პა პე პი პკ პლ პო პრ პუ პყ პჳ
პირ
selected terms: 53 page 3 of 3
პირველითგან სრულ-ი
(προτέλειος) წინარესრული ზესრული (ღმერთის ეპითეტი) =სრულ არს უკუე უსრულთა შორის, ვითარცა სრულთ-მთავარი, ხოლო უსრულ – სრულთა შორის ვითარცა ზეშთასრული და წინაჲთვე პირველითგან სრული (არეოპ., More…
პირველითგან ქონება
(προέχων) წინათვე, დასაბამშივე =ერთსა შინა ყოველნი არსნი პირველითგან ჰქონან და დაუბადებიან და ყოველთა თანა არს და ყოვლით კერძო და ერთსა და მასვე შინა და მისთჳსვე არს ყოველი (არეოპ., More…
პირველითგან ყოფა-ჲ
(προεῖναι τό) წინარეყოფნა =რამეთუ პირველითგან ყოფაჲ და ზეშთა ყოფაჲ პირველითგან აქუს და ზეშთამქონებელ არს ყოფისასა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 5.5) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
პირველითგანვე
(ἐξ ἀρχῆς) დასაბამიდან =ხოლო „ჩუენად“ ვიტყჳ მათ, რომელნი პირველითგანვე დამბადებელმან დასხნა ჩუენ შორის (ლეონ., ეპ. 3, არს., შ 1463, 218რ); – ἀρχέγονος – ნუცა ჰგონებ, ვითარმედ More…
პირველითგანობა
(ἀρχαιότης ἡ) დასაბამითობა =ორ-კერძოჲთავე მით ღმრთისა პირველითგანობაჲ საცნაურ იქმნების მოხუცებულებითა უკუე უპირატესობაჲ ჟამთაჲ (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 10.2); ; პირველითგანობით – ἀρχικῶς – More…
პირველმღებ-ი // პირველმღებად-ი
(πρόλεψις) პირველად მიღებული, წინასწარ აღებული =ტყუვილ ვიდრემე პირველდაწესებული და აქაცა, მებრ პირველმღებისა (ნემეს., პეტრ., 2; 29.20); არს უკუჱ დაუღლვით მიღებულთაჲ ტყუილ, ერთქმნილი More…
პირველობა-ჲ
(πρότερον τό) წინმდგომობა, თავდაპირველობა, უპირატესობა =პირველობაჲ ვიდრემე უკუე ორკეც: რომელიმე ჟამითა, ხოლო რომელიმე ბუნებითა (ამონ., ტარიჭ., 163,3); პირველობაჲ ოთხ-სახედ მოესწავების: More…
პირმშო-სახე // ხატი
(ἀρχέτυπον τό) პირველსახე, არქეტიპი =ვითარცა საბეჭდავსა მრავალნი აქუნდიან სახენი მიმღებელნი პირმშოჲსა მისგან სახისა მისისა და თითოეულსა სახეთა მათგანსა შინა ყოვლად და იგივე იყვის (არეოპ., More…
პირმშო-ჲ
(πρωτοτοκός) =პირმშო არს პირველშობილი, გინათუ მხოლოდშობილი, გინა უპირველესი სხუათა ძმათაჲ (დამასკ., გარდ., 231, არს.); ღმერთსა პირმშონი მოერთუმოდეს (თტე., მიქ. 7.1, გელ., K 1, 407r); More…
პირმშოთ-სახეობა
(ἀρχετυπία ἡ) =შესაძლებელ არს მათ მიერ აღსლვად უნივთოთა მათ მიმართ პირმშოთსახეობათა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.4) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
პირუტყუება-ჲ
(ἄλογος) =ცხოველი განიკუეთების სიტყჳერებად და პირუტყუებად (დამასკ., დიალ., 2,19, ეფრ.); – ἀλογία ἡ – რამეთუ რისხვაჲ პირუტყუთა უკუე ვნებულისა აღძვრისაგან შეემთხუევის და პირუტყუებითა More…
პირუტყულ-ი
(ἄλογος // ἀλόγως) =არა წმიდათა სულებსა რომელნიმე უგუამოებასა პირუტყულსა ჰგონებენ მიწევნად (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 7.I.2); პირუტყული არს აღძრვაჲ პირუტყუთაჲ, ვინაჲცა მყის ყვანებულ More…
პირუტყჳ
(ἄλογος) სიტყვიერების უნარს მოკლებული =არაოდეს იყო ღმერთი პირუტყუ, არამედ მარადის აქუს სიტყუაჲ თჳსი მისგან შობილი (დამასკ., გარდ., 42, ეფრ.); ვჰგონებდ სადმე ყოველსავე სწორყოფად წინაშე More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9