საცვეთი. წვივის შესამოსელი. მზადდებოდა ტყავის და ქსოვილისაგან. ძირითადად მეცხვარე და მესაქონლე ხალხი ხმარობდა. ხევში პაიჭები ცხვრისა და თხის ტყავის მზადდებოდა, სვანეთში კი - ჯიხვისა და More…
ვირის კურტანი. შეკერილ ტილოში ჩაიყრებოდა ბზე ისე, რომ შუაში ჩაზნექილი ყოფილიყო და ტვირთი მოხერხებულად მოთავსებულიყო მასზე. ნ. ჯ. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული More…
შუაფეოდალურ ხანაში პალატი გაიგებოდა სასახლის, დიდი დარბაზის მნიშვნელობით, ქართულ წყაროებში არაერთგზის გვხვდება სამეფო პალატი. ეთნოგრაფიულ ყოფაში პალატი აღნიშნავს ოდა, სახლის პირველ სართულს, More…
ვირის კურტნის „საძუე“ ვირის ბარკლებზეა მოდებული და გავის ირგვლივ მიუყვება. ორივე წვერი დამაგრებულია პალანზე (იხ.), კუკუხოზე. გარდიგარდმო გასდევს თასმა, მისი წვერები კი გავასთანაა More…
(თბ.) - ქორწილის მესამე დღეს სუფრაზე მიიტანდნენ პალუსტაკს - ერთგვარ ნუგბარს, რომელიც დამზადებული იყო ფქვილის, თაფლისა და კარაქისგან, რაც იმის მანიშნებელი იყო, რომ ახლად შეუღლებულნი More…
1. მცირე ხატი ღმრთისმშობლისა, რომელსაც მღვდელმთავრები მკერდზე ატარებენ ნიშნად მწყემსმთავრული ღირსებისა. არსებობს აგრეთვე პანაღიები მაცხოვრის, წმ. სამების და სხვა წმინდანთა გამოსახულებით. 2. More…
(ხევი) - ხის განიერი საწოლი. პანდარი „სამყოფლოში“ (ოჯახის საცხოვრებელი ოთახი) კედლის გასწვრივ კეთდებოდა. დამახასიათებელი იყო მრავალსულიანი ოჯახისთვის. პანდარის მოცულობა ოჯახის წევრთა More…
სათრეველი თევზსაჭერი ბადე ლაზეთში, რომელსაც შუა ნაწილი ტომრისებურად აქვს გამოყვანილი. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian More…
ვაზნების სატარებელი. ძირითადად ტყავისაგან მზადდებოდა და მხარიღლივ იკიდებოდა. პატრონტაშების ისტორია კაჟიანი თოფების ეპოქაში (XVI-XVII) იწყება, სავარაუდოდ იმ პერიოდიდან, როდესაც თითო გასროლა More…
მოკლე ფიცარი, რომელიც ნავის მკერდების ამოყვანისას იხმარება მოკლე ადგილებში. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material More…
კაცთა და ქალთა შიგნი, ზედა ტანზე ჩასაცმელი თეთრეული, ზედა საცვალი =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das More…
ქვედა საცვალი (იხ. ნიფხავი). ანუკა ბატონიშვილის მზითვის წიგნში (1712 წ.) მოხსენიებულია „პერანგის ტოლი ფერადი ცხრა, დარაია ბაბთისა ცხრა და შეიდიშისა ცხრა“. უძველეს ქართულ ძეგლებში ნიფხავის More…
ქორწილის დროს პატარძლის პირსახის დამფარავი ქსოვილი. ამ მიზნით გამოყენებული იყო თხელი ქსოვილის ნაჭრები, ან მზა თავსაფრები, ზოგჯერ ბადისებურად ნაქსოვიც. ამ წესს XX საუკუნემდე საქართველოს More…
საცხოვრებელი სახლის ტიპი სამეგრელოში . =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das ethnographisce Lexikon der More…
ტიკის ნახვრეტში შედგმული ხის მრგვალი ნაჭერი, მასრა. =ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი = Ethnoraphic dictionary of the georgian material culture = Das More…
რკინის ფირფიტა, რომელიც დაკრულია თავდასაცავ აბჯარზე - ჩაჩქანზე, ჯაჭვის პერანგზე ან ჯაჭვის შარვალზე, ბრძოლის დროს უკეთესი თავდაცვის მიზნით. „რკინის ფიცარი ბრძოლაში მკერდთა და ღლიათა More…
ადამიანის უმნიშვნელოვანესი საკვები პროდუქტი. საქართველო ითვლება პურეული კულტურების მოშინაურების ერთ-ერთ უძველეს კერად. აღმ. საქართველოს ბარში შეიქმნა პურეული კულტურების მდიდარი ჯიშები და More…
(ხევს.) - თხელი პურები, რომლებსაც ხატის მიწების მოხვნის დასრულებისას სათითაოდ გაამწკრივებდნენ ფიცრებზე, ზედ მოხარშულ ხორცს დადებდნენ და ჩამოურიგებდნენ მემუშა კეთ. ე. ნ. =ქართული More…
ქართული პურის სახეობანია: მურასა, საგარეჯო, პირგაჭრილი, კაკალა, შოთის პური, დედოს, დედას პური. ეროვნებათა შორის ერთ განმასხვავებელ ნიშნად უნდა ჩაითვალოს პურის განსაკუთრებული ფორმა და მისი More…
ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
to main page 
top of page