სა სე სი სკ სმ სნ სო სპ სრ სტ სუ სფ სქ სწ სხ სჯ სჳ
სიბ სიგ სიდ სივ სიზ სით სიკ სილ სიმ სინ სიო სიპ სირ სის სიტ სიფ სიქ სიღ სიყ სიც სიძ სიწ სიხ სიჴ
selected terms: 105 page 4 of 6
სიტყუა-ნაკლულობა-ჲ
(λόγος τῆς ἐκλείψεως ὁ) ბუნდოვანება =რამეთუ მრავალნი სიტყუანაკლულობანი იპოებიან საღმრთოთა წერილთა შინა ჩუჱულებისაებრ გამომეტყუჱლთაჲსა (ეკლსტ., გელ., 38. II) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
სიტყუა-ჲ
I. 1. წინადადება – λόγος ὁ განსაზღვრებაჲ სიტყუაჲ არს და სიტყუაჲ იგი თითოსახეთაგან უნდოთა ლექსთა შენაწევრებულ არს (დამასკ., დიალ., ეფრ. 16,3); სიტყუაჲცა განსაზღვრებული არს, რამეთუ More…
სიტყუა-ჲ გარემოსილი და შორისმდებარე-ჲ
(λόγος ὁ) შინაგანი და გარეგანი სიტყვა =ხოლო სხუაჲ ვინაჲ-მე არს განწვალებაჲ [სულიერებრთა ძალთა] მებრ სხჳთა სახითა, სიტყჳ[ე]რებისათჳს სულისა, რომელ არს აწ წოდებული: შორისმდებარედ სიტყუად More…
სიტყჳერ-ი
(λογικός ὁ) მეტყველი, მეტყველების, აზროვნების უნარის მქონე, მოაზროვნე =...ვითარცა სიტყჳერი, ყოველსავე პირუტყუთა აგებულებისა მეფედ დაიბადა კაცი (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, 132r); More…
სიტყჳერად
(λογικῶς) =ხოლო იკანკლედობითად ესრეთ იძრვის სული, რაოდენცა თჳსად განსაკუთრებითა საღმრთოჲსა მეცნიერებისაჲთა განბრწყინდებოდის არა საცნაურად და ერთობითად, არამედ სიტყჳერად და განფენითად და More…
სიტყჳერება-ჲ // -ობა-ჲ
(λόγος ὁ) აზროვნება, გონიერება =არა აქუს მათ [თევზებს] სიტყჳერებაჲ, არამედ აქუს მათ რჩული ბუნებითი (ბას., ექუს., უძვ., ანონ., 102, 10-11); რაოდენ ესე სიტყჳერთა აქუს უზეშთაესობაჲ უფროჲს More…
სიტყჳერებით
(λογικός) =ხოლო მისდა საცნაურითა ნება რაჲმე არს სიტყჳერებით მაცხოვნებელ ჩუენდა და ზეშთა ჩუენსათა მათ არსებათა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 1.3); – ἔναρθρος (ბერძნ. დანაწევრებულობა) – ერთი და More…
სიტყჳერებით-ი // -ობით-ი
(λογικός ὁ) =არცა ერთი-რაჲ არს არსთაგანი ყოვლითურთ განჴუებული ქონებისაგან ძალისა, არამედ ანუ საცნაური ანუ სიტყჳერობითი ანუ გრძნობითი ანუ ცხოვლობითი ანუ არსებითი რაჲმე ძალი აქუს [კაცსა] More…
სიტყჳერებრივ
=ცხოველთა აქუს მებრ მიმართებითითა ძალითა გუარი ესე, ხოლო სულსა – სიტყჳერებრივ და გონებასა – გონიერად, ხოლო ღმრთებრივთა – ზესთ-არსებითად და ერთებრივად (პრ., კავშ., პეტრ., 146; 89.4-7; More…
სიტყჳთ-ი
(λογική ἡ) ლოგიკა =შემოიყვანებს კატიღორიათა, რომელნი მარტივთა ჴმათათჳს არიან, ხოლო ესენი – სიტყჳთისანი არიან დასაბამნი (ამონ., ტარიჭ., 21,36); ხოლო სიტყჳთი არა კერძოჲ ფილოსოფოსობისაჲ, More…
სიტყჳს-გება-ჲ
(διάλεξις ἡ) =ხოლო სახენი სიტყჳსგებისანი არიან ორ: ერთი ვიდრემე წერილთა სიტყუებისაგან, რომელი ეგე უძლიერესცა არს და უჭეშმარიტესცა, რამეთუ სიტყუათა წერილთასა ნუუკუე და მიმძლავრებდენცა, More…
სიტყჳს-ზედა
(ἐπίρρημα τό) ზმნიზედა =უკუეთუ სიტყჳსზედა ესევითარცაჲ თანშემშჯელობითი არს (მქს., პიროს., გელ., 37,32) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული More…
სიტყჳს-მომცემელობა-ჲ
(παράδοσις ἡ) =ორსახე არს ღმრთის-მეტყუელთა სიტყჳსმომცემელობაჲ: რომელიმე გამოუთქუმელი და საიდუმლოჲ, ხოლო რომელიმე სახისშემოღებითი და სრულ ყოფითი; და რომელიმე უსაჩინოესი და უმეცნიერესი; ხოლო More…
სიტყჳს-მოქმედ-ი
(ποιητής ὁ) პოეტი =ღრამმატიკოსიბაჲ არს გამოცდილებაჲ სიტყჳსმოქმედთა და აღმწერელთამიერი (ამონ., ტარიჭ., 3,18) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
სიტყჳს-მყოფელ-ი
(τὸν λόγον ποιούμενος ὁ) მოლაპარაკე, მოსაუბრე =უჴმს ჭეშმარიტებისათჳს სიტყჳსმყოფელსა განთჳსვაჲ დანიშნულებსა თქუმულთასა თანმოსახელეობის მიერისა ცთომისათჳს (მქს., პიროს., გელ., 19,33) More…
სიტყჳს-მყოფელობა
(διαλέγομαι) ლაპარაკი, საუბარი =შემდგომად არსებისა მეყსა შინა ამისთჳს სიტყჳსმყოფელობს (ამონ., ტარიჭ., 155,29); – συντυγχάνω – არა უჴმს უსწავლელთა და უგულისჴმოთა რაჲთურთით More…
სიტყჳს-ყოფა-ჲ
(διαλέγεσθαι (διαλέγομαι)) საუბარი, ქადაგება, დიალოგი =რაჟამს არაბთა მიმართ გუენებოს სიტყჳსყოფაჲ, წინაჲსწარ შევაჩუენებთ მეტყუელსა ორთა ღმერთთასა, ანუ რომელი იტყოდის, ვითარმედ ჴორციელად შვა More…
სიტყჳს-ყოფით-ი
(διαλογικός) სასაუბრო, დიალოგური =სიტყჳსყოფითად უკუე ხატად ითქუმის კითხვა-მიგებაჲ (დამასკ., დიალ., ეფრ. 51,10) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
სიტყჳსმიერ-ი ცნობა-ჲ
(διὰ λόγου γνώσις ἡ) =ყოველი სიტყჳსმიერი ცნობაჲ მყოფთაჲ არს, და მყოფთა შორის აქუს ჭეშმარიტებითი მისაწუთოჲ (პრ., კავშ., პეტრ., 123; 75.30-31) = ძველქართულ-ძველბერძნული More…
სიფიცხე
(σκληρότης ἡ) =ხოლო სიფიცხისაებრ შენისა და შეუნანებელისა გულისა იუნჯებ თავისა თჳსისა რისხვასა (თტე., მსჯ. 27, გელ., A 1108, 198r) = ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9