selected terms: 5,030 page 5 of 252
არსებით-ი
(ἡ οὐσία) I. არსება, სუბსტანცია - არსობაჲ განიყოფების არსებითად და შემთხუევითად (დამასკ., დიალ., ეფრ., 32,1); - οὐσιώδης - ვინაჲ არს სახელი ღმრთისაჲ, არსებითი არს ანუ პირებითი ანუ More…
არსებითად
(οὐσιωδῶς) არსების მიხედვით, არსების შესაბამისად =არამედ ერთი მოქმედებაჲ თქუა საღმრთოჲ და მამული, არსებითად მყოფი განჴორციელებულსა შორის სიტყუასა ღმრთისა (მქს., პიროს., გელ., 45, 30) (შდრ. More…
არსებითობა-ჲ
(ἐπιούσιος) =ესე პური არს დასაბამ ყოფადისა მის მერმისა საუკუნისა პურისა, რომელი-იგი არსებითი (ἐπιούσιος) არს, რამეთუ „არსებითობაჲ“ ორსა მოასწავებს: ანუ ყოფადისა მის საუკუნოჲსა საუკუნოსა More…
არსების-ზედაჲ
(არსებითი) (ἐπουσιώδης) არაარსებითი, არაძირითადი – ხოლო წარწერაჲ არსებისზედათაგან შემოკრბების, ესე იგი არს, განთჳსებულთა და შემთხუევითთაგან More…
არსებისაებრი ერთობაჲ
(κατ' οὐσιαν ἕν) არსებით ერთობა =ხოლო არსებისაებრითა ერთობითა სულისა და ჴორცთაჲთა თჳთ იგი ყოფაჲ მათი განირყუნების ყოვლითურთად არამყოფობად მიყვანებითა მათითა (დამასკ., გარდ., 200, More…
არსებისათანა-ჲ
(ἐπουσιώδης) არაარსებითი, არასპეციფიკური ხოლო წარწერით გამოთქუმაჲ არსებისათანათა მათ საქმეთა თანამდებარე არს (დამასკ., დიალ., 16,7, ეფრ.); არსებისათანა განყოფილებაჲ - ἡ ἐπουσιώδης More…
არსებოანად
(οὐσιωδῶς) =ესე ერთებრი განასაზღვრებს თითოეულსა მისდა ზიარებულსა მყოფთასა, და თჳსსა ზესთა-არსსა თჳთებასა მის შორის წარმოაჩენს არსებოანად (პრ., კავშ., პეტრ., 138; 84.23-25; D.§136) More…
არსობა-ჲ
(οὐσίά) და კაცობრივ არს-იქმნა კაცთა არსობისაგან უზეშთაესი არსებათა (οὐσιωμένος) (არეოპ., ეპ., ეფრ., 4); – εἶναι τò – ესე იგი არს, რამეთუ ვინაჲთგან ზეშთაარსებისა არს არს ღმერთი, მოანიჭებს More…
ასო-ჲ
I. მთელის შემადგენელი ნაწილი, გარკვეული რიგის უმცირესი ელემენტი - μεϮϮλος - გუამსა შორის მისსა არა ასონი არა მრავალ არიანა? ყოველნი ასონი მორწმუნეთა წარმართთანი და ტომებნი მათნი, ესე იგი More…
ასტაროთ-ი
(Ἀσταρώθ) რამეთუ ჰმსახურებდეს ბაალიმს, და ასტაროთს (თტე., მსჯ. 7, გელ., A 1108, 177r) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი = Old More…
აქა-ჲ ცხორება-ჲ
(ἡ ἐνθάδε ζωή) რაჟამს აღსასრულად მიიწინენ აქაჲსა ამის ცხორებისა (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 7.I.2); რამეთუ უკუეთუ ღმრთის სახე ვისმე ჰქონებოდის აქა და სამღდელოჲ ცხორებაჲ, რაოდენ მისაწთომელ არს More…
აქათაცა-შინა-ჲ
(ἐνταῠθα) მატერიალური, მგრძნობელობითი =აქათაცაშინა ღრამმსა ნივთსა შორის ვისწავებთ (ამონ., ტარიჭ., 11,37) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული More…
აქსიომატიკა
(ἀξιωματικός) სახელ ედების დიალოგიკათა... აქსიომატიკადცა, ესე იგი არს, აკროამატიკად (ამონ., ტარიჭ., 98. 27) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
აღ-მრჩევ-ი
(ἐλόμενος (αἱρἐω)) =თქუას ვინმე, ვითარმედ მაცხოვნებელისა ტყუილისა ნაცვლად მავნებელისა ჭეშმარიტებისა აღმრჩევი (სვიმ. მეტ., ბარბ. წამ., ანონ., H 1347, 135r) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
აღ-მრჩეველ-ი
(προαιρούμενος) ამრჩევი, უპირატესობის მიმნიჭებელი =ყოვლისავე აღმრჩეველსა კეთილისასა თანამოქმედ ექმნების ღმერთი კეთილისათჳს (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S 1463, 132v) More…
აღ-მყვანებლობით-ი
(ἀναστατικός) (სიბრძნე) =ამისთჳს წმიდათა ღმრთის-მეტყუელთა აღმყვანებლობითი იგი სიბრძნე (არეოპ., ზეც., ეფრ., 2.3) See also: აღყვანება =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
აღ-მყვანებლობისა (ძალ-ი)
(ἡ ἀναγωγική δύναμις) =ყოვლად ფრთოვანებასა მათსა მოასწავებს და ყოვლით კერძოსა ძალსა აღმყვანებლობისასა ნამდჳლვე ჭეშმარიტისა მის არსისა მიმართ (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 4.III.7) More…
აღ-ნათქუემ-ი
(ἀπαγγελία ἡ) =და მამანი უკუჱ წარწყმდეს, ხოლო შვილთა აღნათქუჱმი მიიღეს (თტე., ისუ. 3, გელ., A 1108, 154ვ); - ὑπόσχεσις ἡ - ხოლო აღნათქუემთა შემწყნარებელნი (თტე., ამოს. 9.15, გელ., S 417, More…
აღ-ნათხზ-ი
(συστοιχίας) პროკლეს არსის („სირა“) - სტრუქტურის რიგი, სერია =[განგებანი ღმრთებრივთანი] ვითარ მისვე და ერთისა აღმკულისანი, განაგებენ უდარესთა თჳსისა აღნათხზისათა, მბაძავნი ესეცა More…
აღ-სიტყუავი // აღ-მსიტყუეველი
(ἀναλογέω) ამსახველი, შესატყვისი, ანალოგიური =ნათესავი ვიდრემე რაჲარსობისა შორის შეისმინების, ვითარცა აღმსიტყუველი ნივთისაჲ, ხოლო განყოფილებაჲ რომელი რაჲარსობისა შორის, ვითარცა აღმსიტყუავი More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9