selected terms: 5,030 page 8 of 252
აღმლეველ-ი
(ἀναλυῶν) ანალიზის მომხდენი =აღმლეველი თანადმდებსა რასმე, ცხად-არს, ვითარმედ აღჰლევს (ამონ., ტარიჭ., 32,28) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის More…
აღმლეველობით-ი
(ἀναλυτική ἡ) ანალიტიკური =უკუეთუ გამომაჩინებლობასა უჴმს განმსაზღვრელობისაჲ და განწვალებითისაჲ, ხოლო ამათ წინააღუდგების აღმლეველობითი (ამონ., ტარიჭ., 32,15) See also: აღლევა-ჲ More…
აღმო-დაბადება-ჲ
(ἀνάπλασις ἡ) ხელახლა შობა, განახლება, აღორძინება =ესე იგი არს, ნაცვალად პირველდაცემულისა მის ადამისსა გამოსაჴსრად და აღმოდაბადებად და გარდანივთვად მისსა... (ეკლსტ., გელ., A 61, 127. I); More…
აღმო-თქუმა-ჲ
(ἀνάρρησις ἡ, προφορικός ὁ) წარმოთქმა =ხოლო საკჳრველი რაჲ ამბორის ყოფაჲ სამღდელოდ იქმნეს და ღმრთივ წერილთაცა მოსაჴსენებელთა საიდუმლოჲ და ზეშთასოფლისა აღმოთქუმაჲ იქმნების (არეოპ., საეკლ., More…
აღმო-კითხვა
(ἀναγιγνώσκω) ხმამაღლა, წართქმით კითხვა =აღმოიკითხეს გარე სჯული და ზედმოიწოდეს აღსაარებაჲ (თტე., ამოს. 4.5, გელ., S 417, 106v) =ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური More…
აღმო-მდინარე
(ἐκβλυζομένος) ვინაჲცა ყოველნივე არსნი მიიღებენ წინა-განმგებელობასა ზეშთა-არსებისა მისგან და ყოველთ-მიზეზისა ღმრთეებისა აღმომდინარესა (არეოპ., ზეც., ეფრ., 4.1) More…
აღმო-მფშვინველობ-ით-ი (ძალ-ი)
(ἡ ἁναπνευστική κίνησις) მიმართებითად ძრვად ითქუმის ძრვაჲ ყოველისავე გუამისა ჴორცთაჲსაჲ და აღმომფშვინველობითისა და ადგილითი ადგილად მიმომდგომობითისა ძალისა (დამასკ., ორთა ნებ., არს., S1463, More…
აღმო-მფშჳნელობა-ჲ
(ἀναπνευστικόν) სუნთქვა =მიმართებითისა მოძრავობისაჲ არს ადგილითი-ადგილად მიმოცვალებაჲ და მოძრავობაჲ სრულისა სხეულისაჲ და მჴმობელობაჲ და აღმომფშჳნველობაჲ (დამასკ., გარდ., 115, არს.) More…
აღმო-მქუმელ-ი
(ἀνάδοχος ὁ) ხოლო მან ღმრთის მოყუარებით მიზეზ იდგის მოცემისაებრ აღმომქუმელისა უღმრთო ყოფაჲ თჳსი (არეოპ., საეკლ., ეფრ., 2.II.5); და უბრძანის მღდელთა აღწერაჲ კაცისაჲ მის და აღმომქუმელისა More…
აღმო-მშობელ-ი
(ἀναγενητικός) ამას ზედა აღვიარებ ერთსა ნათლისღებასა წყლითა და სულითა, აღმომშობელსა და განმწმედელსა ყოვლისაგანვე მწიკულისა ჴორცთა და სულისა (თტე., მრწ., თეოფ., 11, Jer. 23, 341v) More…
აღმო-ნერგება
(ἐμφύω) უსწავლელობისაგან ბოროტთა საბჭოთა სამსჯავრონი აღმოენერგვიან სიტყჳერებითსა ნაწილსა სულისასა, ვითარ რაჲ მეჰაზრენი კეთილისანი ბოროტად და ბოროტისანი კეთილად (ნემეს., პეტრ., 99, 10-13) More…
აღმო-საჩენ-ი // აღმოსაჩენელი
(ἀπόδειξις ἡ) არგუმენტი, დასაბუთება, დასასაბუთებელი =მრავალ არიან აღმოსაჩენელნი უკუდავებისათჳს მისისა (სულისა) პლატონის მიერ და სხუათა (ნემეს., პეტრ., 51,7-8); მათისავე ჯერ-არს ჴმარებაჲ More…
აღმო-ტევება (საცნაურ-ი)
(νοωρῶν ἀναδιδούς (νοερῶν ἀναδιδόντα)) ვინაჲცა თჳთ მიჰრონისაჲცა ესე სახის მოსწავებითი შეზავებაჲ ... თჳთ მას იესუს გამომიხატავს ჩუენ ... ღმრთის მხილველობად საცნაურთა აღმოტევებითა (არეოპ., More…
აღმო-ფშვინვა-ჲ // აღმოფშჳნვა-ჲ // აღმოფშუნვა ჲ
(ἀναπνοή ἡ) სუნთქვა, როგორც ბუნებითი თვისება ცოცხალი ორგანიზმისა - არცა აქუს მათ აღმოფშუნვაჲ, რაჲთამცა იყნოსეს ჰაერი (ბას., ექუს., გ. ათ., 81, 31-32); ბუნებითნი საქმენი უსწავლელნი არიან, More…
აღმო-ყვანება
(ἀνάγω) უფალმან აღმოგიყვანნა თქუენ ქუეყანით ეგჳპტით (თტე., მსჯ. 7, გელ., A 1108, 176V); ეგჳპტით აღმომიყვანნა ჩუენ უფალმან (თტე., მსჯ. 13, გელ., A 1108, 182v) =ძველქართულ-ძველბერძნული More…
აღმო-შობა
(ἀναγέννησις ἡ) ახლად შობა, ნათლობა - და გზა მიყოფს ჩუენ აღსლვად ზეშთაცათაჲსა მის განსასუენებელისა მიმართ, ესე იგი არს წმიდისა და საღმრთოჲსა, კუალად აღმოშობისა ჩუენისა მოცემულობაჲ (არეოპ., More…
აღმო-ჩენა
(δείκνυμι) ჩვენება, დასაბუთება, დამტკიცება =პირველ საუკუნოჲსა აღმოიჩინა. არამედ-და საუკუნესა-შორისიცა აღმოიჩინოს (δέδεικται) (პრ., კავშ., პეტრ., 87; 55.11-15); ღმერთსა ეზიარებიან სულნი More…
აღმო-ჩენა-ჲ
(ἀπόδειξις) დასაბუთება, დამტკიცება =ნუუკუე-და ვიყუნეთ საძიებელთა აღმოჩენასა არსებისაგან დამწყებელნი (ნემეს., პეტრ., 20,22-23); ყოველი აღმოჩენაჲ პროტასეოთა ვიდრემე ცხადთა და აღსაარებულთა More…
აღმო-ცენება
(βλαστάνω (βλαστέω)) გაჩენა =რამეთუ მისგან აღმოსცენდა ჴორციელად (თტე., რუთ. 1, გელ., A 1108, 200v); რამეთუ გუჱლისა მიერ აღმოეცენა ცოდვაჲ (თტე., რიცხ. 38, გელ., A 1108, 71r); რამეთუ More…
აღმო-წოდება
(ἀνάκλησις ἡ) კვლავ მოწოდება, სულიერი აღდგინება =[ღმერთი] ყოველთა მიზეზ არს და დასაბამ და არსება და ცხორება, განვრდომილთა უკუე მისგან აღმოწოდება და აღდგომა (არეოპ., საღმრ., ეფრ., 1.3); More…
ძველქართულ-ძველბერძნული ფილოსოფიურ-თეოლოგიური ტერმინოლოგიის დოკუმენტირებული ლექსიკონი ლექსიკონები
to main page Top 10FeedbackLogin top of page
© 2008 David A. Mchedlishvili XHTML | CSS Powered by Glossword 1.8.9