და დგ დე დი დრ დუ დღ
დაბ დად დავ დაზ დათ დაკ დამ დან დარ დას დატ დაუ დაფ დაყ დაშ დაც დაწ დაჭ დახ დაჰ დაჴ
selected terms: 151 page 4 of 8
დანიშნულ-ი
(σημειόω) =თითითა დანიშნული იგი სახე ჯუარისაჲ, ვითარცა რკინითა აღმოკუჱთილი, იხილვების ვიდრე დღესამომდე (სვიმ. მეტ., ბარბ. წამ., ანონ., H 1347, 134r) – τὸ σημαινόμενον – უჴმს More…
დანიშნულობა-ჲ
(σημαίνω) მნიშვნელობა; დანიშნულება =იტყჳს, უკუე ვითარმედ: მრჩობლი არს დანიშნულობაჲ სახისაჲ (ამონ., ტარიჭ., 55,9); – χράω – კანონსა მჴუმეველი კუალად აღჰრაცხს დანიშნულობათა (ამონ., ტარიჭ., More…
დარ-ი
(αἰών ό) დრო, საუკუნე =შჳდეულსა პატივ-სცემენ შვილნი ებრაელთანი... რომელთაცა რიცხუსა ზედა ჟამეულთა რათმე დართა სახელ-სდებენ (ნაზ., ჰომ., 41, II, ეფთ.) (შდრ. საუკუნეთა სახელსდებენ (ნაზ., More…
დარღუევა-ჲ
(ἀνατρέπω) ლოგიკ. უარყოფა, დარღუევა (დებულების, არუმენტაციის) =წინადაუდგომელთა სახეთა მიერ დაარღუევს მოშურნეთა ჰურიათა (თეოფ. ბულ., მარკ., ჭიმჭ., S 404,27II); ყოველთა წინადადებულთა დარღუევა More…
დას-ი
(διακόσμησις ἡ) რიგი, მწკრივი, გუნდი =ვინაჲცა უკუეთუ მღდელთა დასი არს განმანათლებელ (არეოპ., ეპ., ეფრ., 8.2); უმახლობელეს მისსა იქმნების დასი მღდელთ სრულ-მყოფელთაჲ (არეოპ., ეპ., ეფრ., 8.1); More…
დასაბამ-ი
(ἀρχη ἡ) საწყისი, დასაწყისი, სათავე, წყარო, პირველსაწყისი, პირველმიზეზი, ძირითადი პრინციპი, საფუძველი; ამოსავალი დებულება, წინამძღვარი I. 1. დასაბამი, აბსოლუტური საწყისი, პრინციპი – ესე More…
დასაბამ-მყოფელობა-ჲ
(ἀρχηγικός) დასაბამითგან არსებული =სხუაჲ, რაოდენი რაჲ არს განფენითად დასაბამ-მყოფელობისათჳს და პირველითგან ღმრთისა მიერ დაბადებულებისათჳს ყოველთაჲსა მისდად განკუთნვილი და აწ ამათდად More…
დასაბამ-ნი (პირველნი)
(τῶν πρώτων ἀρχῶν) ნეოპლატ. „ღმერთების“ – განყენებული, აბსტრაქტული რიცხვების საწყისები =ყოველი წესი ღმრთებრივთა რიცხუთაჲ პირველთა დასაბამთაგან არს: პირველისა საზღვრისა და პირველისა More…
დასაბამებრივ-ი მხოლო-ჲ
(ἀρχικήμονάς) =ყოველი მხოლოჲ დასაბამებრივი ორსახეთა წარმოაყენებს რიცხუთა (პრ., კავშ., პეტრ., 64; 42.7);; დასაბამებრივ მყოფი – ἀρχικός ὄν – ყოველი პირველი და დასაბამებრივ მყოფი თითოეულსა More…
დასაბამით-ი
(ἀρχηγικός) =ჭეშმარიტად იქებინ ყოველთა გუამ-მყოფელი დასაბამითი, დასრულებითი და შემოკრებითი, შემზღუდველი და საინაჴე და თავისა მომართ თჳსისა მომქცეველი და ესე შეერთებულად, განუყოფელად, More…
დასაბამობა-ჲ
(ἀρχή ἡ) საწყისობა, დასაბამობა =ხოლო თჳთ მღდელთ-მთავარი ღმერთ-მთავრობითითა სულითა წმიდითა წმიდათა მიმართ სრულ-ქმნილთ დასაბამობათა ნეტარითა და საცნაურითა ხედვითა მღდელთ-მთავრობით აღიყვანების More…
დასაბამობითი მხოლო-ჲ
=ჰბაძვენ და ემსგავსებიან რაჲთავე დასაბამობითსა მხოლოსა (პრ., კავშირ., პეტრ., 64; 42,20-21) //; დასაბამებრივი მხოლოჲ – ყოველი მხოლოჲ დასაბამებრივი ორსახეთა წარმოაყენებს რიცხუთა (პრ., More…
დასაბამსახე-ჲ
(ἀρχέτυπον τό) პირმშო, სახე; არქეტიპი, პირველსახე =აწ უკუე ხატი თუ არს საღმრთოჲსა ბუნებისაჲ კაცი, ხოლო თჳთჴელმწიფე არს ბუნებაჲ საღმრთოჲ, ხატიცა სადმე, უკუეთუ დასაბამსახისა მიმართ სცავს More…
დასამტკიცებელ-ი
(βεβαίωσις ἡ) დადასტურება =დასამტკიცებელად მართლისა სარწმუნოებისა და სახარებისა ქადაგებისათჳს შეკრბეს წმიდანი კრებანი (მიქ., მრწ. 20, ეფთ., Jer. 151, 87v); შევიწყნარებ ყოველთავე წმიდათა და More…
დასასრულ-ი
(ἀποπεράτωσις ἡ) მიჯნა, ზღვარი; სიკვდილი; ბოლო =უცნაურითა ჩუენდა და უხილავითა საიდუმლოობითა მოძრავობითთა მათ დასაბამთა გინა დასასრულთაჲთა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 15.6); – ἐσχάτως – ასული ჩემი More…
დასასრულისაობა-ჲ
(τελευταῖον τό) =რამეთუ ანგელოზნი... აღსავსებით შემასრულებელ არიან ყოველთა მათ ზეცისა არსებათა შემკობილებასა დასასრულისაობითა თჳსითა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 9.2) More…
დასასრულობით-ი
(τελικός) მიზნისეული =რომელნიმე შემქმნელობითისა მიზეზისაგან მიმართ ითქუმიან, ვითარ სამკურნალოი ზმილი ანუ წიგნი. ხოლო ესენი არიან ერთისაგან და ერთისა მიმართ: ერთისაგან სადმე შემქმნელობითისა, More…
დასასწავლელობით-ი
(μαθηματικόν τό) მათემატიკა, თეორიული ფილოსოფიის დარგი =დასასწავლელობითი რაოდენობისათჳს შთამოვალს (ამონ., ტარიჭ., 14.33); მხედველობითი ვიდრემე განიყოფვის ღმრთისმეტყუელებითისა მიმართ, More…
დასატევნელ-ი
(ἀχώρητον) =ღმრთივ შუენიერად ზომით განუყოს უზომოებაჲ თჳსი, რაოდენ დასატევნელ არს (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 1.1); – ἐφικτός – საღმრთოთა სახელთა თარგმანებასა მოუჴდე, რაოდენ დასატევნელ არს More…
დასაწყის-ი
(ἀρχή ἡ) საწყისი =სხჳსა დასასრული სხჳსა იქმნების დასაწყისად (ამონ., ტარიჭ., 103,36) Synonym: დასაბამი =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9