selected terms: 5,030 page 4 of 252
არა-რავდენი
(ἂποσος) ის, რასაც რაოდენობის კატეგორია არ მოეპოვება =სამნი ესე არიან, რომელთა არარავდენ სახელ-ედების აღურიცხუველობისათჳს: ერთი და წამი და აწ, (დამასკ., დიალ., 36,17, ეფრ.) More…
არა-რაობა-ჲ
(τό οὐθέν) =და ამასვე ძალსა გვაუწყებს ჩუენ „ცალიერებაჲ“ და „არარაობაჲ“ (ნოს., პასუხ. ექუს., გ. ათ., III,12) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
არა-ყოფაჲ
(ἁπόν (ἂπειμι)) =არსებითი არს და ბუნებითი, რომელი იყოს, რაჲ ყოფითა აცხოვნებდეს და არაყოფითა განხრწიდეს საზღვარსა ბუნებისასა (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463 135r) More…
არე
(Ἂρης) პლანეტა მარსი =შჳდთა მათ ცთომილთა სახელები ესე არს: მზე, მთოვარე, ზევს, ერმი, არე... (დამასკ., გარდ., 88, არს. // არის-ი დამასკ., გარდ., 88, ეფრ.) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
არეობა-ჲ
(μανότης ἡ) =თჳთოეულსა ასოთასა სამი რომელობაჲ აქუს: ცეცხლსა უკუჱ სიმახჳლე, არეობაჲ, მიდრეკაჲ (ნემეს., პეტრ., V; 67.17-19) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
არვე (საღმრთო)
(ἡ ἱερά περιοχή) სამწყსო, მრევლი =და ამისსა შემდგომად გარეგან საღმრთოჲსა არვისა განიყვანებიან კათაკუმეველნი (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 3.II) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
არითმიტიკ-ი
(ἀριθμητική ἡ) არითმეტიკა =არითმიტიკი არს მეცნიერებაჲ რაოდენისა თავით თჳსით განსაზღვრებულისაჲ (ამონ., ტარიჭ., 16,15) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
არს-ი
(τό ὄν) ის, რაც არის, არსებული, მყოფი, არსი =ეგრეთვე ბუნებაჲ არსთაჲ ბრძანებითა ერთითა აღიძრნეს არსებად (ბას., ექუს., უძვ., ანონ., 124,17); მყის თანამორბედ ექმნა ძლიერებაჲ იგი არსთა More…
არს-მყოფელი
(οὐσιοποιός) =ყოველივე ყოფად მოყვანებულ იქმნა არს-მყოფელისა მისგან სახიერებისა მისისა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 1.4); უგალობდეთ სახიერებასა, ვითარცა ნამდჳლვე არსსა და ყოველთა არსთა More…
არს-ქმნა
(οὐσιόω) შექმნა, არსებობის მინიჭება =და კაცობრივ არს-იქმნა კაცთა არსობისაგან უზეშთაესი არსებათა (არეოპ., ეპ., ეფრ., 4); ზეშთაარსებისა არს-იქმნა და ზეშთა-კაცთა მოქმედებდა კაცთასა (არეოპ., More…
არს-ყოფა
(οὐσιόω) =ვითარ ზეშთაარსებისამან იესუ თავს-იდვა კაცობრივ აღმოცენებულითა ჭეშმარიტებითა არს-ყოფაჲ (არეოპ., საიდ., ეფრ., 3); - τò εἶναι - არარაჲ არს არსთაგანი, რომელსა არა ჭეშმარიტისა მის More…
არსად-მოსლვა
(ὑφίστημι) =ანუ თუმცა თავით თჳსით არსად მოსრულ იყო ანუ თუმცა ღმრთისა მიერ დაბადებულ იყო (მიქ., მრწ., ეფთ., 6, Jer. 151, 84r) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
არსად-მოყვანება
(παραγωγή) =თჳთ ყოფაჲცა ესე და ყოველთა არსად მოყვანებაჲ და გუამოვნებაჲ (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 1.5) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული More…
არსება-ჲ
(οὐσία ἡ) არისტოტელი არსებასა სამად იტყჳს: 1. პირველად იტყჳს ნივთსა წინამდებარესა, რომელი თჳთ თავით თჳსით არა არს, ხოლო აქუს ძალი შექმნისა მიმართ; 2. და კუალად, მეორედ - გუარსა, რომლითა More…
არსებათ-დასაბამი
(οὐσιαρχίας) =არამედ არსებათ-მოქმედსა ყოველთა არსთასა ღმერთ-მთავრობითსა არსებათ-დასაბამად გამომავლობასა უგალობს (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 5.1) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
არსებათ-მოქმედი//არსებათა მოქმედი
(τò οὐσιοποιόν) არსების, სუბსტანციის შემოქმედი, შემქმნელი =არამედ არსებათ-მოქმედსა ყოველთა არსთასა ღმერთ-მთავრობითსა არსებათ-დასაბამად გამომავლობასა უგალობს (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 5.1); More…
არსებათ-სახელობა-ჲ ღმრთისმეტყუელებითი
(θεονυμικήν οὐσιωνυμίαν) =ვმცვალებლობდე აწ ნამდჳლვე არსისა მიმართ, ნამდჳლვე ნამდჳლვისა ღმრთის-მეტყუელებითისა არსებათ-სახელობისა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 5.1) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
არსებათა-უზეშთაეს-ი
(ὑπερούσιος) =ესე შჯული განსაზღვრებულ არს ყოველთა არსებათა უზეშთაესისა წესთ-დასაბამისა მიერ (არეოპ., ზეც. ეფრ., 4.3); ეგრეთვე ჭეშმარიტებისა სიტყუათაებრ ზეშთა-იქმნების არსებათა უზეშთაესი More…
არსებათა-უზეშთაესობაჲ
(ὑπερούσιος) =ყოველთა ახალთა უახლესი აჩუენა ბუნებითთა წესთა შინა ჩუენთა ზეშთაბუნებისა შჯულთაობაჲ და არსებასაცა ჩუენსა შინა არსებათა უზეშთაესობაჲ (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 2.10); – τò More…
არსებით
(οὐσιωδῶς) ერთი საქმჱ თქუა ღმრთეებისა მამისაჲ, არსებით დამკჳდრებული სიტყუასა მას თანა განჴორციელებულსა (მქს., პიროს., ეფთ., 15, 13) (შდრ. არსებითად, მქს., პიროს., გელ. 45,30); არსებით More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9