საოჯახო ავეჯის სახეობა. ტერმინი ჩნდება XVIII საუკუნეში. ადრეულ ეპოქაში მისი შესატყვისი ტერმინია ტაბლა. ფეოდალური ხანის საქართველოში დასტურდება სამი სახის მაგიდის არსებობა: მაღალფეხიანი, More…
დასავლეთ საქართველოში საცხოვრებელი კომპლექსის ერთ-ერთი ატრიბუტი. სუფთა ეზოებში მაგიდების გამართვის ტრადიცია უძველესიდან დამკვიდრებულა. ასეთ მაგიდებს დგამდნენ დიდი ხის ქვეშ, ქვისავე სკამებით More…
თოკების მგრეხავ-გამკეთებელი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce Lexikon der More…
სატყორცნ-საძგერებელი იარაღი. საბას განმარტებით მაზრაკი შუბია. მაზრაკი არაბული მიზრაკისაგან უნდა იყოს წარმომდგარი, რომელიც შუბსა და ხელშუბასაც ნიშნავს (ივ. ჯავახიშვილი). ეთნოგრაფიულ ყოფაში More…
პატარა სამგზავრო წყლის ჭურჭელი, რომელსაც ჩვეულებრივ იკიდებენ ქამარზე. ჩუბინაშვილის განმარტებით, მათარა ნატისაგან შეკერილი სამგზავრო სასმისია, ხოლო თუშები მათარას წყლის სასმელ კოჩხოს More…
„ცხენის საწკეპი“ (საბა). ამზადებდნენ სარაჯები და მწყემსები. საქართველოში მათრახის დამამზადებებლი რამდენიმე გამორჩეული ცენტრი არსებობდა (დუშეთი, ზუგდიდი, სენაკი, აჩიგვარა). მათრახი More…
მატერიისა და ლითონის საჭრელი სათითეებიანი ხელსაწყო. ერთმანეთისგან განსხვავდებიან სიდიდე-მოყვანილობით. ხმარობენ თერძები, ოქრომჭედლები, მეთუნუქეები და ა. შ. =ქართული მატერიალური More…
აფრიანი ნავის ტიპი ფეოდალურ საქართველოში, რომელიც მოძრაობდა როგორც აფრით ასევე ხოფებითაც. დაახლ. 17-20 მეტრი სიგრძის. ლიტ.: ზ. კუტალეიშვილი, ნაოსნობა საქართველოში, 1987. =ქართული More…
ნაჭერზე დასაქარგავი, ზოლ-ზოლად დაჭრილი ოქროსა და ვერცხლის თხელი, ნაზი სხეპლები. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material More…
ერთგვარი მწვანე ქვა, რომელიც სპილენძის მადანთან ერთად მოიპოვება. გამოიყენება სამკაულთა შესამკობლად. ძირითადად მოიპოვებოდა ინდოეთსა და ციმბირში. მალაქიტის ფირფიტები გამოუყენებიათ ოქროს More…
(ხევს.თუშ.) - წნელის რგოლი, რომელიც ლუდის ფორის გაწურვისას წამოეცმება კედებს და ხელს უწყობს მათი დაჭიმული მდგომარეობის შენარჩუნებას. ე. ნ. =ქართული მატერიალური კულტურის More…
1. ხის ლურსმანი, რომლითაც ნავის ფიცრებს ამაგრებდნენ. გარდა ამისა, ნავის დეტალების დასაჭედად იხმარებოდა სხვადასხვა ზომის ლურსმნები: ჯიბუკი, ყაირი, ნიხაჩო, კოსტალა, კოტა. 2. წნული ჭურჭლის More…
1.ტყავის ზედაპირზე ხორცის მოსაცილებელი რკინის თხელპირიანი იარაღი. 2. ნამგლის (იხ.) ძველქართული სახელი. აქედანაა წარმოშობილი ტოპონიმი „მანგლისი“. ლ. მ. =ქართული მატერიალური More…
ქალის კომპლექსური თავსაბურავის ერთ-ერთი ელემენტი, გავრცელებული იყო აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთში (ხევსურეთი და თუშეთი). გრძელი, ყელსახვევის მსგავსი ხევსურული მანდილი შინნაქსოვი შავი ან More…
წვრილი ტირიფი ვენახის სარზე ასაკრავად. ხმარობენ ვაზის შეყელვისას. დასავლეთ საქართველოში ტირიფის წნორის წკნელს კაპიჭს უწოდებენ. ე. ნ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
(ლაზ.) - ერთგვარი ტიპის თევზსაჭერი ბადე, რომელიც მილით იქსოვებოდა. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = More…
ოქრომკედით, ძვირფასი ქვებით და მარგალიტებით შემკული ტანსაცმლის ფართო საყელო, რომელიც ფარავდა მხრებსა და გულისპირს. მათი ყველაზე ადრეული ნიმუშები ცნობილია ეგვიპტესა და ასურეთში. More…
აქ: ღვინის ასაწყავი ერთგვარი თიხის დოქი, რომელიც გამოიყენებოდა ასაწყავად. დაახლოებით ორი კვარტი ტევადობისა. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic More…
მღვდელმთავართა და მონაზონთა უსახელო ზედა შესამოსელი, რომელსაც მოსასხამის სახე აქვს და კისრიდან ფეხებამდე მთელს სხეულს ფარავს. მონაზონთამანტიას შავი ფერისაა და ანგელოზთა ფრთების სახეს More…
ხორბლისა და ფქვილის შესანახი სახურავიანი მცირე ზომის კიდობანი. ასეთი ყუთი დაახლოებით იტევდა 40 კგ ფქვილს. აკეთებდნენ ცაცხვისაგან, რადგან ეს ხე კარგად ინახავს ფქვილს. აქვს სახურავი და More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page