡ θρεπτικἠ κἰνησις)) ზრდის უნარი, ზრდის პროცესი =ბუნებითსა უკუე თჳს ეყვის აღმზრდელობითი და აღმაორძინებელობითი და მშობელობითი ძრვაჲ (დამასკ., გარდ., 181, ეფრ.) More…
აღმთქუმელობა
(ἐπαγγελΐα) მრავალ არიან აღმთქუმელობისა სახენი (თტე., რიცხ. 11, გელ., A 1108, 43v); – ὑποσχόμενος (ὑπιξνέομαι) – და მხოლოჲსა მაცხოვნებელისა ღმერთისა მსახურების აღმთქუმელობასა მიმგებელმან More…
აღმკულ-ი
(ὁ κόσμος) წყობა, მოწყობილობა, წეს-რიგი =თჳთ ესე ყოველი აღმკული ერთბამად სულიერ და გონიერ არს (პრ., კავშ., პეტრ., 166; 99.30-31); – διάκοσμος – ყოველი აღმკული ერთ არს ერთ-მყოფელისა More…
აღმკულება-ჲ (მყოფთაჲ)
(τῶν ὄντων αἱ διακοσμέσεις) მყოფთა წესრიგი, მოწყობილობა =ყოველმან მყოფმან და ყოველმან მყოფთა აღმკულებამან ესეზომ წარმოვლო, რაჲზომ-და ღმრთებრივთა წესთა განწესებამან (პრ., კავშ., პეტრ., 145; More…
აღმკულის-შორისი
(ἐγκόσμιον) შიდაკოსმოსური, ამქვეყნიური =ყოველი სიმრავლე ერთთაჲ, ზიარებული რაჲსაგან გრძნობადისა სხეულისა, აღმკულის-შორისი არს, რამეთუ მიბრწყინავს ნაწილთა აღმკულისათა საშუვლობითა გონებისა და More…
აღმლეველ-ი
(ἀναλυῶν) ანალიზის მომხდენი =აღმლეველი თანადმდებსა რასმე, ცხად-არს, ვითარმედ აღჰლევს (ამონ., ტარიჭ., 32,28) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
აღმლეველობით-ი
(ἀναλυτική ἡ) ანალიტიკური =უკუეთუ გამომაჩინებლობასა უჴმს განმსაზღვრელობისაჲ და განწვალებითისაჲ, ხოლო ამათ წინააღუდგების აღმლეველობითი (ამონ., ტარიჭ., 32,15) See also: აღლევა-ჲ More…
აღმო-დაბადება-ჲ
(ἀνάπλασις ἡ) ხელახლა შობა, განახლება, აღორძინება =ესე იგი არს, ნაცვალად პირველდაცემულისა მის ადამისსა გამოსაჴსრად და აღმოდაბადებად და გარდანივთვად მისსა... (ეკლსტ., გელ., A 61, 127. I); More…
აღმო-თქუმა-ჲ
(ἀνάρρησις ἡ, προφορικός ὁ) წარმოთქმა =ხოლო საკჳრველი რაჲ ამბორის ყოფაჲ სამღდელოდ იქმნეს და ღმრთივ წერილთაცა მოსაჴსენებელთა საიდუმლოჲ და ზეშთასოფლისა აღმოთქუმაჲ იქმნების (არეოპ., საეკლ., More…
აღმო-კითხვა
(ἀναγιγνώσκω) ხმამაღლა, წართქმით კითხვა =აღმოიკითხეს გარე სჯული და ზედმოიწოდეს აღსაარებაჲ (თტე., ამოს. 4.5, გელ., S 417, 106v) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
აღმო-მდინარე
(ἐκβλυζομένος) ვინაჲცა ყოველნივე არსნი მიიღებენ წინა-განმგებელობასა ზეშთა-არსებისა მისგან და ყოველთ-მიზეზისა ღმრთეებისა აღმომდინარესა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 4.1) More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9